Verbum

ко́зыр, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Карта той масці, якая лічыцца старшай у гульні.

2. перан. Тое, што можа даць перавагу ў чым-н.

Выбіць усе козыры.

◊

Хадзіць козырам (разм.) — паводзіць сябе ганарліва.

|| прым. казы́рны, -ая, -ае.

ля́снуць, -ну, -неш, -не; -ні; зак.

1. гл. ляскаць.

2. каго і па чым. Ударыць рукой па твары, целе.

Л. па плячах.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Прапасці марна, згінуць (разм.).

Усё нажытае раптам ляснула.

пала́ць¹, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.

1. Гарэць яркім полымем.

Палаюць дровы ў печы.

2. перан. Станавіцца чырвоным, гарачым ад прыліву крыві.

Твар палаў.

3. перан., чым. Быць ахопленым якім-н. пачуццём, быць узбуджаным.

П. каханнем да каго-н.

памо́чнік, -а, мн. -і, -аў, м.

1. Чалавек, які памагае каму-н. у чым-н.

П. у рабоце.

2. Тое, што і намеснік (у 2 знач.).

П. машыніста цеплавоза.

|| ж. памо́чніца, -ы, мн. -ы, -ніц (да 1 знач.).

перабо́льшыць, -шу, -шыш, -шыць; -шаны; зак. што і без дап.

Падаць у большых памерах, чым на самай справе; надаць празмерна важнае значэнне чаму-н.

П. магчымасці.

Яна любіць п.

|| незак. перабо́льшваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. перабо́льшанне, -я, н.

пераці́снуць, -ну, -неш, -не; -ні́; -нуты; зак., каго-што.

1. Моцна сціснуць, здушыць, туга перавязаць, сцягнуць чым-н.

П. аорту.

2. Ціскам раздзяліць на часткі, расплюшчыць у якім-н. месцы.

П. змяю колам.

|| незак. пераціска́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

пракі́нуць, -ну, -неш, -не; -кінь; -нуты; зак., што (разм.).

1. Кінуць паміж чым-н.

П. вяроўку паміж сукоў.

2. Злічыць на лічыльніках.

П. на лічыльніках.

3. Кідаючы, не трапіць у цэль.

П. шайбу.

|| незак. пракі́дваць, -аю, -аеш, -ае.

толк, -у, м.

1. Сэнс, сутнасць, разумнае меркаванне аб чым-н.

Дайсці да толку.

2. Карысць, добры вынік.

З гэтага будзе т.

◊

Без толку — без карысці, упустую, дарма.

Да толку — дарэчы, да месца.

З толкам — з розумам, разумна.

чу́хаць, -аю, -аеш, -ае; незак., каго-што.

1. Скрэбці, драпаць, каб пазбавіцца свербу.

Ч. спіну.

2. перан. Трывожыць, турбаваць каго-н. (разм.).

◊

Чухаць патыліцу (разм.) — быць заклапочаным чым-н.

|| зак. пачу́хаць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. чу́ханне, -я, н.

шэф, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Кіраўнік, начальнік.

Ш. паліцыі.

2. Пра начальніка ў адносінах да падначаленых (разм.).

3. Арганізацыя, якая ўзяла шэфства над кім-, чым-н.

Завод — ш. школы.

|| прым. шэ́фскі, -ая, -ае (да 3 знач.).