ГЛАХІ́ДЫЙ

(ад грэч. glōchis наканечнік стралы, шып),

паразітычная лічынка прэснаводных двухстворкавых малюскаў сям. перлавак.

Мае двухстворкавую трохвугольную ракавіну з шыпам на брушным баку кожнай створкі, моцны мускул-замыкальнік, чуллівыя шчацінкі (у пучках) і доўгую ніць, якую выдзяляе асаблівая залоза. Глахідый развіваецца з яец (некалькі соцень тысяч) у мантыйнай поласці мацярынскай асобіны восенню і зімой. Вясной глахідый выкідваецца ў ваду і прымацоўваецца да скуры, шчэлепаў і плаўнікоў рыб, абрастае эпітэліем гаспадара. Корміцца асматычна. Праз некалькі тыдняў малады малюск пакідае гаспадара і падае на дно. Прыкметнай шкоды рыбам глахідый не прыносіць.

т. 5, с. 288

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

віні́ць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; незак., каго.

Разм. Тое, што і вінаваціць. [Павел Іванавіч:] — Я, калі пачынаю думаць пра гэта, дык, па праўдзе сказаць, перш за ўсё віню самога сябе. Кулакоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

настру́ніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; зак., што.

Разм.

1. Нацягнуць, напяць як струну. Наструніць леску.

2. Напружыць. Хатні драпежнік .. прытуліўся да коміна, наструніў цела. Асіпенка. Зося ўздрыгнула, наструніла шыю. Хомчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прабараба́ніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; зак.

1. Утварыць гук, падобны да гуку барабане. Капыты жарабка прабарабанілі па насланых на пераездзе шпалах. Федасеенка.

2. што і без дап. Барабаніць некаторы час.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

разго́рніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; зак., каго-што.

Разм. Выклікаць жаль у каго‑н.; разжаліць. Спыніўся [Амеля] каля самых дзвярэй: не ведаў, як пачаць гаворку, увайшоўшы. Каб разгорніць як .. [Марылю], разжаліць. Лобан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пуцяво́дны, -ая, -ае.

У выразах:

1) пуцяводная зорка —

а) зорка, якая ўказвае напрамак дарогі;

б) перан. пра таго, хто вызначае чый-н. жыццёвы шлях, развіццё дзейнасці (кніжн.).

Ён быў не толькі братам, а і пуцяводнай зоркай усё жыццё;

2) пуцяводная ніць (кніжн.) — тое, што дапамагае знайсці правільны шлях, рашэнне.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

thread

[Өred]

1.

n.

1) ні́тка f.

2) ніць f.

the thread of the story — гало́ўная ніць апавяда́ньня

3) нарэ́зка f., нарэ́з -а m. (вінта́)

4) Geol. про́жылак -ка m.

2.

v.t.

1) усо́ўваць ні́тку (у го́лку)

2) ніза́ць, нані́зваць

She threaded a hundred beads — Яна́ наніза́ла со́тню па́церак

3) Figur. прабіра́цца

He threaded his way through the crowd — Ён прабра́ўся праз нато́ўп

4) нараза́ць, рабі́ць нарэ́зку

•

- hang on a thread

- hang by a thread

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

блю́зніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; незак.

Разм.

1. Гаварыць глупства.

2. Гаварыць у сне, у забыцці, трызніць. Усю ноч Ірка кідалася спрасоння, блюзніла — гарачая, не падступіцца, — і клікала сваіх аленяў. Пташнікаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

крывя́ніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; незак., каго-што.

Абл. Разбіваць, расціраць да крыві; крывавіць. У наступны момант абодва качаліся па пожні, па свежай раллі, крывянілі адзін аднаму твары, шматавалі сарочкі. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

папо́ўніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; зак., што.

Зрабіць больш поўным, дабавіўшы чаго‑н.; павялічыць. Папоўніць роту. □ Багатыя ваенныя трафеі напоўнілі арсенал пераможцаў. Кухараў. Марта паспяшыла папоўніць закуску смятанаю з блінцамі. Гартны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)