наўска́ч, прысл.
Скачкамі, вельмі хутка. Коні рванулі ўперад і панеслі наўскач. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пераня́тлівы, ‑ая, ‑ае.
Здольны хутка ўспрыняць, засвоіць, пераняць што‑н. пачутае, убачанае.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
узбу́длівы, ‑ая, ‑ае.
Спец. Здольны хутка адказваць на ўздзеянне раздражняльнікаў. Узбудлівыя тканкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Незаба́рам ’хутка, без затрымкі’ (Растарг.), незаба́ром ’хутка, неўзабаве’ (ТС), укр. незаба́ром ’тс’. Ад заба́рыцца ’затрымацца’ (да бары́цца ’марудзіць’, гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
механахо́рыя
[ад механ(ічны) + -хорыя]
спосаб распаўсюджання насення раслінамі, пры якім плады хутка раскрываюцца і насенне раскідаецца (у жоўтай акацыі, кісліцы і інш ).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
балабо́лка, -і, мн. -і, -лак, ж. (разм.).
1. Бразготка, якую чапляюць жывёле на шыю, каб не гублялася.
2. ДМ -у, Т -ам, м.; ДМ -лцы, Т -ай (-аю), ж. Чалавек, які хутка і многа гаворыць; пустаслоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адбе́гчы, -бягу́, -бяжы́ш, -бяжы́ць; -бяжы́м, -бежыце́, -бягу́ць; -бяжы́; зак.
1. Бягом аддаліцца на нейкую адлегласць ад каго-, чаго-н.
А. ад лесу.
2. перан. Хутка аддаліцца ад чаго-н.
Хваля адбегла ад берага.
|| незак. адбяга́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дакаці́ць, -качу́, -ко́ціш, -ко́ціць; -ко́чаны; зак.
1. каго-што. Коцячы, перамясціць да якога-н. месца.
Д. бочку да склепа.
2. Хутка даехаць куды-н. (разм.).
За гадзіну дакацілі да горада.
|| незак. дако́чваць, -аю, -аеш, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ляту́чы, ‑ая, ‑ае.
1. Які лятае, носіцца ў паветры. Лятучыя воблакі. // Здольны лятаць, насіцца ў паветры. Лятучае насенне. Лятучыя пяскі. □ Там-сям серабрылася ў паветры лятучае павуцінне. Караткевіч. // перан. Здольны хутка перамяшчацца з месца на месца, мяняць месца. Лятучы партызанскі атрад.
2. перан. Які хутка праходзіць, кароткачасовы (пра час, з’яву і пад.). Хай час пралятае лятучы, Усмешка заўжды, як вясна. Зарыцкі. // Мімалётны, які хутка мяняецца, няўлоўны. У часе прыязнай гамонкі, Лятучых жартаў і прыкрае Ускочыў хлопчык з крыкам звонкім, Каханак Богутаў, Адась. Колас.
3. Які праводзіцца раптоўна і хутка (пра сходы, мітынгі і пад.). Лятучы рэйд. Лятучы мітынг.
4. Які раптоўна пачынаецца і хутка праходзіць (пра хваробы). Лятучая ліхаманка. Лятучы рэўматызм.
5. Спец. Які хутка выпараецца. Лятучы эфірны алей. Лятучыя кіслоты.
•••
Лятучая мыш — гл. мыш.
Лятучая пошта гл. пошта.
Лятучыя рыбы гл. рыба.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
акты́ўны
(лац. activus)
1) дзейны, энергічны (напр а. удзельнік самадзейнасці);
2) які хутка развіваецца (напр. а. працэс у лёгкіх).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)