просве́чивать несов.
1. (к просвети́тьII) прасве́чваць;
просве́чивать лёгкие больно́го прасве́чваць лёгкія хво́рага;
2. (светиться, сквозить) свіце́цца; (проглядывать) прагля́дваць;
сквозь што́ры просве́чивает со́лнце праз што́ры свіці́цца со́нца;
сквозь кру́жево просве́чивает голуба́я ткань праз кару́нкі свіці́цца блакі́тная ткані́на;
со́лнце просве́чивает сквозь ту́чи со́нца прагля́двае праз хма́ры;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
геліяцэнтры́чны
(ад гелія + цэнтр)
заснаваны на прызнанні Сонца цэнтрам планетнай сістэмы (г-ая сістэма свету); параўн. геацэнтрычны.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
праме́нь, -я, мн. -ме́ні, -ме́няў і -мяні, -мянёў, м.
1. Вузкая паласа святла, што ідзе ад якой-н. крыніцы святла ці прадмета, які свеціцца.
П. сонца.
П. надзеі (перан.).
2. Струмень у выглядзе пучка часціц якой-н. энергіі (спец.).
Рэнтгенаўскія прамені.
Цеплавы п.
|| прым. прамянёвы, -ая, -ае (да 2 знач.).
Прамянёвая энергія.
Прамянёвая хвароба (хвароба, якая выклікаецца радыеактыўнымі рэчывамі).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
свяці́ла, -а, мн. -ы, -аў, н.
1. ДМ -е. Нябеснае цела, якое выпраменьвае святло ў касмічную прастору або свеціць адбітым святлом.
Дзённае с. (Сонца). Начное с. (Месяц).
2. ДМ -у; чаго або якое; перан. Выдатны чалавек, які набыў шырокую вядомасць у пэўнай сферы дзейнасці і праславіў навуку і культуру сваім талентам (высок.).
С. навукі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
чарне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; незак.
1. Станавіцца чорным, цёмным або чарнейшым, цямнейшым.
Золата не чарнее.
Смуглявы твар ад сонца яшчэ больш чарнеў.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Вылучацца сваім колерам (пра што-н. чорнае, цёмнае).
На гарызонце чарнеў лес.
|| зак. счарне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е (да 1 знач.) і пачарне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
жечь несов.
1. (подвергать действию огня) палі́ць;
жечь бума́гу палі́ць папе́ру;
2. (сильно припекать) пячы́;
со́лнце жжёт лицо́ со́нца пячэ́ твар;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
нагляда́ць несов.
1. наблюда́ть;
н. зацьме́нне со́нца — наблюда́ть затме́ние со́лнца;
2. (осуществлять надзор) смотре́ть, присма́тривать, гляде́ть, пригля́дывать, следи́ть, наблюда́ть, надзира́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
вы́гаралы, ‑ая, ‑ае.
1. Выпалены. На выгаралым іржышчы ляжала кучка шызага попелу. Бядуля. // Які пасох, загінуў ад спёкі. А тут, ля будана, па бурай, выгаралай траве скакалі цвыркуны-конікі. Асіпенка.
2. Які страціў афарбоўку ад уздзеяння сонца. Выгаралыя ад сонца валасы ўпалі на лоб і густым ценем засцілі хударлявы, загарэлы твар. Дуброўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
garish
[ˈgerɪʃ]
adj.
1) непрые́мна я́ркі, зы́ркі
the garish sun — зы́ркае со́нца
2) я́ркі, крыклі́вы, безгусто́ўны (гарніту́р)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
beschátten
vt
1) зацьмі́ць
2) абараня́ць ад со́нца
3) азмро́чваць
4) сачы́ць, віжава́ць (за кім-н.)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)