падатрад паўзуноў атр. лускаватых. Некалькі сямействаў. Каля 140 відаў. Пашыраны пераважна ў Паўд. і Цэнтр. Амерыцы, Афрыцы, Зах. Азіі, 1 від у Паўд. Еўропе, 1 — на ПдУ ЗША. Найб. вядомыя белая амфізбена (Amphisbaena alba), плямістая двухходка (A. fuliginosa), хірот (Bipes canalicubatus).
Даўж. да 70 см. Цела цыліндрычнае, чэрвепадобнае, з кароткім хвастом, укрытае суцэльнай рагавой плеўкай з вузкімі папярочнымі кольцамі. У большасці канечнасці адсутнічаюць. Вядуць падземны спосаб жыцця, часта пасяляюцца ў мурашніках і тэрмітніках. Па хадах у зямлі могуць рухацца хвастом уперад (адсюль назва). Кормяцца мурашкамі, тэрмітамі, іх лічынкамі.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
БУРАКО́ВЫ ДАЎГАНО́СІК звычайны
(Bothynoderes punctiventris),
жук сям. даўганосікаў. Пашыраны ў Сярэдняй і Паўд. Еўропе і часткова ў Азіі. Асабліва шмат на Пд лесастэпавай і Пн стэпавай зон. Ёсць на Беларусі.
Даўж. цела 9—16 мм. Жукі чорнага колеру, густа ўкрытыя бясколернымі або белавата-шэрымі лусачкамі. Наўскасяк надкрылаў ідзе чорная перарывістая паласа, на канцы кожнага надкрыла белы бугарок. Лічынка белая, бязногая, С-падобна выгнутая, даўж. 27—30 мм. Кукалка жаўтавата-белая, даўж. 11—15 мм. Жук зімуе ў глебе на глыб. 12—30 см пераважна на бураковых палях. Наносяць шкоду пасевам буракоў: абгрызаюць семядолі і маладое лісце; лічынкі пашкоджваюць карані.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
гара́чкаж.
1. (хвароба, ліхаманка) Fíeber n -s, -;
2.перан. (азарт) Errégung f -, Éifer m -s; Hast f -;
бе́лая гара́чкамед. Säuferwahn m -s;
◊
паро́ць гара́чкуúnüberlegt hándeln
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
варо́наж.
1. Krähe f -, -n;
2.разм. (разявака) zerstréuter Mensch; Gúckindieluft m -s, -s;
◊
варо́н страля́ць [лічы́ць] разм. Löcher in die Luft gúcken [stárren];
бе́лая варо́на ein wéißer Rábe
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
БАЗІФІ́ЛЬНЫЯ АРГАНІ́ЗМЫ
(ад грэч. basis аснова + phileō люблю),
арганізмы, якія нармальна развіваюцца на шчолачным субстраце. Напрыклад, урабактэрыі, з вышэйшых раслін — пераважна стэпавыя і пустынныя віды, а таксама белая акацыя, скумпія, лістоўніца еўрапейская, вятроўнік шасціпялёсткавы, ветраніца лясная і інш.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
◎ Пасту́шайка ’пліска, Motacilla alba L.’ (воран., Сл. ПЗБ). Калька-пераклад з польск.pasterka, pastyrka, pastereczka ’тс’, pliszka pasterka ’Motacilla flava L.’ Параўн. таксама і pastuszek ’пліска белая’ (Струтыньскі, Nazwy, 26–27 і 109). Матывацыя: птушка гнездзіцца (жыве) на пашах паблізу скаціны. Параўн. таксама ўкр.гуц.пастирка, пастушка ’пліска жоўтая*
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дзя́тлавіна Добры, сухадольны лог, дзе расце густы мурог, дзяцеліна белая Trifolium repens L. (Слаўг.). Тое ж дзя́тліна (Слаўг.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
бібу́ла
(польск. bibuła, ад лац. bibulus = які прагна п’е)
1) порыстая папера, здольная ўбіраць і прапускаць вадкасць; прамакатка;
2) тонкая белая або каляровая папера, прызначаная для ўпрыгожвання або ўпакоўкі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
white1[waɪt]n.
1. бяло́к (яйка)
2. бяло́к (вока);
turn up the whites of one’s eyes закаці́ць во́чы
3. бе́лы ко́лер; бе́лая фа́рба
4.pl.whites бе́лае адзе́нне
5. бе́лы (чалавек); беласку́ры
6. бе́лы; белагвардзе́ец
♦
call white black называ́ць бе́лае чо́рным
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
рато́нда, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.
1. Круглая пабудова (будынак, павільён, зала), звычайна акружаная калонамі і ўпрыгожаная купалам. Над абрывам узвышаецца каля прыстані каменная белая вежа — альтанка ў выглядзе ратонды.В. Вольскі.
2. Верхняе жаночае цёплае адзенне ў выглядзе доўгай накідкі без рукавоў, распаўсюджанае ў канцы 19 — пачатку 20 стст. Аксамітная ратонда.
[Ад лац. rotundus — круглы.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
