рэцыды́ў

(фр. récidive, ад лац. recidivus = які вяртаецца)

1) паўторнае праяўленне якой-н. з’явы пасля таго, як яна здавалася, знікла;

2) новае абвастрэнне хваробы пасля таго, калі чалавек быццам бы паправіўся;

3) паўторна зробленае злачынства асобай, якая была пакарана.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

Сігна́л ‘умоўны знак’ (ТСБМ), сыгна́л ‘тс’ (Ласт., Некр. і Байк.). Новае запазычанне з рус. сігнал ‘тс’ ці польск. sygnał, што праз франц. signal або ням. Signal з сяр.-лац. signāle (< лац. signum ‘знак, сігнал’), гл. Фасмер, 3, 618; Брукнер, 528.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

dedication

[,dedɪˈkeɪʃən]

n.

1) пасьвячэ́ньне n.

2) урачы́стае адкрыцьцё (устано́вы, схо́ду)

the dedication of a new library — адкрыцьцё но́вае бібліятэ́кі

3) прысьвячэ́ньне n., адда́насьць f. (спра́ве)

4) дэдыка́цыя, сло́вы прысьвячэ́ньня (кні́гі, тво́ру)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

ко́рань

1. Новае месца сялібы; наогул новае месца пасялення, звычайна на месцы лесу (Нас. АУ, Слаўг., Станг. 74).

2. Старое абжытае месца пасялення, старына; старая гаспадарка; двор; бацькаўшчына (Рэч., Слаўг.). Тое ж карэнь (Слаўг.), ба́шчына (Грыг. 1838—1840).

3. Родная гаспадарка; маёмасць (Слаўг.). Тое ж карэнне, карэнь (Слаўг.).

4. Месца нараджэння (Слаўг.).

□ в. Корань Лаг.

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

спра́віць, спра́ўлю, спра́віш, спра́віць; спра́ўлены; зак., што.

1. Купіць, набыць што-н.

С. новае паліто.

2. Адсвяткаваць паводле ўстаноўленага звычаю.

С. свята ўраджаю.

3. Ажыццявіць, зрабіць нешта задуманае; выканаць (якую-н. работу, абавязкі, даручэнне і пад.; разм.).

С. дамашнюю работу.

С. абавязковыя фармальнасці.

4. Зрабіць абрад.

С. царкоўную службу.

5. Нарабіць крыку, учыніць вэрхал і пад. (разм.).

С. віск.

6. Выправіць недахопы, памылкі; паправіць папсаванае, зламанае і пад. (разм.).

С. непаладкі ў маторы.

7. і каго. Перавыхаваць (разм.).

Такога чалавека цяжка ўжо с.

|| незак. спраўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Анана́с. Новае запазычанне з рус., дзе праз ням. ці франц., праз партуг. з тупі (Бразілія) anana (Крукоўскі, Уплыў 88; Фасмер, 1, 77; Шанскі, 1, А, 101–102). Пераноснае значэнне ’гатунак яблык’ на ўсх.-слав. глебе, магчыма, у выніку ўсячэння: ананасны яблык — ананас.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Пе́чка ’прадуха ў прызбе’ (віл., Нар. сл.). У выніку семантычнага пераносу паводле падабенства з печка ’пячурка з боку печы, кучка’ (бяроз., мазыр., ельск., ЛА, 4). Да печ (гл.). Мядз. печка ’грубка’ (Жыв. сл.) — новае, з рус. печка ’тс’. Сюды ж печачка (Юрч. СНЛ).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ску́мбрыя ‘невялікая марская прамысловая рыба’ (ТСБМ). Новае запазычанне праз рус. ску́мбрыя ‘тс’ (параўн. Крукоўскі, Уплыў, 87 і наст.), з новагрэч. σκονμβρί, мн. л. ‑ιά, ст.-грэч. σκόμβροσ; ‘скумбрыя або макрэль’ (гл. Фасмер 3, 662; падрабязней гл. Мотузенко, Этимология и семантика, Кишинев, 2006, 333).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Со́ус ‘прыправа, падліва да стравы’ (ТСБМ), со́лус ‘тс’ (Сцяшк.), со́лас, со́лус (Сл. ПЗБ). Новае запазычанне з рус. со́ус ‘тс ’ (Крукоўскі, Уплыў, 80), дзе з франц. sauce ‘соус’< лац. salsa ‘пасоленая (поліўка)’, магчыма, праз англ. sause ‘соус’ (Праабражэнскі, 2, 362; Фасмер 3, 728).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Тэнт ‘парусінавая стрэшка’ (ТСБМ). З рус. тент ‘тс’, новае запазычанне з англ. tent ‘навес, палатка’. Параўн., аднак, ст.-бел. tenda ‘занавеска’ (XVII ст., ГСБМ), запазычанае са старапольск. tenda ‘нацягнутая заслона’ (Булыка, Лекс. запазыч., 111), што з народнага лац. tenda ‘тс’ (Фасмер, 4, 42).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)