даара́ць, ‑ару, ‑арэш, ‑арэ; ‑аром, ‑араце; зак., што і без дап.
1. Закончыць ворыва; узараць увесь які‑н. участак. — Да чэрвеня яшчэ паспею даараць! — супакоіла.. [Зося] сябе і занялася другімі думкамі.Гартны.Папас і яшчэ два маладыя хлапцы хутка выехалі даараць кавалак жытнішча.Галавач.// Узараць да якога‑н. месца. Даараць да лесу. □ Дааралі [Пракоп з Мацвеем] да палка, павярнулі каня.Лобан.
2. Прапрацаваць на ворыве да якога‑н. часу. Даараць да самага вечара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
unit
[ju:ˈnɪt]
n.
1) адзі́нка f. (і пра асо́бу); шту́ка f. (пра рэч)
2) адзі́нка вымярэ́ньня
A meter is a unit of length — Мэ́тар — адзі́нка даўжыні
3) Math. адзі́нка — найме́ншы цэ́лы лік
4) вайско́вая ча́стка; полк палка́m.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Балда́ ’дурны’ (Касп.). Рус.балда́, укр.балда́ ’тс’. Звычайна лічаць метафарычным ужываннем слова балда́ ’сякера, дубіна, палка’ (а гэта з цюрк. моў, гл. Фасмер, 1, 114). Не выключаецца, аднак, што балда́ ва ўсіх значэннях з’яўляецца спрадвечна славянскім (усх.-слав.) словам (аргументацыю гл. Шанскі, 1, Б, 22–23).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Кол ’палка, шост з завостраным канцом’ (ТСБМ, ТС, Сл. паўн.-зах., Сержп., Сцяшк., Яруш., Бір., Нар. сл., Бяльк., Нар. лекс., Сержп. Пр.), ’гульня’ (Нар. словатв.). Укр.кіл, рус.кол, ст.-слав.колъ, балг.кол, славен.kòl, польск.kół, чэш.kůl, в.-луж.kół ’тс’. Да калоць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Папле́ціна ’прут, якім прымацоўваецца салома да лат пры крыцці страхі’ (ТСБМ, Нас., Шат., Касп., Бяльк., Бір. Дзярж., Шн. 2, Янк. 3.), попле́ціна ’тс’ (Шушк.), ’кусок палкі’ (Бір. Дзярж.), ’доўгая палка’ (Сл. ПЗБ), ’жэрдка, якая кладзецца на кроквы’ (ТСБМ). Дэрыват з суф. ‑іна ад паплесці, папляту (гл. плесці).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
два, двух, двум, двума, (аб) двух, м. і н., дзве, дзвюх, дзвюм, дзвюма, (аб) дзвюх, ж., ліч.кольк.
1. Лік 2. Два разы па два — чатыры. Напісаць лічбу два.// Колькасць 2. Два алоўкі. Дзве дарогі. □ За аднаго бітага двух нябітых даюць.Прыказка.З аднаго вала дзвюх шкур не дзяруць.Прыказка.
2. Тое, што і двойка (у 2 знач.).
•••
Двух слоў не звяжагл. звязаць.
Забіць двух зайцоўгл. забіць 1.
За два (тры і пад.) крокігл. крок.
На два словыгл. слова.
На два франтыгл. фронт.
Не магчы (не ўмець) звязаць двух слоўгл. магчы.
Не раз і не двагл. раз.
Ні два ні паўтара — пра што‑н. няпэўнае, неакрэсленае; ні тое, ні сёе.
Пагнацца за двума зайцамігл. пагнацца.
Палка з двума канцамігл.палка.
Паміж двух агнёўгл. агонь.
Раз-два і гатовагл. раз.
Служыць двум багамгл. служыць.
У два канцыгл. канец.
У двух словахгл. слова.
Як двойчы два (чатыры)гл. двойчы.
Як дзве каплі вадыгл. капля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)