1. Вялікі музычны твор для аркестра, звычайна з 3–4 частак, якія адрозніваюцца адна ад другой характарам музыкі і тэмпам. Малады кампазітар.. запрасіў мяне паслухаць сваю новую сімфонію.Бядуля.Трэцяя сімфонія Бетховена — грандыёзны па задуме і філасофскай глыбіні твор.«Звязда».
2.перан. Гарманічнае спалучэнне розных з’яў — гукаў, фарбаў, тонаў і пад. А ў гэтых дрэвах, лістах і былінках пераклікаюцца птушкі, кузуркі, і іх галасы зліваюцца ў адну сімфонію дзівоснай музыкі жыцця.Колас.Смех, вясёлыя галасы, шорганне ног, музыка, лёгкае шапаценне кранутага вячэрнім ветрам лісця ліп і каштанаў — усё злівалася ў невыразную, але жыццярадасную сімфонію.Хадкевіч.
[Ад грэч. symphōnia — сугучча.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пусты́в разн. знач. пусто́й; (не сплошной — ещё) по́лый;
~та́я бо́чка — пуста́я бо́чка;
п. ко́лас — пусто́й ко́лос;
п. шар — пусто́й (по́лый) шар;
п. чалаве́к — пусто́й челове́к;
~ты́я чу́ткі — пусты́е слу́хи;
~та́я ціка́васць — пусто́е любопы́тство;
○ ~та́я паро́да — горн. пуста́я поро́да;
◊ ~то́е ме́сца — пусто́е ме́сто;
з ~ты́мі рука́мі — с пусты́ми рука́ми;
п. (дурны́) смех — глу́пый (дурно́й) смех;
пераліва́ць з ~то́га ў паро́жняе — перелива́ть из пусто́го в поро́жнее;
сысці́ на п. кане́ц — дойти́ до ру́чки;
за́тычка ад ~то́й бо́чкі — отставно́й козы́ бараба́нщик;
бі́цца за п. мех — дра́ться из-за пустяко́в;
п. гук — пусто́й звук;
~та́я кішэ́нь — пусто́й карма́н;
п. млын — пустоме́ля
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
натура́льны
1. (прыродны) natürlich, natúrgemäß, der Natúr entspréchend;
у натура́льную велічыню́ in Lébensgröße;
натура́льнага ко́леру natúrfarben;
2. (сапраўдны) echt, natúrrein, Natúr-;
натура́льны шоўк réine Séide, Natúrseide f -;
натура́льная ка́ва Bóhnenkaffee m -s;
натура́льны воск Bíenenwachs n -es;
3. (прасмех, жэсты) natürlich, úngezwungen;
4.эк. Naturál-;
натура́льная гаспада́рка Naturálwirtschaft f;
натура́льная апла́та Bezáhlung in Naturáli¦en;
матэм.натура́льны рад лі́чбаў Réihe der natürlichen Záhlen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
іскры́сты, ‑ая, ‑ае.
1. Які вылучае, мае ў сабе многа іскраў. Васіліна тым часам падкідала сушняк у маленькую печ, і чырвонае іскрыстае полымя вырывалася з чалеснікаў, нібы яму там цесна было.Сабаленка.Палае Агонь іскрысты ля карча.Ляпёшкін.
2. Які ззяе, зіхаціць іскрамі; бліскучы. Іскрысты снег. □ У вёсцы, дзе побач барок, Прабіўся, усплыў ручаёк, Празрысты, іскрысты і свежы.Бялевіч.// Пеністы, шыпучы. Іскрыстае віно. □ — Бач бо ты якое, аж свеціцца, — здзіўляліся госці, кожны падстаўляючы свой кубак, каб хоць трошкі і яму перапала гэтага іскрыстага пітва.Сабаленка.//перан. Яркі, выразны; агністы. Іскрысты смех. Іскрыстая радасць. □ І словы, што .. [Зося] вымаўляла, і іскрысты позірк, і ўся тонкая, сабраная постаць нібы ўвасаблялі энергію і волю.Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фарс, ‑а, м.
1. Тэатральная п’еса лёгкага, жартаўлівага, часам фрывольнага зместу. Зусім няслушным з’яўляецца сцверджанне тых даследчыкаў, якія імкнуцца радаслоўную гогалеўскіх герояў шукаць не ў рускай рэчаіснасці, адкуль быў узяты сюжэт камедыі, а нібыта ў французскіх вадэвілях і фарсах, якія ставіліся тады ў рускіх тэатрах.«Полымя».Нельга адмаўляць таго, што ў фінале «Паўлінкі» скарыстаны элементы вадэвіля і фарса.Ярош.// Манера ігры акцёра, заснаваная на блазенстве, грубых жартах з мэтай выклікаць смех у гледачоў.
2.перан. Ганебнае, цынічнае відовішча. Судовы працэс над ім [Хойзерам] звялі да фарса.Новікаў.Супастаўляючы гэтыя працэсы, ён [Максім] зразумеў, што цяперашні працэс ёсць не што іншае, як пусты фарс для выратавання прыстойнасці панскага правасуддзя.Машара.
[Фр. farce.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
horse[hɔ:s]n.
1. конь;
a riding horse верхавы́ конь;
a school(ed) horse цыркавы́ конь;
the Trojan horsemyth. трая́нскі конь;
ride a horseе́хаць на кані́
2.pl.the horsesinfml ска́чкі
♦
(straight) from the horse’s mouthinfml з пе́ршых рук, з надзе́йных крыні́ц (пра інфармацыю);
hold your horses!infml не хвалю́йся!;
enough to make a horse laugh ≅ кура́м на смех;
I could eat a horse. ≅ Я з’ем і быка.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
асо́бны, ‑ая, ‑ае.
1. Які вылучаны з шэрагу іншых, існуе асобна побач з іншымі. Але ў таленце асобнага чалавека скандэнсаваны вопыт многіх пакаленняў людзей.Адамовіч.// Некаторы, адзінкавы. [Маханько:] — Тое, што ў мінулым годзе было толькі на асобных участках, павінна перайсці на шырокія плошчы.Кулакоўскі.Чуваць былі асобныя словы, смех, паасобныя вясёлыя выкрыкі.Лынькоў.// Адасоблены ад іншых, спецыяльна прызначаны для чаго‑н.; адмысловы. Зося моўчкі пачала аглядаць: кухня і тры пакоі. І з кожнага ў кухню асобны ход.Чорны.// Своеасаблівы, адметны. Так, і праўда: непадобны Быў Сымонка да другіх: Гэта быў хлапчук асобны.Колас.Гэты быў нібы зусім асобны свет.Маўр.
2. Які з’яўляецца самастойнай тактычнай адзінкай, што не ўваходзіць у склад больш буйнага вайсковага злучэння. Асобны батальён. Асобная брыгада.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разле́гчыся, ‑лягуся, ‑ляжашся, ‑ляжацца; пр. разлёгся, ‑ляглася, ‑лося і ‑леглася; заг. разляжся; зак.
Разм.
1. Легчы, свабодна раскінуўшыся, выцягнуўшыся. Сярод гушчарніку пушчы, каля палаючага вогнішча, разлеглася ўся каманда паўстанцаў.Нікановіч.Зіну знайшоў Валодзя, шапнуў бадзёрае: — Зараз пераб’ём фашысту сон, маленькі перапалох устроім, а то разлёгся тут у нас, як дома.Ваданосаў.
2.перан. Заняць вялікую прастору; раскінуцца. Ад Курыльскіх сопак і наўсцяж да Гродна неабдымнай сушай край разлёгся родны.А. Вольскі.Глядзі, вунь зацвітаюць ільны: возера мяккага блакітнага колеру разляглося на даляглядзе.Гамолка.Разляглася вёска Хатамі ў рад.Іверс.
3. Раздацца, далёка пракаціцца. Па лесе разлёгся вясёлы смех.Шчарбатаў.[Толік] .. паставіў касу, утыркнуўшы яе касавільнам у зямлю, узяў у руку мянташку. Жах! Жах! Жах! — звонка разлеглася рэха на поплаве.Капыловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)