Рэкра́цыя перан. іран. ’важны ўчынак’ (Сл. ПЗБ). Ад рэкра́цыя ’забава, адпачынак’ (гл. яшчэ рэграцыя), якое набыло супрацьлеглае значэнне ў іранічным кантэксце (параўн. ужыванне малайчына пры асуджэнні).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
апартаме́нты, ‑аў; адз. апартамент, ‑а, М ‑нне, м.
Уст., часам іран. Вялікія раскошныя пакоі. Ленін, калі гэта трэба было, прымаў і ў пышных дзяржаўных апартаментах. «Маладосць». Мацвей Давідзюк вадзіў мяне па не вельмі раскошных апартаментах рэдакцыі. Сабаленка.
[Ад фр. appartement — памяшканне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пражэ́кт, ‑а, М ‑кце, м.
1. Уст. Праект, план. Тады свае пражэкты абвяшчаў я. Былі яны вельмі шырокія. Карпюк.
2. Іран. Нездзяйсняльны, надуманы праект. Крэйдзік не любіць нейкія там пражэкты, не любіць, калі чалавек вярзе лухту. Савіцкі.
[Фр. projet ад лац. projectum.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
саймікава́цца, ‑куюся, ‑куешся, ‑куецца; незак.
Разм. іран. Тое, што і саймавацца. Мікуць заўважаць стаў, што Міхал Стальмаховіч і Радзівон Бабака як бы дружыць пачалі: часта разам цяпер іх льга ўбачыць і ўсё як бы саймікуюцца нешта. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сантыме́нты, ‑аў; адз. няма.
Празмерная чуллівасць. Спаткаліся.. [Антон і Ларыса] нібы два даўнейшыя сябры: сардэчна, але без сантыментаў. Стаховіч. // Іран. Празмерна мяккае, нерашучае дзейнічанне. Сантыменты разводзіць. □ [Віктар Міхайлавіч:] — У мяне план, завод, яго слава, а вы хочаце, каб я займаўся сантыментамі. Скрыган.
[Фр. sentiment — пачуццё.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
spuścić
зак. апусціць, спусціць;
spuścić z tonu іран. збавіць тон
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
ciuchland, ~u
м. іран. магазін (крама) ужываных рэчаў (сэканд-хэнд)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Ая́ выклічнік, у іран. значэнні ’баюся я цябе’ (Крывіцкі, вусн. паведамл.), параўн. укр. ая ’так’, адносна якога Краўчук, ВЯ, 1968, 4, 120, 124: з а як жа.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Трубніца (тру́бныця) ‘частка спіны ніжэй паясніцы’ (драг., Бел. дыял. 3). Іран., вытворнае ад трубі́ць 1, гл. Параўн. рус. дыял. тру́бка, тру́бля ‘частка цела ніжэй за спіну, ягадзіцы’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
іды́лія, ‑і, ж.
1. Невялікі літаратурны твор, які ідэалізавана паказвае вясковы побыт на ўлонні прыроды.
2. Іран. Спакойнае, нічым не засмучанае, шчаслівае існаванне. Венцяроўцы жылі ціха і супакойна праз шмат дзесяткаў гадоў... Нішто не парушала іх ідылію... Чарот.
[Ад грэч. eidyllion — карцінка.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)