Спосаб палітычнай і эканамічнай барацьбы, калі цалкам або часткова спыняюцца адносіны з якой‑н. асобай, арганізацыяй ці дзяржавай. Байкот, гэта — не лінія тактыкі, а асобы сродак барацьбы, прыгодны пры асобых умовах.Ленін.//Разм. Спыненне адносін з кім‑н. у знак незадавальнення чыімі‑н. паводзінамі. [Іваненка:] — Ты ведаеш, Рыгор Паўлавіч, што койдзіцкія дзяўчаты абвясцілі байкот трактарыстам?Хадкевіч.
[Ад уласн. імя.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гля́нец, ‑нцу, м.
1. Бляск начышчанай адпаліраванай або пакрытай лакам паверхні. [Аўтамабіль] быў чысценькі і аж зіхацеў на сонцы сваім лакавым глянцам.Якімовіч.//перан. Бляск вачэй, валасоў, скуры і інш. На рукі гэтай маладзіцы гляньце: яны і чорныя, яны аж з глянцам.Дубоўка.
2.перан. Беззаганны выгляд; знешняя культурнасць. Пан камендант цалкам разгубіўся, і ўвесь яго глянец знік, як з мокрай курыцы.Машара.
[Ням. Glanz.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
1.каго-што. Адзець прыгожа, лепш, чым звычайна; упрыгожыць.
П. галаву кветкамі.
2.што і без дап. Прывесці ў парадак.
П. у хаце. П. на стале.
3.што. Прыняць адкуль-н.
П. посуд са стала.
◊
Прыбраць да руккаго-што (разм.) — цалкам падпарадкаваць сабе каго-н. або завалодаць чым-н., захапіць сабе што-н.
|| незак.прыбіра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз.прыбо́рка, -і, ДМ -рцы, ж.іпрыбіра́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Прытама́нныя (прытама́нные) ’радня’ (ТС). Укр.притама́нний ’сапраўдны, уласны; родны’, рус.притама́нний, притома́нный ’выразны, дакладны’, дыял. таксама ’сапраўдны; тутэйшы, карэнны’. Слова ўзыходзіць да тур.tamam ’поўнасцю, цалкам, правільна, дакладна’; гл. Корш, AfslPh, 9, 672; Фасмер, 3, 367. У беларускай мове можа быць з украінскай, улічваючы арэал распаўсюджання (гл. ЕСУМ, 4, 580).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ryczałt, ~u
м.
1 агульная сума, прызначаная на нейкія акрэсленыя выдаткі;
~em — агулам, цалкам, оптам;
opłacić ~em — аплаціць цалкам, оптам;
ryczałt na koszty zagraniczne — агульная сума замежных расходаў;
ryczałt podatkowy — агульная сума падатковых плацяжоў;
2. дагаворная стаўка
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
данасі́цьI, дано́шваць
1. (перанесці цалкам) das Trágen von etw. beénden; den Rest von etw. trágen*;
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
аста́ча, ‑ы, ж.
1. Тое, што асталося пасля аддзялення часткі; рэшткі чаго‑н. Бавар[ац].. выліў у сваю чарку астачу з бутэлькі, не спяшаючыся выпіў і падаўся з альтанкі да запрэжанай фуры.Ракітны.За канаўкаю чалавек прывязаў каня да мізэрнай астачы плота.Чорны.
2.Спец. Велічыня, якая атрымліваецца пры адыманні ад дзеліва здабытку дзельніка на цэлую дзель. Дзяленне без астачы. Астача ад дзялення.
•••
Без астачы — цалкам, поўнасцю.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ушчыльні́цца, ‑ніцца; зак.
1. Стаць больш шчыльным.
2. Пацясніўшыся, размясціцца, пасяліцца больш шчыльна. Усё зводзілася да таго, што з дня на дзень мы павінны наступаць. І вось пачалося... Нездарма ж так ушчыльніўся фронт, падвезена гэтулькі прадуктаў і боепрыпасаў...Няхай.
3.Разм. Стаць больш заселеным (пра жылую плошчу). // Пачаць жыць цясней, пасяліўшы каго‑н. да сябе.
4. Стаць цалкам запоўненым, больш інтэнсіўным (пра рабочы час, вытворчы працэс).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Beréchtigung
f -, -en (zuD) пра́ва, паўнамо́цтвы, падста́вы
nicht óhne ~ — з пэўнымі падста́вамі
dies hat tíefe ~ — гэ́та ца́лкам апраўда́на
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
checkmate
[ˈtʃekmeɪt]1.
v.
1) паста́віць ма́т (у ша́хматах)
2) ца́лкам перамагчы́; параліжава́ць праці́ўніка
2.
n.
1) мат -у m. (у ша́хматах)
2) по́ўная пара́за
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)