Verbum

спаласка́ць, ‑лашчу, ‑лошчаш, ‑лошча; зак., каго-што.

1. Абмыць, змыць (гразь, бруд і пад.). Ён [паэт] можа перуны выкрасаць з яснага неба, ліўнямі смугу спаласкаць, вясёлкай раку вычарпаць, травамі, дрэвамі заспяваць. Бялевіч.

2. безас. Разм. Пра стан змучанасці, змардаванасці пры паносе. Яго так спаласкала.

срэ́бранік, ‑а, м.

Тое, што і сярэбранік. [Нічыпар:] Ось! Так і ты, Нічыпар, не за трыццаць срэбранікаў, дык за ласкавы погляд пана маёра адцураўся брата, прадаў братавых дзяцей, жонку. Кучар. Чалавека можна падкупіць рознымі рэчамі: срэбраніка — звонам манеты, хціўца і себялюбца — пахвальбой. Сабаленка.

стая́нне, ‑я, н.

Дзеянне і стан паводле дзеясл. стаяць (у 1–3, 6–8 знач.). Стаянне вады. □ Ад доўгага стаяння на месцы ў Міці пачалі мерзнуць ногі. Навуменка. Стоячы каля воза,.. [Ганна] бачыла так мала, ды і стаянне гэта надакучыла да ліха! Мележ.

удвайне́, прысл.

У двайным памеры; удвая. Так вось ходзім і гутарым мы з Марыяй Макарэвіч, і мне прыемна ўдвайне: і што слаўная яна такая жанчына і што слава ніколечкі яе не сапсавала. Васілевіч. [Саўка:] — З добраю жонкаю гора — паўгора, а радасць удвайне. Гурскі.

ускаці́цца, ускачуся, ускоцішся, ускоціцца; зак.

Коцячыся, апынуцца па чым‑н. Мяч ускаціўся на коўдру. // Узлезці, узабрацца, узысці куды‑н. [Барановіч:] — Я ж.. — ледзьве на сані ўскаціўся, так мне баліць цяпер гэтая нага, аж тузае. Чорны. На вышыню ўскацілася пяхота, Штыкі наперад дружна несучы. Калачынскі.

хутарэ́ц, ‑рца, м.

Разм. Памянш.-ласк. да хутар; невялікі хутар. Косая сцежка вырываецца з парасніку і лена ўзбягае на ўзгорак пад самы хутарэц. Мурашка. Рудзінскія таксама жывуць на канцы сяла. Нават не на канцы, а наводшыбе, так, як бы свой хутарэц. Скрыган.

цот, ‑у, М цоце, м.

Лік, які дзеліцца на два без астатку.

•••

Цот і лішка — гульня, пабудаваная на ўгадванні колькасці прадметаў, узятых у жменю вядучым гульні.

Цот у цот — акурат, якраз. «Так будзе цот у цот! Ажур! Камар сам носа не падточыць...» Валасевіч.

шара́ханне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. шарахаць — шарахнуць і шарахацца — шарахнуцца. [Лундзін:] — А я так скажу: ва ўсякай справе трэба разумны гаспадарскі разлік — ці то ў травасеянні, ці ў чым іншым. Шараханне з адной крайнасці ў другую да дабра не даводзіць. Палтаран.

шах-ма́х, выкл.

Ужываецца для абазначэння рашучага хуткага дзеяння. — Гатовай праўды захацелася? — прамовіў Галубовіч. — Не, брат, праўду трэба здабываць з боем. А гэта не так проста, як малююць балбатуны-анархісты: шах-мах — скінулі цара, і кожны сам сабе сіла і права. Колас.

эстэ́цтва, ‑а, н.

Кніжн. Тое, што і эстэтызм (у 1 знач.). Як М. Багдановіч ніколі не быў эстэцкім песняром красы, так не ўпадаў у эстэцтва і Дубоўка, паглыбляючы духоўнасць нашай паэзіі, уводзячы ў сферу прыгожага абуджаных рэвалюцыяй да паўнаты гарманічнага жыцця людзей. «Полымя».