Verbum

туз, -а, мн. -ы́, -о́ў, м.

1. Старшая ў кожнай масці ігральная карта вартасцю ў адно ачко.

Хадзіць з туза.

Бубновы т.

2. перан., чаго або які. Багаты чалавек, высокапастаўленая, уплывовая асоба (разм.).

Фінансавыя тузы.

тулі́ць, тулю́, ту́ліш, ту́ліць; незак., каго-што.

1. Гарнуць да сябе з ласкай, пяшчотай.

Маці туліла дзяўчынку да грудзей.

2. перан. Быць прытулкам для каго-, чаго-н.

Лес туліў партызан.

Густы зараснік туліў старую хатку.

тэрарызава́ць, -зу́ю, -зу́еш, -зу́е; -зу́й; -зава́ны; зак. і незак., каго-што.

1. Застрашыць (страшыць) тэрорам, расправай, забойствам.

2. перан. Прывесці (прыводзіць) у страх, запалохаць (запалохваць) чым-н. (разм.).

Т. сваімі паводзінамі.

|| наз. тэрарызава́нне, -я, н.

уну́к, -а, мн. -і, -аў, м.

1. Сын сына або дачкі.

2. мн. Дзеці сына або дачкі.

У мяне ўжо ёсць унукі.

Садзяць маладыя дрэўцы ўнукі Мічурына (перан.).

|| памянш. уну́чак, -чка, мн. -чкі, -чкаў, м.

упа́свіць, -сў, -се́ш, -се́; -сём, -сяце́, -сўць; -свіў, -віла; -сі́; зак., каго (што).

1. Змагчы пасвіць.

Гэты малы адзін не ўпасе кароў.

2. перан. Упільнаваць, дагледзець (разм.).

У. куранят.

3. Адкарміць на падножным корме (разм.).

упі́цца², уп’ю́ся, уп’е́шся, уп’е́цца; уп’ёмся, уп’яце́ся, уп’ю́цца; упі́ўся, -піла́ся, -ло́ся; упі́ся; зак.

1. Напіцца дап’яна.

У. ад віна.

2. перан., чым. Атрымаць асалоду, зачаравацца чым-н. (кніжн.).

У. гармоніяй гукаў.

|| незак. упіва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

усе́яць, усе́ю, усе́еш, усе́е; усе́й; усе́яны; зак., што.

1. Заняць пасевамі (вялікую плошчу).

У. увесь участак.

2. Пакрыць мноствам каго-, чаго-н.

Зоркі ўсеялі неба.

Рыбакі ўсеялі ўсё возера (перан.).

|| незак. усе́йваць, -аю, -аеш, -ае.

феерве́рк, -у, мн. -і, -аў, м.

Каляровыя агні ў паветры, якія атрымліваюцца пры спальванні разнастайных парахавых сумесей у час розных свят, урачыстасцей і пад.

Святочны ф.

Ф. слоў (перан.: пралішняе мнагаслоўе).

|| прым. феерве́рачны, -ая, -ае.

халадзе́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; незак.

1. Станавіцца халодным, халаднейшым.

У канцы лета раніцы халадзеюць.

Рукі халадзеюць.

2. перан. Адчуваць холад ад моцнага хвалявання, страху і пад.

Кроў халадзее ў жылах.

|| зак. пахаладзе́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е.

хмурне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; незак.

1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Рабіцца, станавіцца хмурным (у 1 знач.), воблачным.

Хмурнела неба.

2. перан. Станавіцца панурым, хмурным (у 2 знач.).

|| зак. схмурне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е.