Сушке́ (suszkiè) мн. л. ’хмызняк, кусты’ (Тур.). Няясна; магчыма, гукапераймальнага паходжання, параўн. шу́шкаць ’шалясцець, шамацець’, макед. шушек ’апалае лісце’ і пад., з распадабненнем зычных або вытворнае ад сухі (гл.), параўн. су́шка ’засохлае на корані дрэва’ (ЛА, 1).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
кірказо́навы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да кірказону. Кірказонавае лісце.
2. у знач. наз. кірказо́навыя, ‑ых. Сямейства двухдольных шматгадовых травяністых і павойных дрэвавых раслін, пашыраных у трапічных і ўмераных паясах зямнога шара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зале́ва, ‑ы, ж.
Абл. Заліўны дождж; лівень. Пагаслі ў вірах бліскавіцы, Залева прайшла па лясах. Калачынскі. Густая залева секла мяккае лісце дрэў, хвастала парканы і дахі, змывала з тратуараў бруд і пыл. Савіцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
садавіна́, ‑ы́, ж., зб.
Плады садовых дрэў. Свежая садавіна. □ Вусень пааб’ядаў вясною лісце ў садзе, і цяпер няма садавіны. Чорны. Была надта вялікая бура з навальніцай. Садавіну ўсю абтрэсла, дрэў колькі паламала... Пальчэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
згарну́ць, згарну́, зго́рнеш, зго́рне; згарні́; зго́рнуты; зак., што.
1. Скруціць, загінаючы краі; зрабіць скручваннем або загарнуць, закрыць.
Жанчына згарнула хустку.
З. газету.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пра расліны: закрыць, сціснуць (пялёсткі, лісце).
3. Зграбаючы, сабраць у адно месца (што-н. сыпкае).
З. збожжа ў кучу.
4. перан. Скараціць, зменшыць.
З. вытворчасць.
|| незак. зго́ртваць, -аю, -аеш, -ае; наз. зго́ртванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сячы́ся і се́кчыся, сяку́ся, сячэ́шся, сячэ́цца; сячо́мся, сечаце́ся, сяку́цца; се́кся, се́клася; сячы́ся; незак.
1. Біцца, весці бой.
С. на шаблях.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Рассякацца, быць пасечаным.
Ад агню куляў сячэцца лісце на дрэвах.
3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пра валасы: ламацца, расшчапляцца на канцах.
|| зак. пасячы́ся і пасе́кчыся, -сячэ́цца (да 2 і 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абляце́ць сов., в разн. знач. облете́ть;
а. вако́л Еўро́пы — облете́ть вокру́г Евро́пы;
чу́тка ~це́ла ўвесь го́рад — слух облете́л весь го́род;
лі́сце ~це́ла — ли́стья облете́ли
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
завя́ць, ‑вяну, ‑вянеш, ‑вяне; зак.
Тое, што і завянуць. У садку, на самай сярэдзіне, уцалела адна яблыня. Лісце яе, праўда, прыхапіла агнём, яно завяла.. Якімовіч. Сваты пачалі абмінаць [Марылю], і маладосць завяла без пары. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хларо́з, ‑у, м.
1. Адна з форм малакроўя, якая характарызуецца недахопам жалеза ў арганізме; бледная немач. Лячэнне хларозу.
2. Хвароба раслін, пры якой лісце жаўцее і бялее, пераважна з-за недахопу ў глебе жалеза.
[Лац. chlorosis ад грэч. chlōros — зялёны.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хру́сткі, ‑ая, ‑ае.
Такі, што хрусціць, утварае хруст, трэск. На падлеску марнелі-датайвалі бы наждак хрусткія на марозе лапіны снегу. Быкаў. Пад нагамі шамацела хрусткае лісце. Грахоўскі. Стручок [фасолі] быў хрусткі і зялёна-празрысты. Самуйлёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)