Памяшканне для коней, канюшня. Конюх выпускае з стайні коней На вясёлы вадапойны збор.Астрэйка.Са стайні конюх вывеў на шпацыр варанога жарабца.Чарнышэвіч.
•••
Аўгіевы стайні (канюшні) — пра вельмі забруджанае памяшканне, а таксама аб справах, у якіх пануе поўнае бязладдзе, блытаніна (ад грэчаскага міфа пра стайні цара Аўгія, што не чысціліся 30 год і былі вычышчаны Гераклам за адзін дзень).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
АРДЫНА́ЦЫЯ
(польск. ordynacja ад лац. ordinatio упарадкаванне),
1) у сярэдневяковай Польшчы збор прававых нормаў, якімі кіраваліся ўстановы, арг-цыі, суды.
2) Збор прававых нормаў, якія рэгулявалі спадчыннае права на нерухомую маёмасць пэўных магнацкіх родаў у Рэчы Паспалітай, а таксама адпаведнае зямельнае ўладанне. Асн. прынцыпы ардынацыі — непадзельнасць і неадчужальнасць зямельнага ўладання, якое пасля смерці ўладальніка (ардыната) пераходзіла да старэйшага нашчадка старэйшай мужчынскай лініі (жанчыны за нашчадкаў не лічыліся). Першыя ардынацыі (Нясвіжская і Клецкая на Беларусі, Алыцкая на Украіне) заснаваны Радзівіламі ў 1586, зацверджаны соймам у 1589. Уласныя ардынацыі стварылі магнаты Замойскія (зацверджана ў 1589), Мышкоўскія (1601), Астрожскія (1609), Сулкоўскія (18 ст.). Ардынацыі працягвалі існаваць у Рас. імперыі і Польск. рэспубліцы; скасаваны сеймам у 1939.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
array
[əˈreɪ]1.
n.
1) строй -ю m.
battle array — баявы́ строй
2) пака́з -у m., выста́ва, кале́кцыя f.; збор -у m.
an array of wedding gifts — збор вясе́льных падару́нкаў
3) убра́ньне n., строй для ўрачы́стае наго́ды
bridal array — убра́ньне маладу́хі
4) Comput. масі́ў -ву m.
2.
v.t.
1) выстро́йваць, ста́віць стро́ем (жаўне́раў)
2) прыстро́йваць; апрана́ць, убіра́ць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
ла́гер, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Часовая стаянка, пасяленне, звычайна пад адкрытым небам, у палатках.
Турысцкі л.
Разбіць л.
2. Месца для ўтрымання вялікай колькасці ваеннапалонных ці зняволеных людзей.
Л. для ваеннапалонных.
3. Часовая стаянка войска ў палявых умовах, а таксама войска, размешчанае такім чынам; сталае месцазнаходжанне партызан, паўстанцаў.
4.перан. Грамадска-палітычная групоўка, кірунак.
Л. міру.
○
Піянерскі лагер — выхаваўча-аздараўленчая ўстанова для піянераў і школьнікаў у СССР.
|| прым.ла́герны, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).
Л. збор.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
По́прадкі, по́прады ’вячоркі’, ’збор дзяўчат у адну хату прасці’, ’час дзявочых пасядзелак за калаўротам і прадзеннем’ (ТСБМ, Байк. і Некр., Уладз., Шат.; ст.-дар., віл., Сл. ПЗБ; карм., нараўл., Мат. Гом.; в.-дзв., Шатал.; ТС; Бяльк.). Сюды ж таксама по́прадка ’дзяўчына, што прыйшла да сваёй кумпанкі з кудзеляй, каб разам прасці’ (Варл.). Вытворнае ад прасці паводле агульнаславянскай мадэлі, параўн. рус.посиделки, польск.pogawędki ’размовы’, славац.posiedka ’тс’ і пад. Гл. таксама папраду́ха.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
По́шліна ’мыта; дзяржаўны грашовы збор за тавары, якія ўвозяцца або вывозяцца’ (ТСБМ, Бяльк., Юрч. СНЛ), ст.-бел.пошлина, рус.по́шлина, стараж.-рус.пошьлина ’старажытны звычай’, пошьлъ ’старажытны, спрадвечны, звычайны’, літаральна: чьто пошьло есть (Праабражэнскі, 2, 119). Параўн., аднак: взял мець со собою по нашей пошлине (Пісьмо Рыжскай рады XIII ст.), што, паводле Станкевіча (Зб. тв., 1, 368), значыла ’як мы паслалі, загадалі, па нашаму загаду’, якое трэба выводзіць з пасылаць, слаць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прыхо́д ’парафія; ніжэйшая царкоўная арганізацыя ў хрысціянскай царкве; мясцовасць, дзе жывуць члены гэтай арганізацыі’ (ТСБМ, Др.-Падб., Бяльк., Мат. Гом.; лях., Сл. ПЗБ), ’збор людзей на рэлігійнае свята’ (ПСл), пріхо́джынік ’прыхаджанін, парафіянін’ (Бяльк.). Рус.прихо́д ’царкоўны прыход’, укр.прихо́д ’парафія’. Аддзеяслоўны назоўнік з нулявой суфіксацыяй ад прыходзіць < хадзіць (гл.). Як мяркуе Фасмер (3, 368), першаснае значэнне — ’сход для выбараў старасты’. Паводле ЕСУМ (4, 582), запазычана з рускай мовы, што нельга выключыць і для беларускага слова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
картатэ́ка
(ад гр. chartes = ліст паперы + theke = сховішча)
збор картак з якімі-н. даведачнымі матэрыяламі, размешчаных у пэўным парадку, напр. па алфавіту, тэмах, тэрмінах.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
уфало́гія
[англ. ugology, ад UFO < U(nknown) F(lying) O(bject) = непазнаны лятаючы аб’ект + гр. logos = навука]
збор, сістэматызацыя матэрыялаў аб неапазнаных лятаючых аб’ектах.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
вінагра́дм.
1. (расліна) Wéinrebe f -, -n, Wéinstock m -es, -stöcke;
дзі́кі вінагра́д wílder Wein;
развядзе́нне вінагра́ду Wéinbau m -(e)s;
2. (плады) Wéinbeeren pl, Wéintrauben pl;
збор вінагра́ду Wéinlese f -, -n
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)