*Мару́глы, мору́глы ’прыжмураны’, мору́жыць ’прыжмурваць’ (ТС). Рус. перм. моро́говатый ’які дрэнна бачыць’, разан. муру́глы ’хмурны (дзень)’, польск. mrugać ’маргаць’, mrugliwy ’які міргае’, чэш. mrholiti, славен. mrgoléti. Да прасл. mъкg‑ati, параўн. рус. моргать і мургать (Фасмер, 2, 652; Брукнер, 346).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
арши́н уст. аршы́н, -на м.;
◊
видеть на два арши́на под землёй ба́чыць на два аршы́ны пад зямлёй;
ме́рить на свой арши́н ме́раць на свой аршы́н;
сло́вно арши́н проглоти́л ні́бы аршы́н праглыну́ў;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
утаи́ть сов., в разн. знач. утаі́ць;
◊
ши́ла в мешке́ не утаи́шь посл. шы́ла ў мяшку́ не схава́еш; грэх не схава́еш у мех (не ўто́пчаш у бало́та); лес чу́е, а по́ле ба́чыць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
тума́н м Nébel m -s, -;
на дварэ́ тума́н es ist dráußen néblig;
тума́н рассе́яўся der Nébel verzóg sich;
уздыма́ецца тума́н der Nébel steigt [kommt auf];
у тума́не wie umnébelt;
ба́чыць што-н скрозь тума́н wie durch Nébelschleier sehen*
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
наскро́зь прысл durch und durch; völlig;
прамо́кнуць наскро́зь durch und durch nass wérden; bis auf die Haut durchnässt wérden;
ве́даць каго-н наскро́зь j-n durch und durch kénnen*;
ба́чыць каго-н наскро́зь j-n durchscháuen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Казённікі ’казённыя боты’ (Мат. Маг.). Аналагічныя ўтварэнні (таксама семантычныя кандэнсатар у рус. мове: пск. казённік ’дзяржаўная вінная крама’, маск. і інш. ’дзяржаўны лес’, вяц. ’сарафан’. Звяртае на сябе ўвагу ўсх. характар гэтага і папярэдняга слова, аднак бачыць тут уплыў рус. мовы нельга.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ánmerken
vt
1) ба́чыць, заўважа́ць (што-н. па кім-н.)
man merkt es dir an, dass… — па табе́ віда́ць, што…
2) адзнача́ць, заўважа́ць, рэгістры́раваць
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
адвучы́ць, ‑вучу, ‑вучыш, ‑вучыць; зак., каго-што.
1. Прымусіць адвыкнуць ад чаго‑н. Адвучыць ад дрэннай прывычкі. □ Тры гады, якія пражыла Малання ў горадзе, адвучылі Кандрата бачыць у ёй сваю сялянку. Галавач. [Трахім:] — Мне яшчэ ў маладосці адзін вучоны чалавек гаварыў: «Калі ваўку не даваць мяса змалку, дык можна адвучыць яго ад драпежніцтва». Пальчэўскі.
2. Разм. Закончыць вучэнне, перастаць вучыць, навучаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пасця́гваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
Сцягнуць усё, многае або ўсіх, многіх. К вясне .. паразбіралі хаты і пасцягвалі бярвенне к дарозе. Чорны. — Узяў ён на рукі тое дзіця мёртвае і не бачыць, куды ісці... Ідзе і на дамы, на слупы натыкаецца, бы ўсё адно сляпы... Мы аж пілоткі з галоў пасцягвалі... Сачанка. Гэтым дротам чырвонаармеец пасцягваў дзіркі ў абодвух чаравіках. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
слюдзяны́, ‑ая, ‑ое.
1. Які мае адносіны да слюды, змяшчае ў сабе слюду. // Зроблены з слюды. Слюдзяны ізалятар. Слюдзяная пракладка. □ Слюдзяная покрыўка адбівала святло і перашкаджала бачыць карту. Самуйлёнак. // Звязаны са здабычай і апрацоўкай слюды. Слюдзяныя распрацоўкі.
2. Які нагадвае слюду, падобны на слюду (бляскам, колерам і пад.). Слюдзяныя вочы шчупака. □ За цёмнымі шыбамі, зацягнутымі слюдзянымі наплывамі лёду, глухі шоргат і шапаценне. Кудравец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)