прахало́да, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.
Свежасць паветра, якая выклікае прыемнае адчуванне (звычайна пасля гарачыні). У вартоўню хлынуў гулкі звон дажджу, дыхнула прахалодай і здаровай лёгкасцю. Адамчык. Пасля гарачага пяску і пылу дарогі нагам прыемна было чуць гладкі і цвёрды, як лёд, халадок току, свежую, прапахлую зямлёю і збажыною, прахалоду гумна. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ацэтамі́д
(ад ацэт- + амід)
арганічнае злучэнне, амід воцатнай кіслаты, цвёрды бясколерны крышталічны прадукт; выкарыстоўваецца як растваральнік, пры вытворчасці скуры, сукна, паперы.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
гарніса́ж
(фр. garnissage)
цвёрды засцерагальны слой матэрыялаў, які ўтвараецца на ўнутранай паверхні сценак некаторых металургічных агрэгатаў у час іх інтэнсіўнага ахаладжэння.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
салі́дус
(лац. solidus = цвёрды)
крывая лінія на дыяграме стану і структуры сплаваў, якая характарызуе, у адрозненне ад ліквідуса, тэмпературы канца крышталізацыі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
эпідуры́т
(ад эпі- + лац. durus = цвёрды)
запаленчы працэс на знешняй паверхні цвёрдай абалонкі спіннога мозгу, які выклікаецца часцей за ўсё стафілакокам.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Крэ́мень ’цвёрды мінерал, які выкарыстоўвалі для высякання агню’ (ТСБМ, Маш., Яруш.). Укр. кремінь, рус. кремень ’тс’, ст.-слав. кремы, кремене, балг. кремен, макед. кремен, серб.-харв. кре̏мен, славен. krémen ’тс’, польск. krzemień, чэш. křemen, славац. kremeň, в.-луж. křemjeń, н.-луж. kśeḿeń, палаб. kremin ’тс’. Прасл. kremy, kremene. У якасці адпаведніка ў балтыйскіх мовах толькі лат. kręms ’тс’. Да kremъ/kromъ (параўн. кашуб. křem ’крэмень’ і кром 1). Гл. кром 1. Калі зыходнай формай з’яўляецца kremъ, тады трэба пагадзіцца з тымі, хто тлумачыць марфалогію прасл. kremy, kremene як кантамінацыйную: kremъ пад уплывам kamy, kamene (крэмень — цвёрды камень) (Траўтман, 141; Атрэмбскі, LP, 1, 136–138). Параўн. яшчэ Тапароў, K–L, 176–177; Махэк, LF, 72. 75.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
crisp2 [krɪsp] adj.
1. све́жы, не вя́лы, цвёрды;
a crisp lettuce све́жая сала́та
2. хру́сткі, хру́мсткі, кро́хкі
3. све́жы, халаднава́ты; я́драны, падбадзёрлівы (пра надвор’е, паветра)
4. рашу́чы, рэ́зкі (пра манеры)
5. заві́ты, кучара́вы
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
fixed [fɪkst] adj.
1. нерухо́мы, замацава́ны (пра абсталяванне, мэблю)
2. дамо́ўлены; вы́рашаны;
a fixed time/date дамо́ўлены час/дзень;
fixed prices фіксава́ныя цэ́ны
3. цвёрды, непахі́сны;
He has fixed ideas. Яго погляды не мяняюцца.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
замёрзлы і заме́рзлы, ‑ая, ‑ае.
1. Цвёрды, зацвярдзелы ад холаду. Замёрзлая зямля. Замёрзлая гразь. // Пакрыты лёдам, ледзяной коркай. Замёрзлыя вокны. // Сапсаваны марозам, выведзены са строю. Замёрзлая вадакачка.
2. Які загінуў, памёр ад холаду. Дзе ды[хае] крыніца ў кустах ля сяла, душы дзве замёрзлых жанчына знайшла. Вялюгін. // Моцна азяблы, прамёрзлы. Замёрзлыя пальцы не слухаліся. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
свісця́чы, ‑ая, ‑ае.
1. Са свістам, з прысвістам. — Ты хто такі? — свісцячым шэптам, з усіх сіл трымаючыся, каб не закрычаць, спытаў Гунава. Самуйлёнак.
2. Які ўтвараецца пры праходжанні струменя паветра праз вузкую шчыліну ў месцы збліжэння пярэдняй часткі языка з верхнімі пярэднімі зубамі. Свісцячыя гукі. / у знач. наз. свісця́чы, ‑ага, м. Цвёрды свісцячы. Мяккі свісцячы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)