feel2 [fi:l] v. (felt)
1. адчува́ць; пачува́цца, адчува́ць сябе́;
He felt better. Ён адчуў сябе лепш.
2. ма́цаць, адчува́ць на до́тык;
He felt in his pocket for the key. Ён пашукаў у кішэні ключ.
♦
feel free to do smth. быць во́льным рабі́ць што-н.;
Can I use your pen for a minute? – Feel free. Можна мне ўзяць вашу ручку на хвілінку? – Калі ласка;
feel sick BrE нудзі́ць; ванітава́ць;
feel like хаце́ць;
I don’t feel like singing now. Мне не хочацца зараз спяваць;
feel smth. in one’s bones інстынкты́ўна прадба́чыць што-н.
feel for [ˌfi:lˈfɔ:] phr. v. спачува́ць;
I feel for you. Я вам спачуваю.
feel up [ˌfi:lˈʌp] phr. v. (to) мець дастатко́ва сі́лы/эне́ргіі (рабіць што-н.);
I don’t feel up to going anywhere today. У мяне няма сілы сёння куды-небудзь ісці.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
step1 [step] n.
1. крок;
direct/turn one’s steps накіро́ўвацца (куды-н.);
make a false step спатыка́цца;
step by step крок за кро́кам, паступо́ва;
step for step нага́ ў нагу́;
within a step of there адзі́н крок адту́ль;
It’s a long step to the river. Да рэчкі яшчэ далёка.
2. пахо́дка, хада́;
a light step лёгкая хада́;
watch your step! infml будзь асцяро́жным!;
We must hasten our steps. Мы павінны ісці крыху хутчэй.
3. прысту́пка, падно́жка (экіпажа), перакла́дзіна (драбіны);
a flight of steps ле́свічны марш
4. ход, рух напе́рад;
the first steps towards peace пе́ршыя кро́кі да мі́ру;
What’s the next step? Што будзем рабіць далей?
5. ме́ра, дзе́янне, крок, за́хады;
take steps рабі́ць за́хады
6. па, такт (у танцы)
♦
in step/out of step у нагу́/не ў нагу́
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
approve
[əˈpru:v]
1.
v.t.
1) ухваля́ць
2) згаджа́цца, санкцыянава́ць, зацьвярджа́ць
Congress approved the bill — Кангрэ́с зацьве́рдзіў зако́напрае́кт
3) пака́зваць, выяўля́ць
4) пацьвярджа́ць, падмацо́ўваць
5) хвалі́ць, захва́льваць, рэкамэндава́ць
2.
v.i.
ухваля́ць
I approve of what you want to do — Я ўхваля́ю то́е, што ты хо́чаш рабі́ць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
arrive
[əˈraɪv]
v.i.
1) прыбыва́ць; прыхо́дзіць; прыяжджа́ць
to arrive by air — прыляце́ць
2) надыхо́дзіць, прыхо́дзіць, настава́ць
The time has arrived — Наста́ў час
3) рабі́ць кар’е́ру; праслаўля́цца, рабі́цца вядо́мым
to arrive as an actor — здабы́ць сла́ву акто́ра
4) нарадзі́цца
•
- arrive at a conclusion
- arrive at a decision
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
copy
[ˈkɑ:pi]
1.
n., pl. copies
1) ко́пія f., рэпраду́кцыя f.
2) узо́р -у m. (для капіява́ньня)
3) асо́бнік -а m., экзэмпля́р -а m.
4) ру́капіс -у m., матэрыя́л для дру́ку
2.
v.
1) перапі́сваць; рабі́ць ко́пію або́ рэпраду́кцыю (калькава́ць)
2) насьле́даваць, імітава́ць; перайма́ць; браць пры́клад
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Ко́рпацца ’капацца, калупацца’ (ТСБМ, ТС, Сл. паўн.-зах., Жд. 3, Жыв. сл., Сцяшк., Мат. Гом.). Укр. корпати ’калупаць, павольна рабіць што-небудзь’. Параўн. бел. карпаць (гл.) у значэнні ’кепска шыць’ (Нас., 230). Апошняе звязана з рус. корпать ’зашываць адзенне, лапіць’ і іншымі славянскімі паралелямі: серб.-харв. кр́пати ’лапіць абутак і адзенне’, славен. kŕpati ’тс’, польск. karpać ’лапіць адзенне’, славац. krpať ’тс’. Прасл. kъrpati вытворны дзеяслоў ад kъrpa ’лапік’ (балг. кърпа ’анучка, лапік’, серб.-харв. кр̏па ’тс’, славен. kŕpa ’лапік’, серб.-харв. кр̏пље ’від абутку’, kŕplja ’тс’, чэш. krpec, славац. krpec, польск. kierpce ’тс’). З гэтым славянскім словам, якое збераглося толькі спарадычна, генетычна звязана вядомая балтыйская назва абутку: ст.-прус. kurpe, літ. kùrpė, лат. kur̄pe (Тапароў, K–L, 323–333). Цікава, што першасны дзеяслоў літ. kur̃pti мае значэнне ’кепска шыць, вязаць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Нарт ’упарты чалавек, які хоча усё рабіць па-свойму’ (Бяльк.), ’назола, упарты’ (Юрч. Фраз.), нарт і нард ’упартае, сярдзітае дзіця ці жывёла’ (Нас.), сюды ж нарціцца ’ўпарціцца’ (Юрч. СНС). Згодна з Фасмерам, з *na і *гг > /ъ ’вастрыё, шпень’ (гл. рот), параўн. фразеалагізм лезці на ражон ’быць настырным, упартым’ (гл. Фасмер, 3, 46); вывядзенне Насовічам нард < нарад ’нараджэнне’, параўн. вырадак, рус. урод і пад., здаецца менш пераканальным у сувязі з малой распаўсюджанасцю форм слова з канцавым -д, якія самі маглі ўзнікнуць пад уплывам народнай этымалогіі; балтыйская этымалогія, якую прапанаваў Вяржбоўскі для бел. дыял. нарт, анарт, нард ’дэспат, вупар’ < літ. nartus ’наравісты, упарты’ і якую Лаўчутэ. (Балтизмы, 56) лічыць надзейнай, пры наяўнасці назоўніка nartas /нораў’ і дзеяслова nertėti ’шалець’ здаецца больш пераканальнай, асабліва ўлічыўшы лакальны характар беларускага слова. Параўн., нарат ’чорт’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Плю́шчыць 1 ’удараючы або сціскаючы, рабіць што-небудзь пляскатым, тонкім’ (ТСБМ), плю́шчыцца ’карабаціцца, гнуцца’ (Сцяшк. МГ), ’рабіцца плоскім’, плюшча́ты ’пляскаты’ (ТС), укр. плю́щити, рус. плющить, ст.-рус. плющити (плещити) ’расплюшчыць’ (XV ст.). Усходнеславянскае. Утворана ад плюск, параўн. ст.-рус. плюскъ ’шум ад удару, пляск, лопат’ (XV ст.). Гл. плю́скаць 1.
Плю́шчыць 2, плю́шчыты ’заплюшчваць, жмурыць вочы’ (ТСБМ, Сцяшк. Сл., Шат., Растарг., ТС, Сл. ПЗБ; Сцяшк. МГ), плюшчыцца ’жмурыцца, моргаць’ (петрык., Мат. Гом.), плюшчаком ’прыжмурыўшыся’ (ТС), плю́шчыцца ’лезці’ (карэліц., Нар. сл.), укр. плю́щити. Да плю́скаць 3 (гл.). Таксама можна дапусціць семантычнае развіццё з плю́шчыць 1 (гл.).
Плю́шчыць 3 ’значыць свойскіх гусей’: плюшчаць ім знак (ТС). Відаць, да плю́шчыць 2 ’сціскаць, сплюшчваць’. Першапачаткова пры клеймаванні жывёл і птушак прабівалі ім вуха ці перапонкі, устаўлялі туды кляймо і сплюшчвалі яго, каб не гублялася.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Скарб ‘казна; скарб; маёмасць; багацце’ (ТСБМ, Нас., Шымк. Собр., Байк. і Некр., Варл., Сл. ПЗБ, Гарэц., Др.-Падб., Касп., Сцяшк.), ‘схаваныя каштоўнасці’ (Сл. ПЗБ), ска́рба ‘казна’ (Шпіл.). Запазычанне з польск. skarb ‘тс’, таксама як і рус. скарб; гл. Кюнэ, Poln., 96; Фасмер, 3, 633; Праабражэнскі, 2, 294. Польскае слова ўзыходзіць да ст.-в.-ням. scerf, нов.-в.-ням. scher(p)f ‘манета’ (Міклашыч, 298; Праабражэнскі, там жа), якія звязаны з ст.-в.-ням. scarbôn ‘рабіць надрэзы’ і першапачаткова азначала манету з зубчастым краем (Клюге-Гётце, 514; Праабражэнскі, там жа). Ст.-бел. скарбъ з ст.-польск. skarb (Булыка, Лекс. запазыч., 299). З польск. таксама скарбо́вы(й) ‘казённы’ (Нас., Касп.), ‘дзяржаўны або грамадскі’ (Варл.), ска́рбніца ‘схоў’ (Байк. і Некр.), скарбні́ца ‘будынак, дзе захоўваюць грошы ў гатоўцы’ (Ласт.); гл. Кюнэ, там жа.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Таўсма́ты ’таўставаты; моцна складзены (пра чалавека)’ (ТСБМ), ’прысадзісты, моцны (пра асобу, жывёлу, дрэва)’ (Янк. 1), ’таўставаты’ (Сл. ПЗБ), ’тоўсты’ (Сцяшк.), ’пушысты’ (чырв., З нар. сл.), сюды ж таўсма́ны ’таўставаты’ (Сцяц. Сл.), таўсма́ч ’здаравяк’ (Янк. 3.). Трубачоў (Слав. языкозн. V, 183; Труды, 1, 284), побач з позняй кантамінацыяй (напрыклад, тоўсты і калматы, гл.), разглядае як праславянскі дыялектызм *tъlsmatъ(jь) ад назоўнікаў *tъlsmъ/*tъlsmo, параўн. лат. tulzums ’пухліна’. Ліуканен (Отглаг. сущ., 169–170) лічыць вытворным ад прасл. *tъlsmъ/*tъlsma < *tъlst‑mъ/*tъlst‑ma, старых дзеепрыметнікаў ад *tъlstiti ’рабіць тоўстым’ (гл. таўсціць), што, у сваю чаргу, утвораны ад прыметніка *tъlstъ (гл. тоўсты). Страчаны дзеяслоў з асновай *tъlz‑ меў дакладныя адпаведнікі ў літ. tulžti ’размакаць, разбухаць’, лат. tùlzt ’пухнуць’. На карысць апошняй версіі сведчыць і варыянтнасць фармантаў n/t. Кантамінацыя з тоўсты ў таўстама́ты ’таўставаты’ (карэліц., Нар. лекс.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)