Verbum

п’яне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; незак.

Станавіцца п’яным.

П. ад адной чаркі.

П. ад шчасця (перан.).

|| зак. зап’яне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е (разм.), сп’яне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е і ап’яне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е.

|| наз. ап’яне́нне, -я, н.

п’яні́ць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ні́ць; незак., каго-што.

Рабіць п’яным.

Віно п’яніць.

Духмяны пах квецені п’яніў галовы.

Поспехі п’яняць (перан.).

|| зак. ап’яні́ць, -ню́, -ні́ш, -ні́ць; -ні́м, -ніце́, -ня́ць; -нёны.

Шчасце ап’яніла.

пя́цца, пну́ся, пне́шся, пне́цца; пнёмся, пняце́ся, пну́цца; пя́ўся, пя́лася; пні́ся; незак.

1. Напружваць усе сілы, напружвацца.

П., цягнучы калёсы.

2. перан. Намагацца зрабіць што-н.

П., каб хутчэй выканаць заданне.

|| наз. пя́нне, -я, н.

ра́курс, -у, м.

1. Перспектыўнае скарачэнне аддаленых ад гледача частак адлюстраванага на плоскасці прадмета (спец.).

2. перан. Пункт погляду, з якога што-н. разглядаецца; аспект.

Падаць праблему ў новым ракурсе.

|| прым. ра́курсны, -ая, -ае.

ра́ніць, -ню, -ніш, -ніць; -нены; зак. і незак., каго-што.

1. Нанесці (наносіць) рану каму-н.

Р. руку.

2. перан. Прычыніць (прычыняць) каму-н. душэўны боль, пакуты.

Р. чулае сэрца.

|| наз. ране́нне, -я, н.

раскату́рхаць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., каго-што (разм.).

1. Нямоцна штурхаючы, трасучы, абудзіць ад сну, прымусіць прачнуцца.

Р. соннага.

2. перан. Вывесці са стану пасіўнасці, разварушыць.

Р. гледачоў.

|| незак. раскату́рхваць, -аю, -аеш, -ае.

рудыме́нт, -а, М -нце, мн. -ы, -аў, м.

1. Недаразвіты, астаткавы орган арганізма, які страціў сваё першапачатковае значэнне ў працэсе эвалюцыйнага развіцця.

2. перан. Астатак, рэшткі якой-н. з’явы (кніжн.).

|| прым. рудымента́рны, -ая, -ае.

сівізна́, -ы́, ж.

1. Сівыя валасы.

С. ў валасах.

Дажыць да сівізны (да старасці).

2. перан. Старажытнасць, даўніна.

С. вякоў.

◊

Сівізна ў бараду, а чорт у рабрыну (прыказка) — пра старога, які заляцаецца да жанчын.

скамаро́х, -а, мн. -і, -аў, м.

1. У Старажытнай Русі: вандроўны акцёр, спявак-музыкант, вастраслоў і акрабат.

2. перан. Пра несур’ёзнага чалавека, які пацяшае іншых сваімі камедыянцкімі, штукарскімі выхадкамі (разм., неадабр.).

|| прым. скамаро́хаў, -ава.

скараспе́лы, -ая, -ае.

1. Які хутка і рана паспявае.

Скараспелая бульба.

2. перан. Надта паспешна зроблены, недастаткова падрыхтаваны, прадуманы (разм.).

Скараспелыя рашэнні.

|| наз. скараспе́ласць, -і, ж. (да 1 знач., спец., і да 2 знач.).