sun
[sʌn]
1.
n.
1) со́нца n.
2) со́нечнае сьвятло́ й цяпло́
to sit in the sun — сядзе́ць на со́нцы
2.
v.t. (-nn-)
выстаўля́ць на со́нца; грэць, сушы́ць на со́нцы
•
- from sun to sun
- under the sun
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
koza
koz|a
ж.
1. каза;
2. каталажка;
siedzieć w ~ie — сядзець у каталажцы;
raz ~ie śmierć — адна казе смерць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
засяда́ць 1, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Сабраўшыся, рашаць якія‑н. пытанні; праводзіць пасяджэнне. Бюро засядае. □ Камісія, на чале з прадстаўніком з Мінска, засядала ў кабінеце дырэктара. Васілевіч. // Удзельнічаць у пасяджэнні. Засядала Кацярына Дэлегаткай у Крамлі. Броўка.
засяда́ць 2, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
1. Незак. да засесці (у 1, 4 знач.).
2. Урачыста сядзець па пачэсным месцы. Марылька дзевачак сабрала. Сабраўшы, у радочак саджала, Сама ўсіх вышэй засядала. З нар.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адсе́яцца, ‑сеюся, ‑сеемся, ‑сеецца; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Аддзяліцца шляхам прасейвання. Вотруб’е адсеялася ад мукі.
2. Кончыць сяўбу. Платон усміхаецца: «Во адсеемся, тады на цэлы тыдзень вазьму адгул». Асіпенка. // Перастаць сеяць па якой‑н. прычыне. [Корбут:] — Адсеяўся я, Васіль... Цяпер буду сядзець тут на беразе з вудаю... Савіцкі.
3. перан. Выбыць з ліку, складу чаго‑н. [Кавалеўскі:] — Я праглядаў вашы зводкі. У вас адсеялася тысяча семсот чалавек. Карпаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
памі́ж предлог, см. між;
◊ п. двух агнёў — ме́жду двух огне́й;
чыта́ць п. радко́ў — чита́ть ме́жду строк;
п. не́бам і зямлёй — ме́жду не́бом и землёй;
сядзе́ць п. двух крэ́слаў — сиде́ть ме́жду двух сту́льев
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
пого́да ж. надво́р’е, -р’я ср., мн. нет;
плоха́я пого́да дрэ́ннае надво́р’е;
хоро́шая пого́да паго́да, до́брае надво́р’е;
в хоро́шую пого́ду у паго́ду, до́брым надво́р’ем;
◊
ждать у мо́ря пого́ды сядзе́ць ды на не́ба глядзе́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
Вы́пса ’пагардлівая назва састарэлага’ (Нас., Гарэц.); ’сабачая морда’ (Бяльк.). Рус. смал. вы́пса ’лаянка’. Традыцыйна лічыцца літуанізмам; яшчэ Карскі (Белорусы, 128) параўноўваў з літ. vypsau, vypsóti ’стаяць або сядзець з насмешлівым выразам твару’. Урбуціс (Baltistica, 5 (1), 53) указвае і на зафіксаванае ў картатэцы (адзін раз) LKŽ vypsá ’мянушка чалавека’. У семантычных адносінах вельмі прывабліва звязаць гэта слова з выпсець (гл.); параўн., напр., думку аб сувязі рус. хрыч са ст.-рус. гричь ’сабака’ (Трубачоў, Происх., 27), але словаўтварэнне тлумачыць у гэтым выпадку цяжка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прыму́рак, прымо́рак, прумо́рак, прімо́рок, пры́морок, пры́морочэк ’тое, што прымуравала, прыбудавала; выступ (радзей выемка), карніз печы, на якім можна сядзець або ставіць, класці што-небудзь; выступ на бакавой сценцы печы, па якім залазяць на печ; ляжанка, тапчан пры печы як яе частка’ (ТСБМ, Інстр. 1, Шушк., Янк. 2, Лексика Пол., З нар. сл., Шатал., Нар. словатв., Жд., Сл. ПЗБ; маладз., дзятл., стаўб., слуц., ЛА, 4; ПСл). Прыставачна-суфіксальнае ўтварэнне ад мур (гл.). Параўн. аналагічнае ўкр. при́мурок ’карніз печы; каменная прыбудова; бакавая сцяна ганчарнай печы’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
тэлефо́н м. телефо́н;
міжгаро́дні т. — междугоро́дный телефо́н;
палявы́ т. — полево́й телефо́н;
насто́льны т. — насто́льный телефо́н;
со́тавы т. — со́товый телефо́н;
гавары́ць па ~не — говори́ть по телефо́ну;
◊ вісе́ць (сядзе́ць) на ~не — висе́ть (сиде́ть) на телефо́не
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
сядзя́чы, ‑ая, ‑ае.
1. Такі, які сядзіць. Страляць у сядзячую птушку. / у знач. наз. сядзя́чы, ‑ага, м. // Разм. Пра хворага, раненага, які можа сядзець. Сядзячы ранены. // Такі, які бывае, калі сядзяць. Сядзячая поза. Заснуць у сядзячым становішчы. // Разм. Прызначаны для сядзення. Сядзячыя месцы ў вагоне.
2. Звязаны са знаходжаннем на адным месцы; маларухомы. Сядзячае жыццё. □ — Давай падсілкуемся, — запрасіў да сябе Алеся дзядзька Язэп. — Дарма, што работа ў нас сядзячая, апетыт і яна наганяе. Шахавец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)