канфекцыён , ‑а, м.
Магазін, аддзел гатовага жаночага адзення і бялізны, а таксама майстэрня, у якой шыюць адзенне для продажу.
[Ням. Konfektion.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
малескі́ н , ‑у, м.
Вельмі шчыльная баваўняная тканіна (звычайна цёмнага колеру), з якой шыюць рабочае і спартыўнае адзенне ; «чортава скура».
[Англ. moleskin ад mole — крот і skin — скура.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
расху́ тацца , ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Перастаць быць захутаным, зняўшы з сябе якое‑н. верхняе адзенне (хустку, шаль і пад.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ры́ за ’адзенне святара’, ’металічная акладка на абразах’ (ТСБМ ), ’раса’ (Янк. 1) ’дрэнная вопратка’ (валож. , ЛА , 5), ры́ зніца ’памяшканне, дзе захоўваюцца рызы і царкоўныя рызы’ (ТСБМ ), ’зношанае адзенне ’ (рэч. , лельч. , ельск. , добр. ), ры́ зіна ’старая, падраная вопратка’ (Янк. 1), ри́ за ’адзенне святара’, ’раса’ (Нас. ), ри́ зка , ри́ зочка ’адзенне , у якім хрысцяць дзіця’ (Нас. ), ризки ’тс’ (Дэмб. 1, 646), ст.-бел. риза , рыза ’адзенне ’ (XV ст.), ’адзенне святара’ (XVI ст.), рызница ’рызніца’, рус. ры́ за ’адзенне святара’, ри́ зка ’пялёнка, у якую закручваюць дзіця пасля хрышчэння’, ст.-рус. риза ’адзенне ’, укр. ри́ за , чэш. říza ’рыза’, серб.-харв. ри̏за ’адзенне ’, балг. ри́ за , ст.-слав. риза *rezati , *raz (> бел. рэ́ заць , раз ). Некаторыя схіляюцца да версій аб запазычанні, параўн. візант. ῥίαις ’перадплечча’ (Фасмер , 3, 482–483 з літ-рай БЕР , 6, 254).
Рыза́ ’пілаванне’ (камянеў, кобр. , ЛА , 1; Сл. Брэс. , Клім. , 65). Утворана ад рэ́ заць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
адцяга́ ць , -а́ ю, -а́ еш, -а́ е; -а́ ны; зак. , шторазм. ).
1. Доўга пранасіць абутак, адзенне .
Адцягаў кажух гадоў пяць.
2. Адцягнуць у некалькі заходаў.
Адцягалі за гадзіну сухое вецце.
|| незак. адця́ гваць , -аю, -аеш, -ае (да 2 знач. ).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адзе́ жа , -ы, ж.
Тое, што і адзенне знач. ; разм. ).
Набыць зімовую адзежу.
|| памянш. адзе́ жка , -і, Д М мн. ж.
Каб не ежка ды не адзежка, была б грошай дзежка (прыказка).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
цяжэ́ ць , -э́ ю, -э́ еш, -э́ е; незак.
1. Станавіцца цяжэйшым, прыбаўляць у вазе.
Мокрае адзенне цяжэе.
2. Адчуваць стомленасць, цяжкасць.
Рукі і ногі цяжэюць.
|| зак. ацяжэ́ ць , -э́ ю, -э́ еш, -э́ е і пацяжэ́ ць , -э́ ю, -э́ еш, -э́ е (да 1 знач. ).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
чы́ сціцца , чы́ шчуся, чы́ сцішся, чы́ сціцца; незак.
Чысціць (у 1 знач. ) сябе ці сваё адзенне , абутак.
|| зак. вы́ чысціцца , -чышчуся, -чысцішся, -чысціцца і пачы́ сціцца , -чы́ шчуся, -чы́ сцішся, -чы́ сціцца.
|| наз. чы́ шчанне , -я, н. і чы́ стка , -і, Д М ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
раздзе́ ць , ‑дзену, ‑дзенеш, ‑дзене; зак. , каго-што .
1. Зняць з каго‑н. адзенне . Мы раздзелі малога, урач агледзеў яго, аслухаў. Кулакоўскі . //
2. Разм. Аграбіць, зняўшы з каго‑н. адзенне . Ды сама [Хадора] амаль не ў споднім, Твар збялеў, што ў меле: — Ах, мой Савачка, мой родны, А мяне ж раздзелі! Гілевіч .
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сві́ та ж.
1. (суправаджэнне ) Gefó lge n f
2. (адзенне á nger) Bá uernrock
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)