gängeln

1.

vt

1) вадзі́ць на по́вадзе; перан. займа́цца дро́бязнай апе́кай

2)

die Wíege ~ — калыха́ць калы́ску

2.

vi хадзі́ць, як дзіця́; хадзі́ць няцвёрда

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Валёхацца ’хадзіць, выпасвацца’ (КТС): «…віднеліся лугі, дзе валёхаліся гусі». Да валёх/валюх. Гл. валюхацца.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Пустахо́д ’чалавек, які ходзіць бязмэтна; валацуга’ (Варл.). Ад пусты ’бязмэтны’ і ход, хадзіць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

тэ́паць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Разм.

1. Ісці, робячы частыя крокі. За .. [Сцяпанам], на пэўнай адлегласці, трымаючы перад сабой белы клуначак з харчамі, дробна тэпала старэнькая Сцяпанава маці. Ракітны. // Уходжвацца з якой‑н. работай; тупаць. [Аня] выйгравала ў часе — пакуль тэпала ў калідоры і кухні Мар’я Андрэеўна. Хадановіч.

2. Ісці, хадзіць наогул. Міця з бацькам выйшлі на парог і доўга стаялі, пазіраючы на чорны шлях, па якім тэпала шэсць няўклюдных фігур. Навуменка. [Незнаёмы:] — Тады давай пайшлі. Бо нам яшчэ тэпаць ды тэпаць. Карпюк.

3. Хадзіць няўпэўнена, пачынаць хадзіць (пра дзяцей). Аднаго разу .. [Галя] паставіла Вадзімку на ножкі, адпусціла рукі, трошкі адышлася, прысела .. і папрасіла: — Вадзічак, хлопчык мой, тэпай да мяне... Сабаленка. Дома пачынаў тэпаць ад крэсла да канапы яшчэ адзін наследнік — Станіслаў. Мехаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

tápsen

vi

1) разм. ту́паць, няўклю́дна хадзі́ць

2) быць нявы́хаваным

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Schéllen

pl зво́нкі (масць у картах)

~ áusspielen — хадзі́ць з бу́бнаў [бу́бнамі]

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Schnéeschuh

m -(e)s, -e лы́жа

~ láufen* — хадзі́ць на лы́жах [і́ртах]

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

ла́пка, ‑і, ДМ ‑пцы; Р мн. ‑пак; ж.

1. Памянш.-ласк. да лапа (у 1, 2 знач.). Лапкі птушак.

2. Спец. Тое, што і лапа (у 3 знач.); невялікая лапа. Лапка швейнай машыны.

3. звычайна мн. (ла́пкі, ‑пак). Футра, шкурка з лап жывёлы. Заячыя лапкі.

•••

Гусіная лапка — травяністая расліна сямейства ружакветных з жоўтымі кветкамі і складкаватым лісцем.

Лапкі ўгору — не супраціўляцца.

Хадзіць (стаяць) на задніх лапках гл. хадзіць.

Хатка на курыных лапках гл. хатка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

хаду́н, ‑а, м.

Дэталь машыны, механізма, якая знаходзіцца ў пастаянным руху. А ці чуеце вы ў .. дыханні [паравіка] стомленасць або непаладак які? Шых-шах, шых-шах, — спявае проста ў ім кожны хадун, а кацёл, глядзіце, аж ільсніцца ўвесь ад вялікай сваёй сілы. Краўчанка. А гадзіннік на сцяне несупынна вёў сваю справу: размерна ківаўся хадун-маятнік і кожны свой крок зазначаў кароткім «так-так!» Колас.

•••

Ні хадун ні сядун — пра няўдалага, нерухавага чалавека.

Хадзіць хадуном гл. хадзіць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бязно́гі, ‑ая, ‑ае.

Які не мае нагі, ног. [Карнейчык:] Падарыце, матачка, бязногаму няшчаснаму калеку. Крапіва. // Разм. Які не валодае нагамі, страціў здольнасць хадзіць. // Разм. Без ножкі, без ножак (пра мэблю). Бязногі стол.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)