разда́цца сов., разг., в разн. знач. разда́ться; расши́риться;
бот на капыле́ ~да́ўся — сапо́г на коло́дке разда́лся;
ён прыкме́тна патаўсце́ў, ~да́ўся — он заме́тно потолсте́л, разда́лся
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
фі́бра I ж., анат., бот., уст. фи́бра;
◊ усі́мі ~рамі душы́ — все́ми фи́брами души́
фі́бра II ж. (материал) фи́бра;
чамада́н з ~ры — чемода́н из фи́бры
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
głupi
głup|i
разм. дурны;
każdy ~i wie, … — любы дурань ведае, …;
~i jak stołowe nogi разм. дурны як бот;
znaleźć się w ~iej sytuacji разм. апынуцца ў прыкрай сітуацыі;
~iego robota — дурная справа;
z ~iego powodu — праз глупства; з-за дробязі;
nie ma ~ich — няма дурных; знайшлі дурня
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
дурны́, ‑а́я, ‑о́е.
1. Разумова абмежаваны, тупы; неразумны. Дурная галава. □ Жылі тры браты: два разумныя, а трэці — дурны. Якімовіч. // Наіўны, неспрактыкаваны, нездагадлівы. Лявон важна сказаў: — Дурныя вы, могілкі — самае бяспечнае месца. Асіпенка. // Які выражае разумовую абмежаванасць, сведчыць аб дурасці. — Калі сустрэнеш папа на дарозе — не к дабру, — кажуць людзі. Міхалка плюе, нібы верыць у гэты дурны забабон. Бядуля. // Выпадковы, беспадстаўны. Дурны смех.
2. у знач. наз. дурны́, ‑о́га, м. Тое, што і дурань. Дурному закон не пісан. Прыказка.
3. Варты асуджэння; дрэнны, непрыемны. [Караневіч:] Была адна дурная гісторыя, пра якую мне не хочацца гаварыць. Крапіва. — Я гэта табе кажу для таго, каб ты зразумела мяне і не дакарала за мой дурны і недаравальны ўчынак. Лобан. / у знач. наз. дурно́е, ‑о́га, н. Дурное лезе ў галаву.
4. Цяжкі, благі. Нешта садніла сэрца ў Ганны, настрой дурны навяваўся на яе. Нікановіч.
•••
Дурны як бот; дурны як баран — пра разумова адсталага чалавека.
Дурным голасам гл. голас.
З дурнога розуму гл. розум.
Няма дурных! гл. няма.
Як на маю дурную галаву (мой дурны розум) гл. галава.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
глу́пый дурны́, неразу́мны; (бессмысленный) бязглу́зды; (нелепый) недарэ́чны;
◊
глуп как про́бка (осёл) дурны́ як пень (як бот, як бара́н);
прики́дываться глу́пым прыкі́двацца дурны́м, прыду́рвацца;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
о́тпрыск
1. бот. ато́жылак, -лка м.; (побег) па́растак, -тка м.;
2. перен. ато́жылак, -лка м.; (потомок) нашча́дак, -дка м.; презр. вы́пладак, -дка м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
санда́л
1. бот. санда́л, род. санда́ла и (о древесине и собир.) санда́лу м.;
2. техн. санда́л, -лу м.;
3. хим. санда́л, -лу м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
це́рці несов.
1. в разн. знач. тере́ть;
ц. шчаку́ — тере́ть щёку;
бот трэ нагу́ — сапо́г трёт но́гу;
ц. тыту́нь — тере́ть таба́к;
2. (лён, коноплю) мять
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ла́пка в разн. знач. ла́пка, -кі ж.;
коша́чья ла́пка бот. ага́ткі, -так, ед. ага́тка, -кі ж.;
◊
ходи́ть на за́дних ла́пках хадзі́ць на за́дніх ла́пках.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
мо́чкаII ж.;
1. анат. мо́чка, -кі ж.;
2. бот. валасні́к, -ка́ м.;
корнева́я мо́чка каранёвы валасні́к;
3. (петля в упряжи) пяце́лька, -кі ж.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)