разле́гчыся, ‑лягуся, ‑ляжашся, ‑ляжацца; пр. разлёгся, ‑ляглася, ‑лося і ‑леглася; заг. разляжся; зак.
Разм.
1. Легчы, свабодна раскінуўшыся, выцягнуўшыся. Сярод гушчарніку пушчы, каля палаючага вогнішча, разлеглася ўся каманда паўстанцаў. Нікановіч. Зіну знайшоў Валодзя, шапнуў бадзёрае: — Зараз пераб’ём фашысту сон, маленькі перапалох устроім, а то разлёгся тут у нас, як дома. Ваданосаў.
2. перан. Заняць вялікую прастору; раскінуцца. Ад Курыльскіх сопак і наўсцяж да Гродна неабдымнай сушай край разлёгся родны. А. Вольскі. Глядзі, вунь зацвітаюць ільны: возера мяккага блакітнага колеру разляглося на даляглядзе. Гамолка. Разляглася вёска Хатамі ў рад. Іверс.
3. Раздацца, далёка пракаціцца. Па лесе разлёгся вясёлы смех. Шчарбатаў. [Толік] .. паставіў касу, утыркнуўшы яе касавільнам у зямлю, узяў у руку мянташку. Жах! Жах! Жах! — звонка разлеглася рэха на поплаве. Капыловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
check2 [tʃek] v.
1. правяра́ць, кантралява́ць; рэвізава́ць; параўно́ўваць;
check with звяра́ць; супада́ць
2. спыня́ць; стры́мліваць;
check oneself стры́млівацца;
check one’s anger/laughter стры́мліваць свой гнеў/смех;
check the enemy’s advance прыпыня́ць рух праці́ўніка напе́рад
3. chess аб’яўля́ць шах
4. AmE здава́ць бага́ж у ка́меру захо́ўвання
5. AmE ста́віць пту́шачку (знак праверкі)
check in [ˌtʃekˈɪn] phr. v. рэгістрава́цца (у гасцініцы, гатэлі, аэрапорце)
check out [ˌtʃekˈaʊt] phr. v. расплаці́цца за гасці́ніцу/гатэ́ль і з’е́хаць, вы́пісацца з гасці́ніцы/гатэ́ля
check up [ˌtʃekˈʌp] phr. v. правяра́ць
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
го́ра ср.
1. го́ре;
2. нужда́ ж.; лише́ние;
3. разг. (в сложных словах) го́ре-...;
г.-паляўні́чы — го́ре-охо́тник;
4. разг., в знач. сказ. го́ре, беда́;
г. з ім — го́ре (беда́) с ним;
◊ і г. ма́ла — и го́ря ма́ло;
глыну́ць (ця́пнуць) г. — хлебну́ть (тя́пнуть) го́ря;
про́ста г. — су́щее (пря́мо, про́сто) наказа́ние;
г. го́ркае — го́ре го́рькое;
г. гарава́ць — го́ре горева́ть (мы́кать);
г. мне! — го́ре мне!;
на маё г. — на мою́ беду́;
(і) смех і г. — (и) смех и го́ре;
з го́рам напала́м — с го́рем попола́м;
памагчы́ го́ру — помо́чь го́рю;
г. мучы́ць ды жыць ву́чыць — посл. го́ре му́чит да жить у́чит;
у го́ры жыць ды з пе́рцам е́сці — погов. ирон. в го́ре жить и с пе́рцем есть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
бараба́н, ‑а, м.
1. Ударны музычны інструмент у выглядзе шырокага цыліндра або рамы, на якія з аднаго ці двух бакоў нацягнута скура. Бадзёрыя гукі труб і зычны стук барабана біліся ў шыбы вокан, вабячы Рыгора. Гартны. З вясны да восені кожнай раніцы чуюцца тут гукі горна, гулкія ўдары барабана, дзіцячыя галасы, смех, песні. Хомчанка.
2. Спец. У розных машынах і механізмах — рухомая дэталь, якая мае форму цыліндра. На версе стары Тодарчык ці сама Волька Янкава кідаюць снапы ў барабан — у чорную ляпу малатарні. Пташнікаў. Сцёпка паспеў расстраляць усе патроны і зноў зарадзіў барабан. Хомчанка.
3. Спец. Цыліндрычная або шматгранная частка будынка, якая падтрымлівае купал. На выступе густа раслі дрэвы, а між дрэў шарэла вузкая будыніна, падобная на царкву без барабанаў і купалаў. Караткевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыва́бны, ‑ая, ‑ае.
1. Які вабіць, прыцягвае да сябе якімі‑н. якасцямі, рысамі. «На, еш, я не хачу, дальбог», — гаварыў .. [Толя], працягнуўшы Сашку далонь, на якой быў пакутліва прывабны ласунак. Брыль. Але ў гэтым прызнанні было столькі нявіннай прастаты, шчырай даверлівасці, што такая вестка мяне не толькі не адштурхнула, а зрабіла паненку яшчэ больш прывабнай. Карпюк. // Прыемны з выгляду; прыгожы, мілавідны. Прывабная постаць. Прывабныя рысы твару. □ Прывабныя, ветлівыя дзяўчаты міла ўсміхаюцца і вітаюць нечаканых гасцей. Новікаў.
2. Прыемны; мілы. Прывабны голас. Прывабны выгляд. Прывабная ўсмешка. □ Цішыня і прывабнае цяпло агарнулі.. [Несцера]. Кулакоўскі. — Вам, мусіць, нявесела аднаму? — спытала жанчына.. голасам, у якім чуўся нейкі прывабны смех. Колас.
3. Які вабіць чым‑н., выклікае цікавасць. Прывабная прафесія. □ Вядома, прывабная прапанова — працаваць у клініцы пад кіраўніцтвам такога славутага прафесара. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́ставить сов.
1. вы́ставіць;
2. (высунуть) вы́сунуць, мног. павысо́ўваць;
3. (показать) вы́ставіць, мног. павыстаўля́ць; паказа́ць;
вы́ставить карти́ну вы́ставіць (паказа́ць) карці́ну;
вы́ставить в дурно́м све́те вы́ставіць на смех (на пасме́шышча);
4. (прогнать) вы́гнаць, мног. павыганя́ць;
5. (вынуть) вы́няць, мног. павыма́ць;
вы́ставить ра́му вы́няць ра́му;
6. (предложить для решения, обсуждения и т. п.) вы́лучыць, вы́ставіць, вы́сунуць;
вы́ставить кандидату́ру вы́лучыць (вы́ставіць, вы́сунуць) кандыдату́ру;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
грэх
1. сущ. (род. граху́) м., в разн. знач. грех;
2. в знач. сказ., разг. грех, грешно́;
г. вам так гавары́ць — грех (грешно́) вам так говори́ть;
◊ браць г. на душу́ — брать грех на́ душу;
з грахо́м папала́м — с грехо́м попола́м;
няма́ чаго́ грахі́ таі́ць — не́чего греха́ таи́ть;
як на г. — как на грех;
дале́й ад граху́ — от греха́ пода́льше;
смяро́тны г. — смерте́льный грех;
першаро́дны г. — перворо́дный грех;
што пра́ўда, то не г. — посл. что пра́вда, то не грех;
нядо́ўга і да граху́ — до́лго ли до греха́;
і смех і г. — погов. и смех и грех;
ра́да б душа́ ў рай, ды грахі́ не пуска́юць — посл. рад бы в рай, да грехи́ не пуска́ют;
прапа́ў мех — на ба́цьку г. — погов. с больно́й головы́ на здоро́вую
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
падня́ць сов., в разн. знач. подня́ть; (цену, требования и т.п. — ещё) повы́сить;
п. я́блык — подня́ть я́блоко;
п. я́кар — подня́ть я́корь;
п. флаг — подня́ть флаг;
п. бака́л — подня́ть бока́л;
п. узро́вень вады́ — подня́ть у́ровень воды́;
п. прамысло́вую вытво́рчасць — подня́ть промы́шленное произво́дство;
п. ціка́васць да чаго́-не́будзь — подня́ть интере́с к чему́-л.;
п. настро́й — подня́ть настрое́ние;
сяго́ння ра́на ~нялі́ дзяце́й — сего́дня ра́но по́дняли дете́й;
п. паўста́нне — подня́ть восста́ние;
п. крык — подня́ть крик;
п. цаліну́ — подня́ть целину́;
п. за́йца — подня́ть за́йца;
п. матэрыя́лы — подня́ть материа́лы;
◊ п. галаву́ — подня́ть го́лову;
п. руку́ — (на каго) подня́ть ру́ку (на кого);
п. на но́гі — подня́ть на́ ноги;
п. у паве́тра — подня́ть на во́здух;
п. пальча́тку — подня́ть перча́тку;
п. дух — подня́ть дух;
п. на шчыт — подня́ть на щит;
п. на смех — подня́ть на́ смех
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
kämpfen
vi (für, um A) змага́цца, ваява́ць, бі́цца (за што-н.); (gegen A) змага́цца (супраць каго-н., чаго-н.)
mit óffenem Visíer ~ — змага́цца з адкры́тым забра́лам
für [um] den Fríeden ~ — змага́цца за мір
auf Lében und Tod ~ — змага́цца [бі́цца] не на жыццё, а на смерць
mit dem Láchen ~ — ледзь стры́мліваць смех
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
абсы́паць, ‑плю, ‑плеш, ‑пле; зак., каго-што.
1. Пасыпаць, пакрыць каго‑, што‑н. зверху чым‑н. сыпкім. Пад жарты і смех гасцей маладога і маладую абсыпалі жытам, каб былі добрымі гаспадарамі. Васілевіч. // Сыплючыся, раскідваючыся, пакрыць паверхню чаго‑н. Пялёсткі яблынь, збітыя начным цёплым дажджом, густа, амаль набела абсыпалі бераг. Хомчанка. // Пакрыць з усіх бакоў што‑н. Пушысты іней абсыпаў кожную галінку, кожную іголачку елак. Жычка. Вочы.. [жанчыны] былі шэрыя, строгія, валасы абсыпала сівізна. Новікаў. // безас. Пакрыць высыпкай. Губы абсыпала. // Уцяпліць што‑н., абкідаўшы зямлёю. Абсыпаць хату.
2. Абтрэсці што‑н. з чаго‑н. [Мікіта] стаяў, як ук[о]паны, каб не варухнуць нагою, каб не абсыпаць з ботаў на падлогу.. гразь. Галавач.
3. перан.; чым. Шчодра абдаць каго‑н. чым‑н. Абсыпаць падарункамі. Абсыпаць кампліментамі. Абсыпаць пацалункамі.
абсыпа́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да абсы́паць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)