саро́чка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.

Мужчынская (верхняя і сподняя) або жаночая (сподняя) кашуля. Табе вышыла сарочку Цветам васільковым І сагнала паясочак з нітак каляровых. А. Александровіч. Адзін, пасівелы, быў у скамечанай шапцы, а другі, высокі юнак, — у саламяным, пажоўклым ад заношанасці капелюшы і ў нацельнай сарочцы. Пестрак. Раманіха стук аб дно драўлянага вядра конаўкай, пасля за вядро і на двор, у адной сарочцы, як спала. Ермаловіч.

•••

Сардэчная сарочка — знешняя абалонка сэрца.

Каб цябе (яго, яе, вас, іх) сарочка не чапала; няхай цябе (яго, яе, вас, іх) сарочка не чапае — праклён, пажаданне самага найгоршага. — Няхай яго сарочка не чапае, — скляў пана дзед. Якімовіч.

Нарадзіцца ў сарочцы гл. нарадзіцца.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

і́мпульс, -су м., в разн. знач. и́мпульс;

у яго́ няма́ ~су да — тво́рчай пра́цы у него́ нет и́мпульса к тво́рческой рабо́те;

і. ру́хуи́мпульс движе́ния;

нерво́вы і. — не́рвный и́мпульс;

электры́чны і. — электри́ческий и́мпульс

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

закі́нуцца сов.

1. заки́нуться;

мяч ~нуўся за плот — мяч заки́нулся за забо́р;

2. затеря́ться;

3. (принять другое положение) заки́нуться; (о голове — ещё) запроки́нуться;

адна́ рука́ яго́ ~нулася наза́д — одна́ рука́ его́ заки́нулась наза́д

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

расхвалява́ць сов., в разн. знач. разволнова́ть; взволнова́ть; (огорчить — ещё) расстро́ить;

ве́цер ~ва́ў мо́ра — ве́тер разволнова́л мо́ре;

гэ́та пісьмо́а́ла яго́э́то письмо́ разволнова́ло (взволнова́ло) его́;

маўча́нне сы́на ~ва́ла бацько́ў — молча́ние сы́на расстро́ило роди́телей

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

трыво́га ж., в разн. знач. трево́га;

яго́ ахапі́ла т. — его́ охвати́ла трево́га;

паве́траная т. — возду́шная трево́га;

біць ~гу — бить трево́гу;

як т., дык да Бо́гапогов. пока гром не гря́нет — мужи́к не перекре́стится

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

узарва́ць сов.

1. (разрушить взрывом) взорва́ть;

2. (снять что-л. прикреплённое) взлома́ть; отодра́ть;

у. падло́гу — взлома́ть пол;

3. перен., разг. (крайне рассердить) взорва́ть, разозли́ть;

гэ́та несправядлі́васць ~ва́ла яго́э́та несправедли́вость взорва́ла (разозли́ла) его́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ура́зіць сов.

1. порази́ть, взволнова́ть; потрясти́;

яго ўра́зіла надзвыча́йная цішыня́ — его́ порази́ла необыкнове́нная тишина́;

падзе́і апо́шніх дзён ~зілі мяне́ — собы́тия после́дних дней потрясли́ (взволнова́ли) меня́;

2. оскорби́ть, заде́ть;

у. самалю́бства — оскорби́ть (заде́ть) самолю́бие

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

усыпі́ць сов.

1. усыпи́ть;

у. хво́рага пе́рад апера́цыяй — усыпи́ть больно́го пе́ред опера́цией;

у. дзіця́ — усыпи́ть ребёнка;

ну́дная кні́жка ўсыпі́ла яго́ — ску́чная кни́жка усыпи́ла его́;

2. перен. усыпи́ть, осла́бить;

у. пі́льнасць — усыпи́ть (осла́бить) бди́тельность

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

цьмяне́ць несов.

1. (терять блеск, яркость) ме́ркнуть;

зо́ркі ~не́лі — звёзды ме́ркли;

2. (становиться тусклым) тускне́ть, ту́скнуть;

срэ́бра паступо́ва ~не́ла — серебро́ постепе́нно тускне́ло;

3. перен. ме́ркнуть, тускне́ть;

е́ла яго́ сла́ва — ме́ркла (тускне́ла) его́ сла́ва

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

мнагадзённы, ‑ая, ‑ае.

Які працягваецца многа дзён. Над берагам, над гарадком стаяла глухая цішыня. Толькі шумеў неўгамонна прыбой, але хто заўважыць яго пасля мнагадзённага гулу адкрытага акіяна. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)