эсэ́савец, ‑саўца, м.

Ваеннаслужачы нямецкіх фашысцкіх ахоўных атрадаў ці спецыяльных часцей фашысцкай германскай арміі. У Еўнічы сярод дня ўварвалася адступаючая рота эсэсаўцаў — ніхто неяк не чакаў гэтага: старыя, жанчыны і дзеці былі дома. Хадкевіч.

[Ад нямецкага скарачэння SS (Schutznstaffel) — ахоўны атрад).]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

іудаі́зм

(п.-лац. iudaismus, ад лац. iudaicus = яўрэйскі)

рэлігія, пашыраная сярод веруючых яўрэяў; узнікла ў канцы 2 тыс. да н. э.; афіцыяльная рэлігія Ізраіля.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

юдаі́зм

(п.-лац. iudaismus, ад лац. iudaicus = яўрэйскі)

1) монатэістычная рэлігія, распаўсюджаная пераважна сярод яўрэяў; іудаізм;

2) моўны зварот, выраз, які ўласцівы яўрэйскай мове.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

Лы́сіна ’месца на галаве, дзе вылезлі валасы’, ’белая пляма на лбе некаторых жывёл’, ’праталіна’, ’невялікая палянка сярод лесу’, ’пустыя мясціны на сенажаці’, ’голае месца сярод пасеваў, няўзыдзены пасеў’, ’месца, дзе качаўся конь’ (ТСБМ, Яруш., ТС, Бяльк., Выг., Янк. 3., Яшк., Сл. ПЗБ; міёр., Нар. словатв.; хоц., Шатал.). Укр. ли́сина, лисина́, рус. лы́сина, польск. łysina, каш. łësëna ’лысая гара’, чэш., славац. lysina, серб.-харв. лѝсина, балг. лисина́. Прасл. lysina, утвораная ад прыметніка lysъ > лы́сы (гл.) (Слаўскі, 5, 417–418). Аб суфіксе ‑ін‑а гл. Слаўскі (SP, 1, 120–123), Сцяцко (Афікс. наз., 107–108).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Паля́на ’роўная бязлесная прастора, невялікі луг на ускраіне або сярод лесу’ (ТСБМ, Бяльк.), паля́нка (Сл. ПЗБ), поля́нка ’невялікае поле сярод лесу’ (Выг., ТС), паля́нка ’абложная зямля’ (ДАБМ, 858). Рус., укр. поля́на, рус.-ц.-слав., сербск.-ц.-слав. полꙗна, польск. polana, чэш. polana, славац. poľana, серб.-харв. поља̀на ’раўніна’, славен. poljána ’раўніна, нізіна’, балг. поляна, прасл. polana. Ад поле (гл.) з суф. ‑ana (SP, 1, 132) (гл. таксама Фасмер, 3, 322; Махэк₂, 469; Міклашыч, 255; Праабражэнскі, 2, 91). Не звязана з палено, паліць, як мяркуе Тэррас (ZfSlPh, 19, 121).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Па́хань ’ворыва, ворная зямля’ (Яруш.; КЭС, лаг.), ’выкарчаваны ўчастак сярод лесу’ (ганц., Сл. ПЗБ), паханіца ’ворыва’ (віл., Сл. ПЗБ). Да пахаць (гл.). Аб суфіксе -нь (са значэннем ’прадмет, вынік дзеяння’) гл. Сцяцко, Афікс. наз., 58.⇉.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

красне́ть несов., прям., перен. чырване́ць;

про́волока красне́ет от нака́ла дрот чырване́е ад напа́лу;

черепи́чная кры́ша красне́ет среди́ дере́вьев дахо́ўка чырване́е сяро́д дрэў;

красне́ть за кого́-л. чырване́ць за каго́-не́будзь;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

рабу́нак м Raub m -(e)s, Beráubung f -, -en; Plünderung f -, -en (грабеж);

◊ гэ́та рабу́нак сяро́д бе́лага дня das ist die réinste Géldschneidereiра́бчык м заал Háselhuhn n -(e)s, -hühner

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

гані́цель, ‑я, м.

Той, хто праследуе, прыгнятае каго‑, што‑н.; душыцель. Царква і манастыры, выступаючы ў ролі ганіцеляў асветы і навукі, у сваіх інтарэсах свядома культывавалі і падтрымлівалі сярод насельніцтва ўсеагульную непісьменнасць і забабоны. Алексютовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

задры́па, ‑ы, ДМ ‑у, Т ‑ам, м.; ДМ ‑е, Т ‑ай, ж.

Разм. пагард. Пра неахайнага чалавека. // Пра нядбалага, нікчэмнага чалавека. — Задрыпы вы, а не ваякі!.. Здраднікі былі сярод вас, а вы? Чарнышэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)