засе́яць, -е́ю, -е́еш, -е́е; -е́й; -е́яны; зак., што.

1. Заняць пад пасеў які-н. участак зямлі.

З. поле ячменем.

2. перан. Пакрыць мноствам каго-, чаго-н.

Неба засеяна зоркамі.

|| незак. засява́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

зве́сіцца, зве́шуся, зве́сішся, зве́сіцца; зак.

1. Перагнуўшыся цераз што-н., нахіліцца ўніз.

З. цераз поручні.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Нізка схіліцца, апусціцца.

Галіны звесіліся да зямлі.

|| незак. зве́швацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шматзяме́льны, ‑ая, ‑ае.

Які мае шмат зямлі для вядзення сельскай гаспадаркі. Шматзямельны саўгас. // Які мае дастатковую або вялікую колькасць зямлі, прыдатнай для гаспадарчага выкарыстання. Шматзямельная краіна.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Месяц,

спадарожнік Зямлі.

т. 10, с. 300

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

наме́раць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., чаго.

1. Адмераць у якой-н. колькасці.

Н. зямлі.

2. Мераючы, вызначыць колькасць чаго-н.

Н. пяць метраў тканіны.

|| незак. наме́рваць, -аю, -аеш, -ае і намяра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

выкапнёвы, ‑ая, ‑ае.

1. Здабыты з нетраў зямлі. Выкапнёвая сыравіна.

2. Які існаваў у далёкія геалагічныя эпохі і захаваўся ў пластах зямлі (пра жывёл, расліны). Выкапнёвы мамант.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

hub [hʌb] n.

1. (of) цэнтр ува́гі, інтарэ́су, дзе́йнасці; «сэ́рца», асно́ва;

the hub of the universe цэнтр сусве́ту; пуп зямлі́

2. кало́дка (кола); уту́лка

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

АПАГЕ́Й

(ад апа... + грэч. gē Зямля),

1) пункт арбіты Месяца ці штучнага спадарожніка Зямлі, найб. аддалены ад цэнтра Зямлі; процілеглы перыгею). У астраноміі тэрмін «апагей» адносіцца толькі да целаў, што рухаюцца па замкнёных арбітах вакол Зямлі.

2) У пераносным сэнсе апагей — найвышэйшая ступень, найб. ўздым, росквіт дзейнасці, творчасці, славы.

т. 1, с. 411

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

зямля́, -і́; мн. зе́млі, зяме́ль, Д зе́млям, ж.

1. (у тэрміналагічным значэнні — з вялікай літары). Трэцяя ад Сонца планета, якая круціцца вакол сваёй восі і вакол Сонца.

Месяц — спадарожнік Зямлі.

2. Суша (у адрозненне ад воднай або паветранай прасторы).

На гарызонце маракі ўбачылі зямлю.

Адрознівацца як неба ад зямлі (вельмі моцна, рэзка).

3. Глеба, верхні слой кары планеты Зямля, паверхня.

Апрацоўка зямлі.

Хадзіць па зямлі.

4. Рыхлае цёмна-бурае рэчыва, што ўваходзіць у састаў кары нашай планеты.

З. з пяском і глінай.

5. Тэрыторыя, якая знаходзіцца ў чыім-н. уладанні, карыстанні.

Калгасная з.

Цалінныя землі.

6. Краіна, дзяржава (высок.).

Беларуская з.

|| памянш.-ласк. зяме́лька, -і, ДМ -льцы, ж. (да 3—5 знач.; разм.) і зямлі́ца, -ы, ж. (да 3—5 знач.; разм.).

|| прым. зяме́льны, -ая, -ае (да 5 знач.), земляны́, -а́я, -о́е (да 3 і 4 знач.) і зямны́, -а́я, -о́е (да 1 і 2 знач.).

Зямельны ўчастак.

Зямельныя работы (работа па ўпарадкаванні насыпаў, каналаў і пад.). Зямны шар.

Зямная вось.

◊

Зямны паклон — нізкі паклон як выказ глыбокай павагі, удзячнасці.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

папа́рніца, ‑ы, ж.

Разм. Незасеяны ўчастак зямлі; паласа папару.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)