мужи́к
1. (крестьянин) уст. мужы́к, -ка́ м.;
2. (невоспитанный, необразованный человек) уст., пренебр. мужы́к, -ка́ м.;
3. (мужчина) разг. мужчы́на, -ны м.;
4. (муж) обл. мужы́к, -ка́ м.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
покро́й крой, род. кро́ю м.;
мо́дный покро́й оде́жды мо́дны крой адзе́ння;
◊
все на оди́н покро́й усе́ на адзі́н капы́л (на адзі́н мане́р);
челове́к ста́рого покро́я чалаве́к старо́га скла́ду.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
представи́тельный
1. прадстаўні́чы; (парламентарный) парламента́рны;
представи́тельное собра́ние прадстаўні́чы сход;
представи́тельный о́браз правле́ния полит. парламента́рны спо́саб (лад) праўле́ння;
2. (о внешности) пава́жны; (осанистый) самаві́ты;
представи́тельный челове́к пава́жны (самаві́ты) чалаве́к;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Homo hebes
Абмежаваны чалавек.
Ограниченный человек.
бел. Здаўся на затычку да пустога хлева. Ад парожняга хлева затычка. 3 ім ні шыць, ні пароць.
рус. Он пороху не выдумает. Он трёх не перечтет. Ни в дудочку, ни в сопёлочку.
фр. Homme borné (Ограниченный человек). Il n’a pas inventé la poudre (Он не выдумал пороху).
англ. He is no conjurer (Он не фокусник). He will never set the Thames on fire (Он не подожжет Темзу).
нем. Breite Stirn und wenig Hirn (Широкий лоб и мало мозга).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
абмежава́ны
1. ограни́ченный; стеснённый;
2. обмежёванный;
1, 2 см. абмежава́ць;
3. (небольшой, умеренный) ограни́ченный;
~ныя сро́дкі — ограни́ченные сре́дства;
4. (духовно неразвитый) ограни́ченный, недалёкий;
а. чалаве́к — ограни́ченный (недалёкий) челове́к
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
арыгіна́льны
1. оригина́льный, по́длинный;
а. ру́капіс — оригина́льная (по́длинная) ру́копись;
2. разг. оригина́льный; своеобра́зный;
~нае ўспрыма́нне све́ту — оригина́льное (своеобра́зное) восприя́тие ми́ра;
~ная ду́мка — оригина́льная мысль;
а. чалаве́к — оригина́льный челове́к
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
рознь ж.
1. (вражда) варо́жасць, -ці ж.; (нелады) нелады́, -до́ў мн.;
2. (различие) ро́зніца, -цы ж.;
3. в знач. сказ. не ро́ўны;
челове́к челове́ку рознь чалаве́к чалаве́ку не ро́ўны.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прилучи́ться
1. (случиться, произойти) зда́рыцца;
прилучи́лась беда́ зда́рылася бяда́;
2. (быть, оказаться где-л. случайно) прылучы́цца, тра́піцца, натра́піцца;
тут прилучи́лся како́й-то челове́к тут прылучы́ўся (тра́піўся, натра́піўся) не́йкі чалаве́к.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
БОР (Bohr) Нільс Хенрык Давід
(7.10.1885, Капенгаген — 18.11.1962),
дацкі фізік-тэарэтык, адзін са стваральнікаў квантавай механікі. Чл. Дацкай АН (1918), замежны чл. АН СССР (1929) і інш. акадэмій. Скончыў Капенгагенскі ун-т (1908), з 1916 праф. гэтага ун-та. З 1920 дырэктар створанага ім Ін-та тэарэт. фізікі (Ін-т Нільса Бора). У 1943—45 працаваў у ЗША. Навук. працы па квантавай тэорыі атама, ядз. фізіцы, па філас. праблемах прыродазнаўства і тэорыі пазнання. Прапанаваў (1913) квантавую мадэль атама (гл. Бора тэорыя), якая адыграла важную эўрыстычную ролю ў стварэнні квантавай механікі. Прадказаў спантаннае дзяленне ядраў урану, прапанаваў кропельную мадэль і тэорыю састаўнога ядра атама (1936). Сфармуляваў адпаведнасці прынцып і дапаўняльнасці прынцып. Удзельнік барацьбы з атамнай пагрозай. Нобелеўская прэмія 1922.
Тв.:
Рус. пер. — Избр. науч. труды. [Т.]1—2. М., 1970—71.
Літ.:
Мур Р. Нильс Бор — человек и ученый. М., 1969;
Кляус Е.М., Франкфурт У.И., Френк А.М. Нильс Бор, 1885—1962. М., 1977.
т. 3, с. 215
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ГУМАНІСТЫ́ЧНАЯ ПСІХАЛО́ГІЯ,
кірунак у сучаснай зах. (пераважна амер.) псіхалогіі. Узнік у 1960-я г. як альтэрнатыва біхевіярызму і псіхааналізу. Заснавальнікі А.Маслаў, Р.Мэй, К.Роджэрс, В.Франкль і інш. Ідэйна-філас. погляды прадстаўнікоў гуманістычнай псіхалогіі грунтуюцца на філасофіі экзістэнцыялізму і фенаменалагічнай школы (гл. Фенаменалогія). Прадметам вывучэння з’яўляецца чалавек у яго цэласнасці, унікальнасці, самаактуалізацыі, адкрытасці да развіцця. Гуманістычная псіхалогія разглядае чалавека не як кіруемую машыну (біхевіярызм) і не як цалкам залежнага ад несвядомых матываў (фрэйдызм), а як асобу, якая пастаянна стварае сябе, усведамляе сваё прызначэнне ў жыцці, рэгулюе межы суб’ектыўнасці і свабоды; праводзіць у жыццё новы погляд на чалавека як на суб’ектыўна незалежнага, ствараючага сваё «Я» і адказнага за яго. Галіной практычнага дастасавання гуманістычнай псіхалогіі з’яўляюцца псіхатэрапія, логатэрапія, педагогіка, якія выкарыстоўваюць эфект усведамлення значнасці чалавечага існавання.
Літ.:
Франкл В. Человек в поисках смысла: Пер. с англ. М., 1990;
Братусь Б.С. Опыт обоснования гуманитарной психологии // Вопр. психологии. 1990. № 6;
Rogers K. Toward a science of the Rerson // Wann T.W. Behaviorism and phenomenology. Chicago;
London. 1964.
Л.І.Навуменка.
т. 5, с. 530
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)