педаліза́цыя, ‑і, ж.
Спец.
1. Валоданне, уменне карыстацца педаллю музычнага інструмента.
2. Сістэма педалей у чым‑н. Арфа з падвойнай педалізацыяй. Педалізацыя аўтамашыны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перагуля́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; зак.
1. Прагуляць вельмі доўга, звыш меры, больш, чым патрэбна.
2. Згуляць паўторна, яшчэ раз. Перагуляць партыю ў шахматы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перапра́жыць, ‑жу, ‑жыш, ‑жыць; зак., што.
1. Папражыць даўжэй, больш, чым трэба.
2. Спражыць, папражыць усё, многае. Перапражыць увесь гарох. Перапражыць усе гарбузікі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прадзіра́віць, ‑раўлю, ‑равіш, ‑равіць; зак., што.
Зрабіць дзірку ў чым‑н. Толькі цяпер сцяміў Вадзік: кручок зачапіўся за лодку і прадзіравіў яе. Гамолка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прадра́паць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
1. Драпаючы, прадзерці.
2. Зрабіць неглыбокія драпіны на чым‑н.
3. і без дап. Драпаць некаторы час.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
праканапа́ціць, ‑пачу, ‑паціш, ‑паціць; зак., што.
1. Канапацячы, заткнуць усе дзіркі ў чым‑н. Праканапаціць лодку.
2. і без дап. Канапаціць некаторы час.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прасмяя́ць, ‑смяю, ‑смяеш, ‑смяе; ‑смяём, ‑смеяце; зак., каго-што.
Учыніць насмешку над кім‑, чым‑н.; абсмяяць. Майго сына .. прасмяялі, нейкія кепікі строяць. Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
счэ́рпаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Чэрпаючы, зняць што‑н. з паверхні вадкасці або адбавіць вадкасці ў чым‑н. Счэрпаць тлушч з супу.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фарты́сіма,
Спец.
1. прысл. Мацней, чым фортэ.
2. нескл., н. Месца ў музычным творы, якое выконваецца такім чынам, а таксама само такое выкананне.
[Іт. fortissimo.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Калупа́ць ’падчэпліваючы чым-н. вострым, аддзяляць, абдзіраць што-н.; рабіць у чым-н. паглыбленне’, ’капаць, ускопваць’, ’капацца, корпацца ў чым-н., дастаючы адтуль што-н.’ (БРС, ТСБМ, Бяльк., Касп.; бешан., Нар. сл.; Радч.; Сержп.; Федар. Рук.; Шат.), укр. колупати, рус. колупать ’тс’. Трубачоў (Эт. сл., 10, 160) на падставе польск. дыял. kolupać і ўсх.-слав. лексем дапускае рэканструкцыю прасл. kolupati. Верагоднасць такога рашэння нязначная, паколькі статус польск. слова няясны. Карловіч памячае яго як запазычанне з фіксацыяй у мове палякаў на перыферыі (за межамі моўнай тэрыторыі). Слаўскі гэту лексему не разглядае. Большую цікавасць выклікае польск. дыял. klupać ’калупаць’, асабліва ў сувязі з бел. клупаць і рус. клупать, аднак статус польск. слова няясны. Не вельмі ясны і статус дыялектных значэнняў; не выключана, што яны ў большасці другасныя. Асноўныя факты былі вядомыя этымолагам вельмі даўно і першыя спробы этымалогіі (Міклашыч, Мацэнаўэр і інш.) пакуль што не знайшлі альтэрнатывы. Трубачоў (там жа) лічыць, спасылаючыся на Фасмера, 2, 298, што слова ўтворана складаннем прэфікса ‑ko і дзеяслова *lupati. Сабалеўскі (Slavia, 5, 444) меркаваў аб гаплалогіі з кололупати, аднак з гэтым нельга нагадзіцца і з пункту погляду фармальнага і семантычнага крытэрыю. Паколькі папулярная ў апошні час думка адносна вялікай архаічнасці падобных прэфіксаў надзейна не пацвярджаецца, фактычна няма прычын лічыць разглядаемае слова праславянскім.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)