моло́чный мало́чны;
моло́чное хозя́йство мало́чная гаспада́рка;
моло́чная торго́вля мало́чны га́ндаль;
моло́чное стекло́ спец. мало́чнае шкло;
моло́чный брат уст. мало́чны брат;
моло́чная сестра́ уст. мало́чная сястра́;
моло́чная кислота́ хим. мало́чная кіслата́;
моло́чная ку́хня мало́чная ку́хня;
моло́чная спе́лость с.-х. мало́чная спе́ласць;
моло́чная фе́рма мало́чная фе́рма;
моло́чное произво́дство мало́чная вытво́рчасць;
моло́чные же́лезы анат. мало́чныя зало́зы;
моло́чные зу́бы анат. мало́чныя зу́бы.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
конь
1. конь, род. каня́ м.;
2. шахм. конь, род. каня́ м.;
ход конём ход канём;
◊
на конь! воен. на ко́ні!;
не в коня́ корм не па кані́ корм;
дарёному коню́ в зу́бы не смо́трят до́ранаму каню́ ў зу́бы не глядзя́ць;
конь на четырёх нога́х, а (да) спотыка́ется погов. конь на чатыро́х нага́х ды і то спатыка́ецца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
цадзі́ць, цаджу́, цэ́дзіш, цэ́дзіць; незак.
1. што. Прапускаць (малако, вадкасць) праз цадзілку, сіта або друшляк для ачысткі. Цадзіць кісель. □ Падаіўшы карову, маці будзе цадзіць малако на лаўцы пры печы, і яно будзе цёпла і густа шумець у конаўцы. Адамчык.
2. што. Ліць павольна з вузкай адтуліны, гарлавіны. [Чалавек] цадзіў праз кран з бочкі квас. Чорны. Невядома было таксама, адкуль тут [на рынку] паявіліся падобныя на цыганоў гандляры віном, якія цадзілі яго ў шклянкі з бочак. Грамовіч. / у перан. ужыв. Нізка навіслыя хмары цадзілі на галовы дробную імжу. Хадкевіч. Скрозь зялёную сетку маладых дрэў сонца цадзіла гарачыя прам[ян]і. Дуброўскі. // Павольна піць, цягнучы праз зубы. Вада была цёплая, злецілася ў хаце, і .. [Андрэй] цадзіў яе праз зубы. Пташнікаў. Бабы ў смутку ківаюць галовамі, бяруцца за чаркі, цэдзяць доўга, па кроплі. Ракітны.
3. Ісці (пра дробны невялікі дождж). Пад поўнач пачаў цадзіць дождж. Мележ. — Зноў цэдзіць. Ніводнага вечара без яго [дажджу] не абыдзецца. Адна надзея на вецер — можа, разгоніць хмары, — сказаў Антон. Савіцкі.
4. перан.; што і без дап. Разм. Гаварыць паволі, марудна; вымаўляць праз зубы. Вінцэнты сядзеў на парозе, пастукваў па падлозе кійком сваім, цадзіў па слову гаворку — чакаў, калі Бушмар скончыць снедаць. Чорны. — Ты ж сам і калаціўся больш за ўсіх, — іранічна цэдзіць Грамабой. Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
darowany
darowan|y
дораны, падораны;
~emu koniowi nie patrzy się w zęby прык. доранаму каню ў зубы не глядзяць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Малочніца 1 ’малачай-сонцагляд, Euphorbia helioscopia L.’ (віц., Кіс.). Да малако (гл.). Параўн. таксама малочнік 4. Мена роду магла адбыцца пад уплывам лац. назвы Euphorbia (ж. р.).
Малочніца 2 ’мастыт’ (навагр., Нар. сл.), ’захворванне слізістай абалонкі рота ў немаўлят’ (ТСБМ), рус. сіб., каўказск. молочница ’мастыт’, арханг. ’малочныя зубы ў дзяцей’, польск. mlecznica ’ліхаманка стрававальных шляхоў’. Да малако (гл.), малочны. Аб суфіксе гл. Сцяцко, Афікс. наз., 111 і ламаві́ца.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Скалбо́ціць ‘размяшаць’ (іўеў., Сл. ПЗБ), скалбуці́ць ‘збоўтаць, перамяшаць’ (шчуч., Сл. ПЗБ). Да калбата́ць (гл.), што звязана з літ. kalbė́ti ‘гаварыць’, ідыш kalbekenen ‘гаварыць мяшанай мовай’, ням. дыял. (усх.-прус.) kalbêken ‘гаварыць многа і голасна’, рус. прыбалт. скалбе́каться ‘пачаць гаварыць па-літоўску’, адносна якіх гл. Анікін, Опыт, 279. Параўн. аднак прасл. *skolbiti se ‘адкрываць рот, ашчэрваць зубы; смяяцца’, якое Варбат (ОЛА, Исследов., 1975, 139) выводзіць ад *skoliti, гл. скалщь.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Слуп ‘бервяно або тоўсты брус, умацаваны вертыкальна, стаўма’ (ТСБМ, Нас., Шат., Байк., Касп., Бяльк., Сл. ПЗБ), памянш. слупо́к (ТСБМ, Сл. ПЗБ), слу́пак (Сл. ПЗБ); слупо́к ‘грубка’ (Сцяшк.), слупе́ц ‘папярочная планка ў граблях, у якую набіваюць зубы’ (Шатал., ЛА, 4). З польск. słup, słupek ‘тс’ (Карскі 1, 356; Цвяткоў, Запіскі 2, 1, 59; Кюнэ, Poln., 98), якое да прасл. *stъlpъ (гл. стоўп), параўн. кантамінаваную форму стлуп (стлупъ) ‘тс’ (Шымк. Собр.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
prominent [ˈprɒmɪnənt] adj.
1. до́бра вядо́мы, вялі́кі, выда́тны, зна́чны;
a prominent English scientist выда́тны англі́йскі вучо́ны
2. які́ выступае (уперад); ба́чны, прыме́тны;
put smth. a prominent position паста́віць што-н., каб было́ ба́чна;
prominent teeth зу́бы, які́я выступа́юць (уперад);
prominent cheekbones высо́кія ску́лы
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
тачы́ць I несов. (на станке и т.п.) точи́ть;
◊ т. ля́сы — точи́ть ля́сы, точи́ть баля́сы, баля́сничать;
т. зу́бы — (на каго, што) точи́ть зу́бы (на кого, что)
тачы́ць II несов. (о червях и т.п.) точи́ть; (о мышах и т.п.) грызть; (о кротах и т.п.) рыть;
карае́д то́чыць дрэ́ва — корое́д то́чит де́рево;
сумне́нне то́чыць сэ́рца — сомне́ние то́чит се́рдце;
чарвя́к то́чыць — червь сосёт
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
зага́та, ‑ы, М ‑гаце, ж.
Абл. Гаць, запруда. Радасна білася сэрца ад таго, што знайшоўся зусім магчымы ратунак. Раскапаць у многіх месцах раўчук уздоўж участка, зрабіць на ім загаты... Сабраную такім чынам ваду пусціць .. на лянок. Кулакоўскі. Вялікія, моцныя зубы бабра.. заядла і ўпарта скобляць альховы камель, пакуль не ляжа на ваду яшчэ адна зялёная загата. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)