Verbum

рэгенера́цыя, -і, ж. (спец.).

1. Ператварэнне шляхам пэўных аперацый адпрацаваных прадуктаў у зыходныя прадукты для паўторнага іх выкарыстання.

Р. адпрацаваных масел.

2. Награванне газу і паветра, што паступаюць у печ, адпрацаванымі прадуктамі гарэння.

3. Аднаўленне арганізмам страчаных або пашкоджаных органаў, тканак, клетак, а таксама аднаўленне цэлага арганізма з яго часткі.

Р. хваста яшчаркі.

|| прым. рэгенерацы́йны, -ая, -ае і рэгенераты́ўны, -ая, -ае.

рэпертуа́р, -у, м.

1. Сукупнасць п’ес, музычных і іншых твораў, якія ідуць у тэатры, у кіно, выконваюцца ў канцэртных залах, на эстрадзе, у цырку.

Песенны р. канцэрта.

Небагаты р. слоў.

2. Сукупнасць тэатральных роляў, музычных твораў якія выконваюцца кім-н.

Р. дэкламатара.

У сваім рэпертуары хто-н. (таксама перан.: як уласціва каму-н., як заўсёды робіць хто-н.; іран.).

|| прым. рэпертуа́рны, -ая, -ае.

валю́та, -ы, ДМ -лю́це, мн. -ы, валю́т, ж.

1. Грашовая сістэма краіны, а таксама грашовыя адзінкі гэтай сістэмы.

Залатая в.

2. зб. Грошы замежных краін, якімі карыстаюцца ў міжнародных разліках.

Замежная в.

|| прым. валю́тны, -ая, -ае.

Валютныя аперацыі.

○

Валютны курс — суадносіны паміж рознымі валютамі (у 1 знач.), кошт грашовай адзінкі адной краіны, выражаны ў валюце (у 1 знач.) другой краіны.

працэ́с, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. Паслядоўная змена стану ў развіцці чаго-н., ход, развіццё якой-н. з’явы.

Усё высветлілася ў працэсе працы.

П. развіцця.

Вытворчы п.

2. Актыўнае развіццё хваробы.

Запаленчы п.

П. у лёгкіх.

3. Парадак разбору судовых і адміністрацыйных спраў, а таксама судовая справа.

Грамадзянскі п.

Выступаць на працэсе.

|| прым. працэсуа́льны, -ая, -ае (да 3 знач.; спец.).

П. кодэкс.

про́філь, -ю, мн. -і, -яў, м.

1. Від збоку (твару, прадмета).

Прыгожы п. твару.

Сфатаграфавацца ў п.

2. Сячэнне, разрэз чаго-н. (спец.).

П. дарогі.

П. сталі.

3. Сукупнасць спецыфічных рыс, якія характарызуюць якую-н. сферу дзейнасці, а таксама характар вытворчага ці навучальнага ўхілу (кніжн.).

Спецыяльнасць шырокага профілю.

Раён збожжавага профілю.

П. прадпрыемства.

|| прым. про́фільны, -ая, -ае (да 2 знач.).

Профільная пракатка металу.

пя́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так, ж.

1. Тое, што і пята (у 1 знач.).

Пераступаць з наскоў на пяткі.

Паказаць (падмазаць) пяткі (таксама перан.: хутка пабегчы, уцячы). Пяткі лізаць каму-н. (падхалімнічаць перад кім-н.; разм., пагард.). Толькі пяткі блішчаць або заблішчалі (перан.: пра хуткі бег).

2. Тое, што і пята (у 2 знач.; спец.).

|| прым. пя́тачны, -ая, -ае.

засячы́¹ і засе́кчы¹, -сяку́, -сячэ́ш, -сячэ́; -сячо́м, -сечаце́, -сяку́ць; засе́к, -кла; -сячы́; засе́чаны; зак., што.

1. Зрабіць сякерай выемку ў чым-н., на чым-н.

З. дрэва.

2. Пра каня: на хаду параніць адной нагой другую.

Конь засек нагу.

3. Адзначыць момант чаго-н., а таксама вызначыць пункт, месцазнаходжанне чаго-н.

З. час вылету.

З. курс карабля.

|| незак. засяка́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

парале́ль, -і, мн. -і, -ей, ж.

1. У матэматыцы: прамая, якая не перасякае другую прамую, што ляжыць з ёй у адной плоскасці.

Правесці п.

2. перан. Параўнанне, а таксама з’ява, якая можа параўноўвацца з іншай падобнай з’явай (кніжн.).

Правесці п. паміж чым-н. Канкрэтнасць гістарычных паралелей.

3. Уяўная лінія перасячэння зямной паверхні плоскасцю, паралельнай плоскасці экватара.

Паралелі і мерыдыяны на геаграфічнай карце.

апара́т, -а і -у, М -ра́це, мн. -ы, -аў, м.

1. -а. Спецыяльны прыбор, механічнае прыстасаванне.

Тэлефонны а.

Касмічны а.

2. -у. Сукупнасць органаў, якія выконваюць якую-н. асобную функцыю ў арганізме (спец.).

Стрававальны а.

3. -у. Сукупнасць дзяржаўных устаноў, а таксама супрацоўнікаў, якія абслугоўваюць пэўную галіну кіраўніцтва, гаспадаркі.

Дзяржаўны а.

Працаздольны а.

|| прым. апара́тны, -ая, -ае (да 1 знач.).

кандыда́т, -а, М -да́це, мн. -ы, -аў, м.

1. Асоба, якая намячаецца да выбрання, назначэння або для прыёму куды-н.

К. у дэпутаты.

2. чаго. Малодшая вучоная ступень, якая прысуджаецца пасля абароны дысертацыі, а таксама асоба, якая мае гэту ступень.

К. філалагічных навук.

|| ж. кандыда́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так (да 1 знач.; разм.).

|| прым. кандыда́цкі, -ая, -ае.