АРБІ́НІ (Orbini) Маўра

(?—1614),

далмацінскі гісторык, родапачынальнік паўднёваслав. гіст. навукі. У кн. «Славянскае царства» (1601, на італьян. мове) спрабаваў даць гісторыю ўсіх слав. народаў, паказаць іх адзінства; прапанаваў тэорыю скандынаўскага паходжання славян, памылкова далучаў да славян многія неслав. народы. У сваім творы змясціў пераклад сербскай хронікі 12 ст.

т. 1, с. 457

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Ахэ́лік ’кухталь’ (Яўс.). Фанетыка сведчыць пра запазычанне; магчымыя крыніцы ў аргатычных словах, параўн. ням. арг. Cheilek ’пай з крадзенага, грошы’, ідыш chajlik ’доля, пай’ з ст.-яўр. cheluka ’пай’, сляды пераасэнсавання ў выразе даць у хэйлік ’даць у каршэнь’ (слаўг., Яшкін, вусн. паведамл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

go-ahead [ˈgəʊəhed] n. дазво́л; адабрэ́нне; «зялёнае святло́»;

give the go-ahead даць «дабро́»/«зялёнае святло́»; адо́брыць

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

thrashing [ˈθræʃɪŋ] n. лупцо́ўка;

give smb. a go od thrashing даць каму́-н. чо́су, ды́хту; до́бра адлупцава́ць

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

паказа́ць, -кажу́, -ка́жаш, -ка́жа; -кажы́; -ка́заны; зак.

1. каго-што, каму. Даць магчымасць убачыць каго-, што-н., упэўніцца ў чым-н., навучыцца чаму-н.

П., як карыстацца паяльнікам.

2. што, на каго-што. Звярнуць чыю-н. увагу на каго-, што-н. (звычайна зрабіўшы рух, жэст у напрамку каго-, чаго-н.).

П. дарогу на станцыю.

П. рукой на шыльду.

3. каго-што, каму. Даць убачыць, каб разгледзець, азнаёміцца.

П. хворага ўрачу.

П. новы спектакль.

4. каго-што. Выявіць, праявіць.

П. веды.

5. са злуч. «што». Даць паказанне (у 1 знач.).

Усе, як адна, сведкі паказалі, што ў гэты дзень абвінавачанага дома не было.

6. што (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пра вымяральныя прыборы: засведчыць, адзначыць.

Тэрмометр паказаў 38,8 °С.

Гадзіннік паказаў поўнач.

7. каму. Правучыць каго-н., адпомсціць каму-н., даць зразумець, адчуць каму-н. што-н. (разм.).

Я ж яму пакажу за гэта!

|| незак. пака́зваць, -аю, -аеш, -ае (да 1—6 знач.).

|| наз. пака́з, -у, м. (да 1—4 знач.).

П. спектакля.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Перада́тны ’якога больш, як трэба’ (Варл.). Ад перада́ць ’даць больш, чым належыла’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

промахну́ться сов.

1. прамахну́цца;

2. перен., разг. даць ма́ху, прамахну́цца; (ошибиться) памылі́цца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

утрыма́ць¹, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак.

1. каго-што і чаго. Трымаючы, не даць упасці каму-, чаму-н.

Не ўтрымаў вясло ў руках.

2. што. Захаваць, зберагчы.

У. свае пазіцыі.

У. у памяці.

3. што. Пакінуць, не аддаць частку чаго-н. пры выплаце (афіц.).

У. дваццаць рублёў з зарплаты.

4. каго (што). Затрымаўшы, спыніць ці прымусіць застацца.

У такое надвор’е дзяцей у хаце не ўтрымаеш.

У. каня.

5. каго (што) ад чаго. Не даць зрабіць што-н.

У. ад неабдуманага ўчынку.

6. што і чаго. Не даць праявіцца чаму-н.

Слёз было не ў.

|| незак. утры́мліваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. утры́мліванне, -я, н. (да 1, 2, 4 і 6 знач.) і утрыма́нне, -я, н. (да 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пара́да, -ы, ДМ -ра́дзе, мн. -ы, -ра́д, ж.

1. Прапанова як дзейнічаць, рада.

Даць добрую параду каму-н. Паслухацца парады таварыша.

2. Сумеснае абмеркаванне чаго-н., кароткая нарада.

Сабрацца для парады.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ду́ля, -і, мн. -і, дуль, ж.

1. Гатунак летніх груш з вялікімі салодкімі пладамі, а таксама плод гэтага дрэва.

Бабуля частавала нас смачнымі дулямі.

2. Кукіш, фіга (разм., груб.).

Даць, паказаць дулю.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)