стратыфіка́цыя, ‑і, ж.

Спец.

1. Слаістая будова чаго‑н. або размяшчэнне чаго‑н. слаямі; слаістасць. Стратыфікацыя атмасферы.

2. Апрацоўка насення некаторых народ дрэў перад пасевам, якая заключаецца ў вытрымліванні насення паміж слаямі вільготнага пяску або захоўванні пры паніжанай тэмпературы.

3. У буржуазнай сацыялогіі — надзел грамадства на страты ​2.

[Ад лац. stratum — слой і facere — рабіць.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тэхнатро́ніка

(англ. technotronic)

тэхніка з выкарыстаннем электронікі, якая ўплывае на развіццё грамадства.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

АБ’Е́КТ ПРА́ВА,

пэўныя маёмасныя і немаёмасныя даброты і інтарэсы, паводле якіх адносіны рэгламентуюцца законам. Аб’ектам права з’яўляюцца паліт., працоўныя, гасп., сямейныя, зямельныя, маёмасныя і інш. адносіны. Прававыя нормы прадугледжваюць мадэль належных і магчымых паводзін членаў грамадства, правы і абавязкі дзярж. органаў, службовых асоб, грамадзян як удзельнікаў рэгулюемых грамадскіх адносін. З дапамогай прававых нормаў дзяржава прымушае іх выбіраць такі варыянт паводзін, які адпавядае інтарэсам грамадства. Не з’яўляюцца аб’ектамі права грамадскія адносіны неправавой прыроды — адносіны сяброўства, кахання, супрацоўніцтва і інш., што рэгулююцца нормамі маралі, рэлігіі, культуры і г.д.

т. 1, с. 19

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

reflection [rɪˈflekʃn] n.

1. адлюстрава́нне (у розных знач.);

A high crime rate is a reflection of an unstable society. Высокі ўзровень злачыннасці адлюстроўвае няўстойлівы стан грамадства.

2. ро́здум, разважа́нне;

lost in reflection паглы́блены ў ро́здум

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

АНТРАПАСІСТЭ́МА

(ад антрапа... + сістэма),

чалавецтва, якое развіваецца як адзінае цэлае і складаецца з чалавека як біял. віду, яго матэрыяльнай і духоўнай культуры, прадукц. сіл і вытв. адносін грамадства. Існуе ў непарыўным адзінстве з антрапасферай.

т. 1, с. 392

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

антрапалагі́зм

(ад антрапа + -лагізм)

філасофская канцэпцыя, якая разглядае ўсе з’явы прыроды, грамадства і мыслення ў залежнасці ад уласцівасцей і патрэб чалавека.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

дэтэрміні́зм

(ад лац. determinare = вызначаць)

філасофская канцэпцыя, якая прызнае аб’ектыўную заканамернасць і прычынную залежнасць усіх з’яў прыроды і грамадства (проціл. індэтэрмінізм).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

сацыялагі́зм

(ад лац. societas = грамадства + -лагізм)

спрошчанае разуменне грамадска-гістарычнай абумоўленасці фактаў і з’яў, якое ігнаруе спецыфіку розных форм грамадскага быцця.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

сінайкі́зм

(гр. synoikismos)

аб’яднанне некалькіх старажытнагрэчаскіх пасяленняў або гарадоў у адзін поліс у сувязі з узнікненнем класавага грамадства і станаўленнем дзяржавы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ДЗЕ́ЙНАСЦЬ,

спецыфічна чалавечая форма адносін да навакольнага свету, змест якой складае яго мэтазгоднае змяненне і пераўтварэнне ў інтарэсах людзей; умова існавання грамадства. Усякая дзейнасць уключае мэту, сродак, вынік і сам працэс. Гісторыя грамадства, матэрыяльнай і духоўнай культуры чалавецтва — гэта працэс рэалізацыі дзейнатворчых адносін чалавека да навакольнага свету, які выражаецца ў пабудове новых спосабаў і праграм дзейнасці (пераход ад палявання і рыбалоўства да земляробства і жывёлагадоўлі, ад рамёстваў і мануфактуры да буйной машыннай вытв-сці, ад індустр. грамадства да постіндустрыяльнага, да навук.-тэхн. рэвалюцыі). Існуюць разнастайныя класіфікацыі тыпаў і форм Дз.: духоўная, матэрыяльная, вытворчая, працоўная, пазнавальная, прадпрымальніцкая, палітычная і г,д. Асаблівай формай прадукцыйнай Дз. з’яўляецца творчасць. Пытанне аб адносінах Дз. і асобы вырашаецца як частка больш шырокай праблемы чалавека (гл. таксама Дзеянне, Дзеянне сацыяльнае, Практыка).

Літ.:

Суходольский Г.В. Основы психологической теории деятельности. Л., 1988;

Социально-философские проблемы производства и применения научных знаний. Мн.. 1992.

С.Ф.Дубянецкі.

т. 6, с. 102

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)