ацэто́н
(ад лац. acetum = воцат)
арганічнае злучэнне, бясколерная вадкасць, якая з’яўляецца растваральнікам тлушчаў, смол і выкарыстоўваецца ў вытворчасці лакаў, выбуховых рэчываў, штучнага шоўку.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
газавалюме́трыя
(ад газ1 + англ. volume = аб’ём + -метрыя)
метад колькаснага аналізу, пры якім вызначальны кампанент ператвараюць у газападобнае злучэнне і вымяраюць яго аб’ём.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
індыгакармі́н
(ад індыга + кармін)
арганічнае злучэнне, штучны фарбавальнік сіняга колеру; выкарыстоўваецца для прыгатавання чарніла, акварэльнай фарбы і сінькі, а таксама як хімічны індыкатар.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
капралакта́м
[ад капро(н) + лац. lac, lactis = малако + ам(іны)]
арганічнае азотазмяшчальнае злучэнне гетэрацыклічнага рада; цвёрды крышталічны прадукт, служыць сыравінай для вытворчасці капрону.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Калі́б умоўны злучнік (паўн., КЭС; Нас., Рад., Сержп. Грам.), кылі́п ’каб’ (чавус., Нар. сл.). Карскі адзначаў і ст.-бел. кыліб. Як злучэнне ёсць адпаведнае ўкр. коли‑б(же). У рус. гаворках зах.-бран. кали б (фактычна беларускае, у Растаргуева), Даль адзначыў коли‑бы, да якога Бадуэн дэ Куртэнэ дадае яшчэ коли‑ба, кыли‑б (апошняе — смал.). СРНГ падае яшчэ з архіўных матэрыялаў Сразнеўскага смал. колиб, падпарадкавальны злучнік. Гэты факт разам з бел. кыліп дазваляе меркаваць аб лакальнай семантычнай інавацыі ў магілёўскіх і смаленскіх гаворках. Прыведзеныя матэрыялы даюць магчымасць рэканструяваць усх.-слав. структуры коли‑б. Што датычыць рус. коли‑бы, коли‑ба, не вельмі ясна, ці сапраўды гэтыя формы дазваляюць рэканструкцыю архетыпа коли‑бы (такую праформу дае ESSJ SG, 2, 360). Архетып koli‑by прапанаваны як больш архаічны (‑by, аснова аорыста, < byti), аднак, зыходзячы з фактычнага матэрыялу, не выключана, што старыя формы з’яўляюцца рэгіяналізмамі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пігме́нт
(лац. pigmentum = фарба, мазь)
1) рэчыва ў арганізме чалавека, жывёл і раслін, якое надае афарбоўку скуры, валасам, кветкам і інш.;
2) хімічнае злучэнне, якое ў выглядзе парашкоў прымяняецца для фарбавання пластмас, гумы і інш.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
сі́нтэз
(гр. synthesis = злучэнне, спалучэнне)
1) даследаванне з’яў у іх адзінстве і ўзаемнай сувязі частак, абагульненне, звядзенне дадзеных у адзінае цэлае (параўн. аналіз 1);
2) атрыманне складаных хімічных злучэнняў з больш простых (напр. с. бялкоў).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
Stoß
I
m -es, Stöße штуршо́к; уда́р; парыў (ветру)
2) тэх. стык, злучэ́нне; сутыкне́нне
3) фіз. і́мпульс
4) вайск. адда́ча; кулямётная чарга́
II
m -es, Stöße стос, кі́па, па́чак; шта́бель
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
адэназі́н
(ад гр. aden, -enos = залоза)
арганічнае злучэнне, бясколернае крышталічнае рэчыва, якое ўваходзіць у некаторыя ферменты і пры ўвядзенні ў арганізм узмацняе сардэчную дзейнасць.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
анілі́н
(фр. aniline, ад парт. anil < ар. an-riîl = індыга)
арганічнае злучэнне, алеістая ядавітая вадкасць без колеру; выкарыстоўваецца пры вырабе фарбаў, лякарстваў, выбуховых рэчываў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)