1. Месца, па якім зрэзана, разрэзана што-н., а таксама зрэзаная частка чаго-н.; тое, што зрэзана.
З. бервяна.
2.перан. Стан чаго-н. у пэўны перыяд развіцця, руху.
Сінхронны з.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ава́рыя, -і, мн. -і, -рый, ж.
Пашкоджанне, выхад са строю якога-н. механізма, машыны ў час руху, работы.
Пацярпець аварыю (таксама перан.: пра няўдачу, правал якой-н. справы).
|| прым.авары́йны, -ая, -ае.
Аварыйная служба (па ліквідацыі аварый).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
цеплата́, -ы́, ДМ -лаце́, ж.
1.гл. цёплы.
2. Форма руху матэрыі — беспарадачны рух часціц цела; энергетычная характарыстыка цеплаабмену, што вызначаецца колькасцю энергіі, якую атрымлівае награваемае цела (спец.).
Адзінка цеплаты.
3. Тое, што і цеплыня (разм.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Верць! — выклічнік, які азначае ’рэзкі паварот, хуткасць руху’ (КТС, Мядзв.). Укр.верть, рус.верть, серб.вр̏ц ’тс’. Адваротнае ўтварэнне ад *вертети па аналогіі да дзеясловаў, якія перадаюць гукаперайманні.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Лату́хаць ’рабіць шумлівы стук’ (КЭС, лаг.). Гукапераймальнае, як полац.лататух‑лататух ’гук, які ўтвараецца пры руху з падскокамі’. Параўн. лататы, а таксама рус.лотоха, лотыхать (Фасмер, 2, 523).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Плёсь — пра выліванне — ’пяюх!’, пра плясканне (у ладкі) (мсцісл., Нар. лекс.). Гукапераймальнае. Параўн. рус.плесь! — для абазначэння хуткага руху (ад плескать), смал.выдра плесь хвостом, польск.plusk! ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
beehive
[ˈbi:haɪv]
n.
1) вуле́й -ьля́m.; кало́да f.
2) ме́сца, по́ўнае ру́ху, мітусьні́, дзе́йнасьці
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
вой
1. Самае хуткае цячэнне ў рацэ; стрыжань (Стол.).
2. Месца віхравога руху вады, дзе равец (гл.) упадае ў раку (Стол.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
дыяле́ктыка, ‑і, ДМ ‑тыцы, ж.
1. У марксісцкай філасофіі — навука пра найбольш агульныя законы руху і развіцця прыроды, грамадства і мыслення, тэорыя і метад пазнання і рэвалюцыйнага пераўтварэння рэчаіснасці.
2. Працэс руху, развіцця чаго‑н. Дыялектыка пазнання. Дыялектыка гісторыі.
3.Уст. Уменне спрачацца, прымяняць лагічныя довады ў спрэчках.
[Грэч. dialektikē.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аўтара́лі, нескл., н.
Спец. Спартыўныя спаборніцтвы на спецыяльна падрыхтаваных аўтамабілях або матацыклах па пэўнаму графіку руху і вызначанаму маршруту.
[Ад аўта і англ. rally — злёт.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)