я́лавіна, ‑ы, ж.
Зямля, не араная некалькі гадоў запар; аблога. Юрась заараў ялавіну. Чорны. [Грушка:] — На вашай зямлі за вайну стала многа аблог ці, як кажуць у нас, ялавін. Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Забяро́ска ’пакрыццё запоўненых мёдам сотаў воскам’, забярэ́сціць ’зрабіць забяроску’ (паст., З нар. сл.), бярэ́шчаны ’пакрыты слоем воску’ (паст., Сл. паўн.-зах.). Відаць, звязваецца з бяроста (гл.) ’бярозавая кара, якая выкарыстоўвалася для розных кашоў, аплятання розных вырабаў’. Шырокае ўжыванне бяросты для аплятання стала падставай пераноснага выкарыстання слоў для абазначэння іншых спосабаў пакрыцця. Не выключана кантамінацыя з берагчы (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ugly [ˈʌgli] adj.
1. непрыго́жы, бры́дкі;
grow ugly пабрыдчэ́ць
2. непрые́мны; агі́дны, пачва́рны, мярзо́тны;
ugly news ке́пскія наві́ны
♦
ugly as sin страшэ́нны як смяро́тны грэх;
an ugly customer infml паску́дны тып;
an ugly duckling га́дкае качаня́ (якое вырасла і стала лебедзем)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
здаві́ць, злаўлю, здавіш, здавіць; зак., каго-што.
Разм. Тое, што і здушыць. Адчуў Ігнась зноў.. боль у грудзях, а пасля цяжэй стала дыхаць, як бы хто здавіў яму горла. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зазлава́ць, ‑злую, ‑злуеш, ‑злуе; ‑злуём, ‑злуяце; зак.
Прыйсці ў стан азлаблення; раззлавацца. [Міхалку] стала страшна, што Зося можа зазлаваць і зусім пакінуць яго. Чорны. [Юрась] зразумеў, што я пацвельваюся, і зазлаваў. Савіцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заіка́сты, ‑ая, ‑ае.
Які заікаецца; заіклівы (пра чалавека). Заікастае дзіця. // Такі, як у заікі; з заіканнем. Заікасты голас. □ Пасля цяжкай кантузіі мова.. [Шведзіхі] стала заікастая, і жанчына цяпер саромеецца гаварыць. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
выго́дны, ‑ая, ‑ае.
1. Добра прыстасаваны для зручнага карыстання. Выгодны вячэрні поезд. □ Перабраліся маладыя на другую кватэру, больш прасторную і выгодную, і Насця стала гаспадыняй. Колас.
2. Прывольны. Выгодныя мясціны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
капры́зіць, ‑рыжу, ‑рызіш, ‑рызіць; незак.
Паводзіць сябе капрызна, быць капрызным. Душна і цесна ў калысцы дзедавай Нінцы..; плача дзіця, капрызіць. Колас. Марына ў апошні час стала нешта злавацца, капрызіць. Шахавец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
намёрзлы і наме́рзлы, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад намерзнуць.
2. у знач. прым. Які змёрз на холадзе, азябнуў. Маша, расціраючы рукамі пунцовыя намёрзлыя шчокі, падышла да стала. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
напло́іць, ‑лою, ‑лоіш, ‑лоіць; зак., што.
Завіць валасы, зрабіць укладку. У нядзелю [Зоя] апранулася з надзвычайным стараннем, збегала ў цырульню, наплоіла валасы і стала перад Віктарам ва ўсёй сваёй прыгажосці. Арабей.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)