Гардзі́на 1 (БРС). Рус. гарди́на ’тс’, укр. гарди́на. Запазычанне з ням. Gardine ’тс’ (франц. courtine). Гл. Фасмер, 1, 393. Шанскі (1, Г, 29) удакладняе, што ў рус. мове гэта слова (у форме гордина) было ўжо ў Пятроўскую эпоху і вядома, прынамсі, з 1709 г. Можна меркаваць, што бел. слова (як і ўкр.) запазычана непасрэдна з рус. мовы.
Гардзі́на 2 ’карціна, малюнак’ (Бяльк.). Азванчэннем зычных к і ц узнікла з карціна; пры гэтым, магчыма, пэўны ўплыў мела, здаецца, і асацыяцыя са словам тыпу рус. гарди́на (асацыяцыя, так сказаць, «па функцыі» або лепш «па месцу»: тое, што вісіць на сцяне).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
архітэкто́ніка
[гр. architektonike (techne) = будаўнічае мастацтва]
1) мастацкае выражэнне структуры, узаемасувязі частак у архітэктуры і мастацтве;
2) агульны малюнак геалагічнай будовы, асаблівасцей залягання горных парод у пэўнай мясцовасці.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
го́луб, ‑а; мн. галубы, ‑оў; м.
1. Дзікая або паўсвойская птушка, звычайна з шызым ці белым пер’ем (водзіцца амаль ва ўсіх краінах свету). Лясны голуб. Паштовыя галубы. Разводзіць галубоў.
2. (звычайна пры звароце, часта ў клічнай форме голубе). Разм. Ласкавая назва мужчыны. — Мартыне, мой голубе! вырваўся ты з панскай няволі. Колас. А мой міленькі, голуб сізенькі, коніка сядлае. З нар.
•••
Голуб міру — малюнак белага голуба як сімвал міру.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рэпраду́кцыя, ‑і, ж.
1. Перадрукоўванне малюнка, карціны, чарцяжа і пад. паліграфічнымі або фатаграфічнымі сродкамі.
2. Перадрукаваны малюнак, карціна ці фотаздымак. На сцяне вісела рэпрадукцыя з рэпінскай карціны. Грахоўскі. Пані .. падышла да адной карціны і расчаравана ўскрыкнула: «Дык гэта ж вісіць у мяне на кватэры ў Вільні!» — Тут арыгінал, а ў вас — рэпрадукцыя! — тлумачу ёй. Карпюк.
3. Узнаўленне чаго‑н., што захавалася ў памяці.
4. Узнаўленне, размнажэнне племянной жывёлы ці сартавога насення.
[Ад лац. re — зноў і productio — ствараю, раблю.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шарж, ‑у, м.
1. Сатырычная або гумарыстычная манера адлюстравання каго‑, чаго‑н., пры якой захоўваецца знешняе падабенства, але карыкатурна перабольшаны і падкрэслены найбольш характэрныя рысы. Акцёр праводзіць сваю ролю, калі можна так сказаць, «на грані». Дзесьці на самай мяжы, пераступіўшы праз якую, атрымаецца шарж, карыкатура, страціцца рэальнае. Сабалеўскі.
2. Малюнак, партрэт, выкананы ў такой манеры.
3. перан. Карыкатурнае недарэчнае падабенства каго‑, чаго‑н.
•••
Сяброўскі шарж — жартоўны, дабрадушна-гумарыстычны партрэт каго‑н.
[Фр. charge.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ра́мка в разн. знач. ра́мка, -кі ж.;
ра́мка для фотогра́фии ра́мка для фатагра́фіі;
обвести́ рису́нок ра́мкой абве́сці малю́нак ра́мкай;
ограни́чивать себя́ каки́ми-л. ра́мками абмяжо́ўваць сябе́ які́мі-не́будзь ра́мкамі;
вы́йти из ра́мок перен. вы́йсці з ра́мак;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
эскі́з, ‑а, м.
1. Першы, папярэдні накід малюнка, карціны ці асобнай яе часткі. — Таксама не, — весела адказаў Коля і пачаў расказваць пра сённяшні ўрок малявання. Потым паказаў ёй [маці] свой эскіз казачнага дуба. Шыловіч. Каля дзесятка менш значных эцюдаў і эскізаў былі выстаўлены ў мастацкім магазіне, што таксама гарантавала пэўныя шансы. Васілевіч. // Першапачатковае афармленне скульптурнага твора, звычайна ў зменшаных памерах. Можна сказаць: ну, прыехаў паглядзець, пакідаць эскізы, а што датычыць скульптур — як удасца. Гроднеў. Сям-там, па кутках і прагалках, ціснуліся і другія незакончаныя або кінутыя работы ці толькі эскізы да іх — тулава, ногі, галава. Скрыган. // Накід, план літаратурнага ці музычнага твора. Некаторыя апавяданні Хвядоса Шынклера яшчэ носяць характар эскіза, замалёўкі. Арабей.
2. Малюнак, па якому ствараецца што‑н. (дэкарацыя, тэатральны касцюм і пад.). На маю просьбу памагчы нам аформіць спектакль, зрабіць эскізы касцюмаў Маша засмяялася. Шамякін. // Тэхнічны малюнак, выкананы ад рукі, з захаваннем асноўных правіл чарчэння, які змяшчае ўсе даныя для вырабу паказаных прадметаў. У архівах вялікага мастака выяўлены эскіз пральнай машыны. Матрунёнак.
[Фр. esquisse.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ра́мка ж., в разн. знач. ра́мка;
р. для фатагра́фіі — ра́мка для фотогра́фии;
абве́сці малю́нак ~кай — обвести́ рису́нок ра́мкой;
абмяжо́ўваць сябе́ які́мі-не́будзь ~камі — ограни́чивать себя́ каки́ми-л. ра́мками;
◊ выхо́дзіць за ~кі — выходи́ть за ра́мки;
трыма́ць у ~ках — держа́ть в ра́мках
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
transfer1 [ˈtrænsfɜ:] n.
1. перада́ча; перано́с;
the transfer of meaning перано́с значэ́ння (слова);
the transfer of knowledge перада́ча ве́даў у і́ншую сфе́ру
2. пераво́д (па службе); той, хто пераво́дзіцца (у іншую ўстанову)
3. (from … to) пераса́дачны пункт; пераса́дка;
May I have a transfer, please? Дайце мне, калі ласка, транзітны білет.
4. пераво́дны малю́нак
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
пестре́тьII несов.
1. (мелькать) мільга́ць; (часто попадаться) ча́ста трапля́цца;
флажки́ пестря́т пе́ред глаза́ми сцяжкі́ мільга́юць пе́рад вачы́ма;
2. (изобиловать чем-л. пёстрым) стракаце́ць;
рису́нок пестри́т я́ркими кра́сками малю́нак стракаці́ць я́ркімі фа́рбамі;
статья́ пестри́т цита́тами перен. арты́кул стракаці́ць цыта́тамі.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)