фее́рыя, -і, мн. -і, -рый, ж.
1. Тэатральнае або цыркавое прадстаўленне з казачным сюжэтам, раскошнымі дэкарацыямі і рознымі сцэнічнымі эфектамі.
2. перан. Чароўнае, казачнае відовішча.
|| прым. фееры́чны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Феерычныя эфекты.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
фі́бра¹, -ы, мн. -ы, фібр і -аў, ж.
1. Валакно расліннай або жывёльнай тканкі (уст.).
2. перан., мн. У выразе: усімі фібрамі душы — вельмі моцна, страсна.
Ненавідзець усімі фібрамі душы.
Імкнуцца ўсімі фібрамі душы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
фі́рма, -ы, мн. -ы, фірм і -аў, ж.
1. Гандлёвае ці прамысловае прадпрыемства, вытворчае аб’яднанне.
Замежная ф.
2. перан. Знешні выгляд, прыкрыцце чаго-н.
Пад фірмай добразычлівасці.
|| прым. фі́рменны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
хлі́паць, -аю, -аеш, -ае; незак. (разм.).
1. Ціха плакаць, усхліпваць.
Дзесьці жаласна хліпала дзіця.
2. перан. Слаба, мігатліва гарэць.
У цемені хліпаў агеньчык свечкі.
|| аднакр. хлі́пнуць, -ну, -неш, -не; -ні.
|| наз. хлі́панне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
ювелі́рны, -ая, -ае.
1. Які мае адносіны да вырабаў з каштоўных металаў і камянёў.
Ювелірная майстэрня.
Ювелірныя вырабы.
2. перан. Тонкі, дасканалы, такі, як у ювеліра; умела і старанна апрацаваны.
Ювелірная работа.
Ювелірнае выкананне.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
я́блычак, -чка, мн. -чкі, -чкаў, м.
1. гл. яблык.
2. Цэнтр мішэні (у 1 знач.) у выглядзе чорнага круга.
Папасці (пацэліць, трапіць) у самы я. (таксама перан.: дакладна, правільна ўгадаць, сказаць і пад., разм.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
Пушы́ць 1 ’раздуваць, надуваць’ (Арх. Федар.; мсцісл., З нар. сл.; Шымк. Собр.; Шат.; Янк. 1; Некр.; ТС), ’брадзіць’ (Жд. 1), ’пучыць’ (Сцяц.), пу́шыць ’апухаць, рабіць пухлым’ (Ян., ПСл), ’веяць’ (паст., Сл. ПЗБ), параўн. укр. пу́шити ’рабіць поўным, надуваць; узрыхляць’, польск. puszyć ’раздуваць’, славен. pušiti ’рыхтавацца да раення (пра пчол)’, серб.-харв. пу̏шити ’дыміць, пыліць’, балг. пу́ша ’тс’ і пад. Да пу́хаць, пухнуць (гл.).
Пушы́ць 2 ’рабіць пушыстым; абсыпаць пухам’; перан. ’моцна лаяць, распякаць’ (ТСБМ, ТС, Юрч.). Да пух (гл.), пераноснае значэнне, магчыма, на базе гукапераймальнага пу́хаць ’дуць’, параўн. пу́шыцца ’дуцца на каго-небудзь’, пушы́сты ’пушысты; той, хто ў выпадку незадавальнення дзьмецца (“пушыцца”)’ (Янк. 1).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
жу́пел, ‑а, м.
1. Уст. Гарачая смала, якая, па ўяўленню хрысціянскай рэлігіі, нібыта прыгатавана ў пекле для пакарання грэшнікаў.
2. перан. Што‑н. страшнае, агіднае; пужала.
[Стар.-слав.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
закамяне́лы, ‑ая, ‑ае.
1. Зацвярдзелы, цвёрды, як камень. Закамянелая зямля. Закамянелая смала.
2. перан. Знямелы, застылы. Закамянелы твар. □ [Косцік] стаяў, не кратаючыся з месца, увесь закамянелы. Баранавых.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заліза́ць, ‑ліжу, ‑ліжаш, ‑ліжа; зак., што.
1. Лізаннем ачысціць, загаіць. Залізаць рану.
2. Разм. Прычасаць, прыгладзіць языком поўсць (пра жывёлу). // перан. Вельмі гладка прычасаць. Залізаць валасы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)