1) то́е, што нама́зваецца на хлеб (масла, джэм і г.д.)
2) тэх. пакрыццё (фарба)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
глаўкані́т
(ад гр. glaukos = блакітна-зялёны)
мінерал класа сілікатаў зялёнага колеру; выкарыстоўваецца як мінеральная фарба, як калійнае ўгнаенне і для змякчэння жорсткасці вады.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Ба́сма ’фарба басма’. Рус.ба́сма. Лічыцца запазычаннем з цюрк. моў (basma). Так Сл. ін. слов, 96. Але націск сведчыць аб пасрэдніцтве іншых моў (дакладна невядома якіх).
Басма́ ’пячатка, знак і да т. п.’ Ст.-рус., рус.басма́, укр.басма́ (< рус.). Запазычанне з цюрк. моў (цюрк.basma ’набіўное палатно, тканіна’, ад basmak ’ціснуць, друкаваць’). Параўн. яшчэ ўкр.ба́сма ’чорная шаўковая хустка’, балг.басма́ ’набіўное палатно’, серб.-харв.ба̀сма ’тс’. Бернекер, 45; Фасмер, 1, 131; БЕР, 1, 35; Дзмітрыеў, Тюрк. эл., 19; Рудніцкі, 85.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
індафено́лы
(ад лац. indicum = сіняя фарба + фенолы)
сінтэтычнае злучэнне, якое належыць да кубавых фарбавальнікаў; выкарыстоўваецца ў вытворчасці фарбавальнікаў, у аналітычнай хіміі як індыкатар 2.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
зе́лень, ‑і, ж.
1.зб. Трава, лісце дрэў, кустоў; зялёная расліннасць, зеляніна. Вясенняя зелень. Пах зелені. Зелень садоў. □ Мноства зелені ў цэнтры горада — гэта магутная крыніца свежага паветра.Лобан.— Парэчча добра мне знаёма! А колькі зелені там летам! Як у вяночку, стаіць хата.Колас.Адзінокія бярозкі жаўцелі між зелені сосен, і былі яны самотныя, як сіроты.Чарнышэвіч.
2.зб. Некаторыя віды гародніны і траў, якія скарыстоўваюцца ў ежу. Прадавец зелені. Палажыць зелень у суп.
3. Зялёны колер, зялёная афарбоўка чаго‑н. Светафор бліснуў яркай зеленню.
6.Разм. Пра нясталых, маладасведчаных людзей. — Мала ты ведаеш, зелень ты, — па-бацькоўску прамовіў Гардвей.Мележ.
•••
Брыльянтавая зелень — анілінавая фарба, якая скарыстоўваецца ў медыцыне як антысептычны сродак.
Парыжская зелень — светла-зялёны нерастварымы ў вадзе парашок, які скарыстоўваецца для барацьбы з насякомымі — шкоднікамі сельскагаспадарчых раслін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ба́рва, ‑ы, ж.
1.Фарба, афарбоўка, колер. Цешыцца было чым: летам агародчык буяў усімі барвамі красы.Мележ.[Галя:] — Звярніце ўвагу: якія барвы! Сотня адценняў — пачынаючы ад цёмна-зялёнага да цёмна-пурпуровага.Дубоўка.
2. Чырвань, густа-чырвоны колер. І ўрэшце — неба. Неба, якое ўсё мацней адлівае пякельнай, смяротнай і трывожнай барвай.Караткевіч.Барвай набрынялі пеністыя лёгкія хмаркі, чырвань заліла ўсё: і лес, і вёску, і паплавы.Капыловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
е́дкі, ‑ая, ‑ае.
1. Які раз’ядае, разбурае што‑н. хімічна. Едкая шчолач. Едкая фарба.// Які выклікае моцнае фізічнае раздражненне. Едкі дым. □ Трэба даць уціхнуць зморы ў руках,.. адпачыць целу ад едкага поту.Мележ.
2.перан. З’едлівы, колкі. Едкі сарказм. □ І смех тут быў, былі і жарты, І кпіны едкія, і злосць.Колас./ Пра чалавека. — Вот ты едкая, Параска. Нашто табе мяне калоць гэтым пасагам?Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сі́нька, ‑і, ДМ ‑ньцы; Рмн. ‑нек; ж.
1.Дзеяннепаводле,знач.дзеясл. сініць.
2. Сіняя фарба, якая выкарыстоўваецца для падсіньвання бялізны, паперы і пад. Сінька для бялізны./увобразнымужыв.Вечар сіньку развёў за акном.Гілевіч.
3.Спец. Афарбаваная ў сіні колер капіравальная папера для размножвання чарцяжоў; чарцёж на такой паперы. Дывінец разгарнуў сіньку — рабочы чарцёж, са здзіўленнем паглядзеў на загатоўкі.Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чэрнь1, ‑і, ж., зб.
Уст.зневаж. Просты народ, людзі, якія належалі да ніжэйшых слаёў грамадства. З маленства.. [поп] расказваў сыну смешныя гісторыі пра мужыкоў і называў іх чэрню.Федасеенка.
чэрнь2, ‑і, ж.
1. Тэхніка мастацкай апрацоўкі металічных вырабаў, пераважна сярэбраных, пры якой гравіраваны малюнак запаўняецца спецыяльным чорным сплавам (серабра, медзі, серы і інш.). //зб. Вырабы, апрацаваныя такой тэхнікай.
2.Спец. Чорная вугальная фарба арганічнага паходжання.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ду́плекс-аўтаты́пія
(ад дуплекс + аўтатыпія)
двухфарбавая рэпрадукцыя з аднакаляровага паўтонавага адлюстравання (напр. чорна-белай фатаграфіі, у якой адна фарба каляровая, а другая чорная або шэрая).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)