Ву́сць ’чалеснікі’ (Сцяшк. МГ); параўн. рус. усть ’вусце’. Відаць, ад ву́сце ’ўваход у печ’, успрынятага як форма мн. л. або зборн.; параўн. чале́снік, чале́снікі і чэ́люсць, чэ́люсце ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
па́ліўны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да паліва; які выкарыстоўваецца як паліва. Паліўны газ. // Прызначаны для падачы, перавозкі, захоўвання паліва. Паліўны бак. Паліўны склад. // Які мае адносіны да вытворчасці, здабычы паліва. Паліўная прамысловасць.
2. Разм. Прыгодны для таго, каб паліць (пра дровы, печ і пад.). Паліўная печ.
паліўны́, ‑а́я, ‑о́е.
Які мае адносіны да паліўкі. Паліўное земляробства. Паліўны сезон. // Прызначаны для паліўкі. Паліўныя жалабы. // Які мае патрэбу ў паліўцы. Паліўныя культуры. Паліўныя землі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
за́печак, ‑чка, м.
Абл. Выступ печы, якім карыстаюцца як прыступкаю, узлазячы на печ. Бацька паклаў рукавіцы на паліцу каля печы, распрануў армяк, кінуў яго на запечак. Галавач. Захар сеў на запечку, слухаў, што гаварылі. Каваль.
запе́чак, ‑чка, м.
Месца паміж сцяною і печчу. [Вайсковец] запаліў ліхтарык і свяціў ім па хаце, заглядаючы на печ, у запечак і пад палок. Колас. У хаце панаваў спакой, нават цвыркун, перабраўшыся некуды ў запечак, відаць, змарыўся і змоўк. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
напалі́цца, ‑паліцца; зак.
1. Нагрэцца пры паленні (пра печы, грубкі). Напалілася печ.
2. Нагрэцца да вельмі высокай тэмпературы. Напалілася жалеза. □ Усё напалілася пад сонцам: брызент, ложкі, пасцель і нават зямля. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
макро́цце, ‑я, н.
1. Тое, што і макрата.
2. зб. Разм. Пра што‑н. мокрае, набраклае вадой. Цётка Арына як не крыкнула на мяне: — Скідай гэтае макроцце ды на печ! Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
газагенера́тар, ‑а, м.
Апарат для атрымання газу з цвёрдага або вадкага паліва; печ асобай будовы для вырабу генератарнага газу. Ператварэнне арганічнай часткі торфу ў газ ажыццяўляецца ў асобых апаратах — газагенератарах. «Беларусь».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ру́скі I
1. прил. ру́сский;
2. в знач. сущ. ру́сский;
○ ~кая печ — ру́сская печь
ру́скі II сущ. (пляска) ру́сская
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
АСІ́НАЎСКАЯ ШКЛЯНА́Я МАНУФАКТУ́РА.
Дзейнічала ў 1881—1905 ва ўрочышчы Асінаўка, непадалёку ад в. Дамамерычы Клімавіцкага р-на Магілёўскай вобласці. У 1884 мела шклаварную печ, у 1895 — 2 конныя рухавікі. У 1890 працавалі 40 рабочых, выпушчана 240 тыс. лістоў аконнага шкла. У 1905 працавалі 125 рабочых.
т. 2, с. 30
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ватэржаке́т
(англ waterjacket, ад water = вада + jacket = кашуля)
шахтавая печ для выплаўкі медзі, нікелю, свінцу, сценкі якой складзены з пустацелых стальных каробак, пгто ахалоджваюцца вадой.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ду́плекс-працэ́с
(ад дуплекс + працэс)
вытворчасць сталі паслядоўна ў двух сталеплавільных агрэгатах (напр. канвертар—дугавая печ), што дазваляе больш эфектыўна выкарыстоўваць магчымасці кожнага з іх.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)