гратэ́ск, ‑у, м.

1. Мастацкі прыём у літаратуры і мастацтве, заснаваны на празмерным перавелічэнні, спалучэнні нечаканых і рэзкіх кантрастаў, а таксама мастацкі твор, створаны пры дапамозе гэтага прыёму. Майстар гратэску.

2. Назва шрыфту з раўнамернай таўшчынёю штрыхоў.

[Іт. grottesca.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

спекуляцы́йны ​1, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да спекуляцыі ​1 (у 1 знач.); заснаваны на спекуляцыі. Спекуляцыйны гандаль.

2. Які займаецца спекуляцыяй; спекулянцкі. Спекуляцыйныя элементы.

спекуляцы́йны ​2, ‑ая, ‑ае.

Пабудаваны на спекуляцыі ​2; абстрактны. Спекуляцыйная філасофія.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

АРЭКІ́ПА

(Arequipa),

горад на Поўдні Перу, у даліне каля падножжа вулкана Місты. Адміністрацыйны цэнтр дэпартамента Арэкіпа. Заснаваны ў 1540. 634 тысяч жыхароў (1990). Транспартны вузел. Гандлёвы цэнтр Паўднёвага Перу. Шарсцяная, гарбарная, харч. прамысловасць. Універсітэт. Архітэктурныя помнікі 16—18 стагоддзяў.

т. 2, с. 11

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

БЕСПЕРАПЫ́ННАЕ ЛІЦЦЁ металаў і сплаваў, тэхналагічны працэс атрымання зліткаў-загатовак з металаў ці сплаваў, заснаваны на бесперапынным руху металу адносна зон заліўкі і крышталізацыі. Робяць на машынах бесперапыннага ліцця. Упершыню выкарыстана ў каляровай металургіі, потым для разліўкі сталі.

т. 3, с. 128

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

арнітаптэ́р

(ад арніта- + -птэр)

лятальны апарат з махаючымі крыламі, заснаваны на прынцыпе палёту птушак.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

асана́нс

(фр. assonance)

паэтычны прыём, заснаваны на супадзенні націскных галосных гукаў у недакладных рыфмах.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

перманганатаме́трыя

(ад перманганаты + -метрыя)

метад колькаснага аналізу, заснаваны на акісленні даследуемага рэчыва перманганатам калію.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

тэлевіктары́на

(ад тэле- + віктарына)

жанр тэлевізійнага вяшчання, заснаваны на падачы ведаў у займальнай форме.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

экспірато́рны

(ад лац. expirare = выдыхаць)

заснаваны на экспірацыі, звязаны з экспірацыяй (напр. э. націск).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ілюзіяні́зм, ‑у, м.

1. Антынавуковы суб’ектыўна-ідэалістычны светапогляд, згодна якому матэрыяльны свет з’яўляецца ілюзіяй.

2. Від цыркавога і эстраднага мастацтва, заснаваны на ўменні артыста пры дапамозе спецыяльнай апаратуры ствараць уражанне «цудаў» (знікненне або з’яўленне прадметаў, людзей і пад.).

[Ад фр. illusionner — уводзіць у зман.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)