Verbum

ле́тапіс, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. Пагадовы запіс гістарычных падзей сучаснікам; кніга з такімі запісамі.

Л.

Аўрамкі.

2. перан. Тое, што і гісторыя (у 4 знач.).

Л.

Вялікай Айчыннай вайны.

|| прым. летапі́сны, -ая, -ае.

панегі́рык, -а, мн. -і, -аў, м. (кніжн.).

1. У антычныя часы: красамоўная прамова хвалебнага зместу, у тым ліку ў літаратурным творы.

2. перан. Празмерная пахвала; хвалебны водзыў аб кім-, чым-н.

|| прым. панегіры́чны, -ая, -ае.

параўнава́ць, -ну́ю, -ну́еш, -ну́е; -ну́й; зак.

1. што. Зрабіць роўным, гладкім.

П. асфальт катком.

2. што. Зрабіць аднолькавым па даўжыні, вышыні і пад.

П. канцы вяроўкі.

3. перан., каго. Зрабіць аднолькавымі, падобнымі ў чым-н.

Парна́с, -а, м.

1. (з вялікай літары). Гара ў Грэцыі, на якой, паводле павер’яў старажытных грэкаў, жылі Апалон і музы.

2. перан. Сімвалічнае абазначэнне свету паэзіі і паэтаў.

Узыходзіць на Парнас.

|| прым. парна́скі, -ая, -ае.

па́сынак, -нка, мн. -нкі, -нкаў, м.

1. Няродны сын для мужа ці жонкі ў сям’і.

Адносіцца да каго-, чаго-н. як да пасынка (перан.: нядобразычліва, абыякава).

2. Бакавы парастак расліны (спец.).

|| прым. па́сынкавы, -ая, -ае.

пе́нка¹, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.

Плеўка, якая ўтвараецца на некаторых вадкасцях пры іх астыванні.

Здымаць пенкі (таксама перан.: браць сабе лепшае).

|| памянш. пе́начка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.

перастрахава́цца, -раху́юся, -раху́ешся, -раху́ецца; -раху́йся; зак.

1. Застрахавацца зноў.

2. перан. Засцерагчы сябе ад магчымай адказнасці за што-н.

|| незак. перастрахо́ўвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

|| наз. перастрахо́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж.

|| прым. перастрахо́вачны, -ая, -ае.

плацда́рм, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Прастора, на якой рыхтуецца і разгортваецца ваенная аперацыя.

2. Участак берага, на які высаджваюцца фарсіруючыя раку войскі.

3. перан. Зыходны пункт для чаго-н.

П. для далейшых разважанняў.

пля́міць, -млю, -міш, -міць; незак., каго-што.

1. Пакідаць плямы на чым-н.

2. перан. Ганьбіць, знеслаўляць.

П. рэпутацыю.

|| зак. спля́міць, -млю, -міш, -міць; -млены і запля́міць, -млю, -міш, -міць; -млены.

|| наз. пля́мленне, -я, н.

по́дмазка, -і, ДМ -зцы, мн. -і, -зак, ж.

1. Кавалачак сала, здору і пад., якім падмазваюць скавараду, калі пякуць бліны.

2. перан. Хабар, грошы або матэрыяльныя каштоўнасці, якія даюцца службовай асобе як подкуп (разм.).