1. Астаткі сцяблоў ад зжатага збожжа на полі. Яна скалола ў кроў Іржышчам жорсткім босенькія ногі.З. Астапенка.Заворвалася ржышча, якое не паспела яшчэ падсохнуць.Нікановіч.
2. Зжатае поле. Паабапал шашы.. цягнуліся .. палі: іржышча з невялікімі сціртамі, пасохлая.. кукуруза.Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ВАЛЬДЫ́ВІЯ
(Valdivia),
горад на Пд Чылі. Засн. ў 1552. 150 тыс.ж. (1990). Порт на р. Вальдывія, за 20 км ад яе ўпадзення ў Ціхі ак., марскі аванпорт — Караль (вываз лесу, збожжа). Чыг. станцыя. Цэнтр с.-г. і лесапрамысл. раёна. Суднарамонт. Цэлюлозна-папяровая і харч.прам-сць. Ун-т. У 1960 горад моцна разбураны землетрасеннем.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ВІШАКХАПА́ТНАМ,
Вісакхапатнам, Візагапатам, горад у Індыі, на беразе Бенгальскага зал., у штаце Андхра-Прадэш. 732 тыс.ж. (1991). Адзін з гал. марскіх партоў краіны. Асн. грузы — нафта і нафтапрадукты, жал. руда, прамысл. абсталяванне, збожжа, вугаль, угнаенні. Суднабуд., металургічная, станкабуд., нафтаперапр., нафтахім., маш.-буд., металаапр., хім. (выраб угнаенняў) прам-сць. Каляровая металургія. Рыбалоўства. Ун-т.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
А́МФАРА
(лац. amphora ад грэч. amphoreus),
у антычных грэкаў і рымлян гліняная або металічная пасудзіна з высокім горлам і 2 вертыкальнымі ручкамі. У амфары трымалі і перавозілі віно, алей, мёд, збожжа. На многіх амфарах ёсць малюнкі, арнаменты, надпісы. Знойдзены на многіх археал. помніках на тэр. Беларусі. На Русі 10—12 ст. вырабляліся амфарападобныя пасудзіны карчагі.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
◎ Нязбо́жны ’бязбожны, неміласэрны’ (Нас.). Ад збо́жны ’міласэрны’, параўн. польск.zbożny ’набожны, багабаязны’, чэш.zbožny ’набожны, пабожны’ і іншыя формы, што ўзыходзяць да прасл.*sъbogъ (гл. збожжа).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мліва, млі́во, мліво́ ’змолатае збожжа’, ’збожжа, прывезенае ў млын’, ’памол, малаццё’, ’балбатня’ (Нас., Шат., Бяльк., Грыг., ТСБМ, ТС, Касп.; КЭС, лаг.; карэліц., Янк. Мат.; паўд.-усх., КЭС), смал., бран., ст.-рус.мливо ’тс’, смал., арл. ’мука’, польск.mlewo, mliwo, mływo ’малаццё’, ’мука’, серб.-харв.мли̑во. Прасл.mlivo < melti (ад нулявой асновы ml‑). Да малоць (гл.). Не выключана магчымасць тлумачыць паходжанне мліва з mel‑u̯o паводле закона аб перастаноўцы (метатэзе) плаўных (Скок, 2, 444).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сі́лас ‘сакавіты корм для жывёлы’ (ТСБМ), сіло́с ‘тс’, ‘мешаніна’ (Янк. 3.), сі́лас, сіло́сіран. ‘вінегрэт’ (Сл. рэг. лекс., Сл. Брэс.). Новае запазычанне праз рус.си́лос ‘тс’, дзе з’явілася ў 2‑й пал. XIX ст. Крыніцай запазычання з’яўляецца ісп.silos ‘падземнае глыбокае цёмнае памяшканне’, ‘яма для захоўвання збожжа’, якое ўзыходзіць да грэч.σιρός ‘мера аб’ёму’, ‘яма для захоўвання збожжа’; гл. Трубачоў, Дополн., 3, 622; Караленка, Лексикогр. сб., 3, 1958, 139 і наст.; КЭСРЯ, 409.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
get in
а) захо́дзіць, сяда́ць (у а́ўта); прыбы́ць куды́
б) уклада́ць у што
в) зво́зіць (се́на, збо́жжа)
г) увайсьці́(у сябро́ўства, у ву́зкія ко́лы)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Во́б’едзі ’аб’едкі сена’ (Янк. I, З нар. сл., Мат. Гом.), вобядзі ’нявымалачаныя каласы, якія аддзяляюцца пры веянні збожжа’ (З нар. сл.), вобʼеддзе ’аб’едкі сена’ (Юрч.). Гл. абʼеддзе.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Кляшня́1 ’калашына’ (Мат. Гом.). Да клешняо (гл.).
◎ Кляшня́2 ’частка халоднай пабудовы’ (Шат.), ’вуглавая частка гумна, закутак для захавання збожжа’ (Сл. паўн.-зах.). Да кляшняі (гл.).