сапці́, ‑пу, ‑пеш, ‑пе; ‑пём, ‑пяце; пр. соп, сапла, ‑ло; незак.

1. Цяжка дыхаючы, пераважна носам, утвараць гукі з прысвістам. [Пракоп] моцна соп носам, аддаючыся сузіранню свайго жыцця. Колас. Ціха сапуць, сплючы, дзеці, і рэдка-рэдка ціхенька сакатне пад печчу курачка, паварушыцца там і змоўкне. Гарэцкі. Іван сапе, чырванее і, злаўчыўшыся, дае па шапцы Ваську. Лынькоў. / Разм. Пра з’явы прыроды. Рака па скалах хвалямі грукоча, Узмыленая, ярасна сапе. Панчанка. Калядная ночка ўвесь свет пакрывае, Па белай ад снегу зямельцы снуе; Мяцеліца ў полі сапе, завывае, Свіст еіхраў спакойна заснуць не дае. Купала. // перан. Працуючы, пыхкаць, утвараць гукі з прысвістам (пра машыны, механізмы і пад.). Цягнік пыхкае параю і сапе. Скрыган. Сапуць мяхі ля горна. Зарыцкі.

2. Разм. Дзьмуць у што‑н. (звычайна пра дудку, жалейку). Сапці ў дудку.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

уздыха́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

1. Рабіць уздыхі. — Добрая душа гэта паненка, — казала бабка і ўздыхала. Колас. Відаць, не лягчэй на сэрцы было і ў Паўліка, бо ён прыціх і толькі час ад часу ўздыхаў. Бяганская. / у перан. ужыв. Вада і неба былі чорныя, глуха ўздыхала бездань акіяна. Хомчанка. Уздыхаў на пероне цягнік, Залатыя губляючы іскры. Глебка.

2. перан.; па кім-чым. Сумаваць, тужыць. Уздыхаць па далёкай радзіме. □ [Цёця Каця:] Вас мне шкада, Аляксандр Пятровіч. [Чарнавус:] Чаго ж па мне ўздыхаць? Я ж не памёр. Крапіва. Трэці быў няўклюдны малы, які ўвесь час уздыхаў па нейкай сваёй гармоні. Лынькоў. // па кім. Быць закаханым у каго‑н. Добры быў хлопец, А зараз па ім Болей дзяўчына Не будзе ўздыхаць, — П’яніц дзяўчаты Не хочуць кахаць. Корбан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тро́гаться​I несов.

1. (сдвигаться с места, направляться куда-л.) ру́шыцца, кра́тацца, крана́цца;

тро́гаться в путь ру́шыць у даро́гу;

по́езд всё ещё не тро́гается цягні́к усё яшчэ́ не кра́таецца (не крана́ецца);

не тро́гаться с ме́ста не кра́тацца з ме́сца;

2. страд. чапа́цца, кра́тацца, крана́цца; см. тро́гать​I 1.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

адпра́віцца

1. (пайсці, паехаць) áufbrechen* vi (s); sich begében*; gehen* vi (s), fáhren* vi (s);

адпра́віцца ў даро́гу sich auf den Weg máchen;

адпра́віцца ў падаро́жжа éine Réise ántreten*;

2. (адысці – пра цягнік і г. д.) ábfahren* vi (s);

◊

адпра́віцца на той свет aus der Welt schéiden*; stérben* vi (s)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

early​1 [ˈɜ:li] adj.

1. ра́нні; пачатко́вы;

in early spring ра́нняй вясно́й, напрадве́сні; на пача́тку вясны́;

in the early 20th century на пача́тку XX стаго́ддзя;

He was in his early forties. Яму было крыху больш за сорак.

2. датэрміно́вы; ху́ткі;

early elections датэрміно́выя вы́бары;

We await your early reply. Мы спадзяёмся на ваш хуткі адказ;

The train was 10 minutes early. Цягнік прыйшоў на 10 хвілін раней.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

перасадзі́ць сов.

1. в разн. знач. пересади́ть;

п. ву́чня на другу́ю па́рту — пересади́ть ученика́ на другу́ю па́рту;

п. я́блыню — пересади́ть я́блоню;

п. сяке́ру на друго́е тапары́шча — пересади́ть топо́р на друго́е топори́ще;

п. на другі́ цягні́к — пересади́ть на друго́й по́езд;

п. це́раз плот — пересади́ть че́рез забо́р;

2. (всё, всех) пересажа́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ху́ткі

1. schnell, rasch, geschwínd;

ху́ткі тэмп schnélles [schárfes] Témpo;

ху́ткі цягні́к Schnéllzug m -(e)s, züge; мeд ху́ткая дапамо́га érste Hílfe;

машы́на ху́ткай медыцы́нскай дапамо́гі Kránkenwagen m -s, -, Únfallwagen;

2. (у дачыненні да блізкага часу) báldig;

у ху́ткім ча́се кніжн. bald, demnächst, nächstens, in kúrzer [nächster] Zeit;

да ху́ткага спатка́ння! кніжн. auf báldiges Wíedersehen!

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

крушэ́нне н.

1. Únfall m -s, -fälle, Únglück n -(e)s, -e; Katastróphe f -, -n; Schíffbruch m -(e)s, -brüche (карабля);

пацярпе́ць крушэ́нне verúnglücken vi (s); Schíffbruch erléiden; (тс. пра цягнік) entgléisen vi (s);

2. перан. Schéitern n -s, Zusámmenbruch m, Zusámmensturz m -es, -stürze;

крушэ́нне ўсі́х надзе́й das Schéitern [der Zusámmenbruch] áller Hóffnungen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

пабра́цца, ‑бяруся, ‑бярэшся, ‑бярэцца; ‑бяромся, ‑берацеся; зак.

1. Узяцца за што‑н. (пра двух або некалькіх асоб). Трэба было з’ехаць з гары. Гара была высокая, стромая. Сёмка з Марцінам пабраліся за аглоблі. Колас. [Надзя і Барыс] пабраліся за рукі і павольна пайшлі па агародах. М. Ткачоў.

2. Разм. Пажаніцца; стаць мужам і жонкай. Гэтую бярозу пасадзіў Андрэй, яе [Алены] чалавек, калі яны пабраліся. Мележ.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Ператварыцца ў што‑н., набыць іншы выгляд у многіх месцах. Валасы пабраліся сівізною. □ Вада шырока разальецца, І снег на кашу пабярэцца. Колас. Ад сонца, ад дажджоў фанера парэпалася, пабралася парахнявымі пухірамі. Лынькоў.

4. Абл. Пайсці, выправіцца куды‑н. І я, не чакаючы, калі адыдзе цягнік, памалу пабраўся назад, у вёску. Сачанка. Са слязамі на вачах, паўз сценку, старая .. пабралася ў сенцы. Жук.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вадзі́ць

1. (дапамагаць ісці, суправаджаць) führen vt; geléiten vt;

2. разм. (машыну, цягнік і г. д.) stéuern vt, fáhren* vt, führen vt;

3. (рухаць) fáhren* vi (s);

вадзі́ць ука́зкай па ка́рце mit dem Zéigestock über die Kárte fáhren*;

вадзі́ць смычко́м па стру́нах den Bógen über die Sáiten führen;

◊

вадзі́ць за нос аn der Náse herúmführen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)