ostateczny
ostateczn|y
канчатковы, крайні, апошні;
~a potrzeba — крайняя неабходнасць, пільная патрэба;
~a decyzja — канчатковае рашэнне;
sąd ~y рэл. Страшны суд
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
вы́рашыць, ‑шу, ‑шыш, ‑шыць; зак.
1. з інф. або з дадан. сказам. Прыйсці да якога‑н. вываду, заключэння. Дзень у мяне быў у запасе, і я вырашыў навесці парадак у сваім жыллі. Ракітны. Васіль вырашыў, што ў сябра нейкая непрыемнасць і чакаў, калі Саша загаварыць сам. Шуцько.
2. што. Рашыць, знайсці адказ на што‑н. Вырашыць пытанне, праблему. □ Сацыялізм вырашыў вялікую сацыяльную праблему — ліквідаваў эксплуататарскія класы і прычыны, якія параджаюць эксплуатацыю чалавека чалавекам. Праграма КПСС. Вызваленне Панаса з няволі і выпадковае шчаслівае спатканне з ім вырашылі тую задачу, што паставіў сабе дзед Талаш. Колас. Прыйшла нарэшце тая ноч, якая павінна была вырашыць усё. Кулакоўскі.
3. што і з інф. Прыняць рашэнне. Па заяве ж, як і дамагаўся Міхал, вырашылі стварыць камісію і даручылі ёй яшчэ раз праверыць факты. Карпаў.
4. што. Рассудзіць. Вырашыць спрэчку, непаразуменне.
•••
Вырашыць лёс каго — прыняць рашэнне па якім‑н. пытанні, якое звязана з чыімі‑н. інтарэсамі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Vórsatz
I
m -es, -sätze наме́р, заду́ма (тс. юрыд.)
éinen ~ fássen — наме́рыцца, прыня́ць рашэ́нне
II
m -es, -sätze палігр. фо́рзац
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
impose [ɪmˈpəʊz] v. (on/upon)
1. абклада́ць (падаткам, штрафам і да т.п.)
2. навя́зваць (рашэнне, думку і да т.п.)
3. падма́нваць, ашу́кваць; скарысто́ўваць (каго-н./што-н. у сваіх мэтах);
We have been imposed upon. Нас ашукалі.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
оттяну́ть сов.
1. в разн. знач. адцягну́ць, мног. паадця́гваць;
оттяну́ть ло́дку адцягну́ць ло́дку;
оттяну́ть болт адцягну́ць бо́лт;
оттяну́ть войска́ адцягну́ць во́йскі;
оттяну́ть реше́ние адцягну́ць рашэ́нне;
2. (натрудить) наверадзі́ць;
оттяну́ть ру́ку чемода́ном наверадзі́ць руку́ чамада́нам;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
цвёрды, -ая, -ае.
1. Які складаецца са шчыльна прылеглых частак, не мяккі, стабільны па форме пры нармальных умовах, у адрозненне ад вадкага і газападобнага.
Цвёрдае паліва.
Цвёрдае рэчыва.
2. Які з цяжкасцю паддаецца сцісканню, згінанню, рэзанню і пад.
Цвёрдая драўніна.
Цвёрдая зямля.
3. перан. Стойкі ў сваіх перакананнях, непахісны.
Ц. намер.
Цвёрдае рашэнне.
4. Устойлівы, трывалы, стабільны.
Цвёрдыя цэны.
Цвёрдая зарплата.
5. Добра засвоены, трывалы, грунтоўны.
Цвёрдае веданне прадмета.
○ Цвёрды знак — назва літары «ь» у рускай азбуцы.
Цвёрдыя зычныя — зычныя гукі, якія вымаўляюцца без набліжэння сярэдняй часткі языка да цвёрдага паднябення.
|| наз. цвёрдасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
implication [ˌɪmplɪˈkeɪʃn] n.
1. (for, of) імпліка́цыя, вы́нік, рэзульта́т;
This decision may have serious implications for their future. Гэтае рашэнне можа сур’ёзна паўплываць на іх будучыню.
2. уця́гванне; заме́шанасць, дачыне́нне
3. (скрыты) сэнс; значэ́нне
♦
by implication уско́сна
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
settlement [ˈsetlmənt] n.
1. урэгулява́нне; пагадне́нне; рашэ́нне; зго́да;
an amicable settlement сябро́ўская здзе́лка; палюбо́ўнае пагадне́нне;
hаmper a political settlement тармазі́ць паліты́чнае ўрэгулява́нне
2. пасяле́нне, кало́нія, засяле́нне; пасе́лішча, сялі́ба;
an old settlement site гарадзі́шча;
make a settlement засяля́ць ( землі)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
жре́бий м.
1. жэ́рабя, -бя ср.;
ки́нуть жре́бий кі́нуць жэ́рабя;
доста́лось по жре́бию даста́лася па жэ́рабю;
2. (судьба, участь) перен., поэт., уст. лёс, род. лёсу м., до́ля, -лі ж.;
◊
жре́бий бро́шен вы́бар зро́блены, рашэ́нне прыня́та.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
Судзьба́ ’доля, лёс’ (Бяльк., Сл. ПЗБ, ТС): sudźba bóża ’прадвызначэнне’ (Федар. 4), судзьба́ — працэсуальны назоўнік ад дзеяслова судзіць (слуц., Жыв. НС), ст.-бел. судба ’тс’: судбы судеи (Альтбаўэр). Параўн. старое ўкр. судьба́ ’доля’, рус. судьба́ ’лёс’, чэш. sudba ’прадвызначэнне, доля’, славен. sódba ’прысуд; меркаванне, думка’, старое ’лёс’, серб.-харв. судба ’тс’, балг. съдба́ ’тс’, макед. судба ’доля, лёс’, ст.-слав. сѫдьба ’прысуд; права, закон; рашэнне, пастанова’. Прасл. *sǫdьba — абстрактны назоўнік ад *sǫditi, гл. судзіць (Шустар-Шэўц, 1376; Скок, 3, 356; Бязлай, 3, 283). Існуе меркаванне, што гэта самастойныя ўтварэнні ў асобных славянскіх мовах, а значэнне ’лёс’ распаўсюдзілася пад уплывам рускай мовы. параўн. Махэк₂, 568; Русек, Этимология–2000–2002, 50.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)