самаізалява́нне, ‑я, н.
Ізаляванне самога (саміх) сябе ад каго‑, чаго‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сканфу́зіць, ‑фужу, ‑фузіш, ‑фузіць; зак., каго.
Паставіць у няёмкае становішча, збянтэжыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
узго́рбіць, ‑блю, ‑біш, ‑біць; зак., каго-што.
Выгнуць гарбом, падняць угору.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
узмы́ліць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; зак., каго.
Запарыць хуткай яздой (пра каня).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фемінізава́ць, ‑зую, ‑зуеш, ‑зуе; зак. і незак., каго.
Выклікаць (выклікаць) фемінізацыю.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чапуры́ць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; незак., каго-што.
Разм. Прыхарошваць, адмыслова прыбіраць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чвартава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак. і незак., каго.
Зрабіць (рабіць) чвартаванне.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Пеклава́цца ’клапаціцца, даглядаць каго-небудзь’ (валож., Жыв. сл.), ’выконваць цяжкую работу’ (Юрч.), ’гараваць, бедаваць’ (карм., Мат. Гом.), пеклава́нне ’клопаты, цяжкасці’ (Сцяшк. Сл.), ’цяжкая пакутлівая праца’ (Юрч. СНЛ), смал. пеклева́ться, пеклува́ться ’мучыцца, пакутаваць’, укр. пеклува́тися ’клапаціцца, даглядаць’. З польск. piekłować się ’рабіць, ствараць пекла; злавацца’, якое з чэш. peklovati se ’стварыць пекла (сварыцца, страшэнна злавацца)’ < pekliti se ’тс’ < peklo ’пекла’; значэнне ’клапаціцца, даглядаць’ — другаснае.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Віншаваць ’вітаць, славіць каго-небудзь з выпадку знамянальнай даты ці радаснай падзеі’ (БРС, КТС, Шпіл., Мал., Гарэц., Касп., Нас.), ст.-бел. виншовати ’жадаць’ (з XVI ст.). Укр. віншувати, вінчувати, польск. winszować ’віншаваць, выказваць пажаданні’, уст. ’жадаць што-небудзь каму-небудзь’; ’прасіць’. Бел. лексема запазычана з польск. winszować (< с.-в.-ням. wünschen) (Булыка, Запазыч., 64; Чартко, Дасл. (Гродна), 1967, 54; Карскі, Белорусы, 161).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прыжа́хаць (прыжа́хыць, пріжа́хыць) ’хутка прыбегчы’ (Бяльк.). Прэфіксальнае ўтварэнне ад жа́хыць ’хутка бегаць’ (Бяльк.). Параўн. з блізкай семантыкай укр. дыял. жахну́ти ’кінуцца’, жє́кнути ’імкліва кінуцца на каго-небудзь’ (Жэлях.). Разам з жа́хнуць ’гучна ўдарыць, бахнуць; з сілай кінуць, паваліць’, рус. жа́хнуть ’ударыць, выцяць’, укр. жа́хнути ’тс’ з’яўляюцца, відаць, экспрэсіўнымі ўтварэннямі (так і ЕСУМ, 2, 189, але без уліку беларускіх адпаведнікаў). Гл. жах.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)