хай разг.
1. частица пуска́й, пусть;
х. е́дзе, калі́ хо́ча — пуска́й (пусть) е́дет, е́сли хо́чет;
х. так! — пуска́й (пусть) так!;
2. частица (при призыве, пожелании) да;
х. жыве́ дру́жба! — да здра́вствует дру́жба!;
3. союз уступ. пуска́й, пусть;
х. я памылі́ўся, але́ памы́лку гэ́ту я вы́правіў — пуска́й (пусть) я оши́бся, но оши́бку э́ту я испра́вил
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
case1 [keɪs] n.
1. вы́падак; абста́віны;
an individual case адзі́нкавы вы́падак;
a special case асаблі́вы вы́падак
2. до́вад, аргуме́нт;
have a case мець што сказа́ць у сваё апраўда́нне;
the case (for, against) аргуме́нт (на кары́сць, су́праць)
3. (судовая) спра́ва;
dismiss the case спыні́ць спра́ву (у судзе);
hush up the case замя́ць спра́ву
4. хво́ры, пацые́нт; той, хто знахо́дзіцца пад нагля́дам (урача, выхавальнікаў, паліцыі і да т.п.)
5. ling. склон
♦
as the case may be у зале́жнасці ад абста́він;
as the case stands пры да́дзеных абста́вінах;
in any case ва ўся́кім ра́зе/вы́падку; пры любы́х абста́вінах;
in case (of) у вы́падку, калі́; калі́ зда́рыцца так, што;
in no case ні ў я́кім ра́зе;
in such a case у такі́м ра́зе/вы́падку
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
бы́ўшы,
1. ‑ая, ‑ае. Дзеепрым. незал. пр. ад быць.
2. ‑ая, ‑ае; у знач. прым. Які страціў ранейшае прызначэнне, ролю; былы. Батарэя, якою камандаваў быўшы афіцэр,.. пустошыла рады насядаўшых дзянікінцаў. Колас.
3. Дзеепрысл. пр. ад быць. Мастацтва ён [пан Вашамірскі] да вар’яцтва палюбіў, быўшы ў Парыжы, калі закахаўся там у адну прыгожую францужанку-акторку. Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бяздо́льны, ‑ая, ‑ае.
Які не мае шчаслівай долі; няшчасны. Ад родных ніў, ад роднай хаты У панскі двор дзеля красы Яны, бяздольныя, узяты Ткаць залатыя паясы. Багдановіч. Той час мінуў, калі ў бядзе і скрусе Рабом палоскі вузкай і сахі Быў люд бяздольны даўняй Беларусі — Жыхар нізін, балот і пушч глухіх... Звонак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ва́жыцца, ‑жуся, ‑жышся, ‑жыцца; незак.
1. Вызначаць сваю вагу шляхам узважвання.
2. Разм. Праяўляць жаданне, намервацца зрабіць што‑н. Былі моманты, калі Саўка важыўся вярнуцца назад, каб расказаць Цімоху ўсю праўду. Колас.
3. Абл. Адважвацца, асмельвацца. [Марына Паўлаўна] заўважыла, што стары хоча запытаць нешта, ды не важыцца. Зарэцкі.
4. Зал. да важыць (у 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ба́віцца, баўлюся, бавішся, бавіцца; незак.
Разм.
1. Доўга затрымлівацца дзе‑н., марудзіць. — Ты не баўся, дачушка, — папрасіла маці, калі Ганна выйшла. Гартны.
2. Знаходзіцца дзе‑н., праводзіць час. Улетку цэлымі днямі бавіўся на рэчцы. Бачыла. // Гуляць, забаўляцца. І ўсюды — ці дзядзька працуе, ці бавіцца з дзецьмі — ён бясконца добры і ласкавы. Клімковіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абсадзі́ць, ‑саджу, ‑садзіш, ‑садзіць; зак., што.
1. Пасадзіць расліны вакол, па краях чаго‑н. Плошчы, вуліцы абсадзім ліпамі, Нібы рэк люстраных берагі. Гілевіч.
2. Разм. Перамагчы ў бойцы; паваліць. Калі трэба бывае ваўкам абсадзіць лася — збіраюцца і ідуць, акружаюць. Пташнікаў. // Перамагчы ў спрэчцы, прымусіць змоўкнуць. Галена ўсіх абсадзіла сваім словам адразу. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абці́хнуць, ‑не; пр. абціх; ‑ла; зак.
Разм.
1. Паслабець у дзеянні, сіле (пра стыхійныя з’явы). Гром абціх. Мяцеліца абціхла.
2. Стаць цішэйшым; паслабець (пра гукі, шум, боль і пад.). Страляніна абціхла. // перан. Трохі супакоіцца; улегчыся. Аднак, калі трохі абціхла шуміха вакол гэтай справы, Таня і Вера наладзілі сістэматычную перапіску з Надзяй. Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абакра́сці, ‑краду, ‑крадзеш, ‑крадзе; зак., каго-што.
Тайна забраць чужое; зрабіць пакражу. // перан. Несумленным спосабам пазбавіць каго‑н. якіх‑н. духоўных каштоўнасцей. І калі яшчэ не пакаралі — Пакараем той крывавы зброд, Тых, што чалавецтва абакралі На мільёны год. Панчанка. Анатоль Сяргеевіч, якога ўсе паважаюць, абакраў яе [Алёнчына] сэрца, забраў нешта дарагое, жаданае. Пянкрат.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
грабо́к, ‑бка, м.
1. Захоп вады рукой пры плаванні або вяслом пры веславанні. Грабок левай рукой. Грабок абодвума вёсламі.
2. Кароткая дошчачка, насаджаная на ручку, для зараўноўвання сыпкіх рэчываў. [Птах] крочыць па сваім абходзе .., абстуквае малатком з доўгай ручкай стыкі рэек, падкручвае гайкі, а калі такая работа канчаецца, папраўляе драўляным грабком броўку. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)