го́ркі, -ая, -ае.

1. Які мае своеасаблівы едкі смак.

Г. палын.

Горкае лякарства.

2. перан. Поўны гора, цяжкі, гаротны.

Горкае жыццё.

Пераканацца на горкім вопыце.

Горкая праўда.

Горкія слёзы.

◊

Горкае дзіця (разм.) — наіўны, нявопытны малады чалавек.

Горкі п’яніца (разм., неадабр.) — алкаголік.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ка́тарга, -і, ДМ -рзе, ж.

1. Цяжкія прымусовыя работы для зняволеных у турмах ці ў іншых месцах зняволення ўзмоцненага рэжыму.

Саслаць на катаргу.

2. перан. Пра цяжкую працу, невыноснае жыццё.

Не работа, а к.

|| прым. ка́таржны, -ая, -ае.

Катаржная праца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

бесклапо́тны sórg(en)los, sórgenfrei, únbesorgt; únbekümmert, únbeschwert; léichtsinnig, léichtfertig (бестурботны);

бесклапо́тнае жыццё sórgloses Lében

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

Гайдама́к ’гайдамак’ (БРС), гайдама́ка ’разбітны чалавек, гуляка, п’яніца’ (Нас., Мал.), гайдама́чыць ’весці марнатраўнае жыццё’, ’мантачыць’ (Нас.). Рус. гайдама́к. Запазычанне з укр. гайдама́ка, а гэта з тур. hajdamak ’грабежнік’. Гл. Фасмер, 1, 383 (там і іншая літ-ра).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пражы́так у выразе: на пражытак — для таго, каб пражыць. (ТСБМ, Нас.), пражыткі ’перажыванні’ (астравы Сл. ПЗБ). Рус., укр. прожи́ток ’жыццё; сродкі для жыцця’, польскі przeżytek ’перажытак, рэлікт’, чэш. prožitek ’тое, што перажыта’. Суфіксальны дэрыват ад пражыць < жыць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Існава́нне ’наяўнасць чаго-н., каго-н. у рэальнасці, быццё; жыццё, спосаб жыцця’ (ТСБМ), істнава́ньне (Гарэц.). Частковая калька па ўзору польск. istnienie ў пачатку XX ст. (Гіст. лекс., 256; Гіст. мовы, 2, 141); параўн. укр. існува́ння. Гл. існы.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

enforce [ɪnˈfɔ:s] v.

1. (on) прымуша́ць, вымуша́ць

2. право́дзіць у жыццё (законы, распараджэнні і да т.п.), сачы́ць за выкана́ннем

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

attempt​1 [əˈtempt] n.

1. спро́ба, намага́нне;

ma ke an attempt спрабава́ць;

They made no attempt to escape. Яны нават не зрабілі спробы ўцячы.

2. зама́х (на жыццё);

Someone has made an attempt on the President’s life. На жыццё прэзідэнта быў зроблены замах.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

бу́ча, ‑ы, ж.

Разм. Шум, скандал, перапалох. // перан. Кіпучае жыццё, вір. Трапіць у самую бучу жыцця.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кліматало́гія, ‑і, ж.

Навука, якая вывучае клімат, яго фарміраванне, геаграфічнае размеркаванне і ўплыў на арганічнае жыццё.

[Ад грэч. klima (klimatos) — клімат і logos — вучэнне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)