кра́йний

1. (находящийся на краю) кра́йні;

кра́йняя изба́ кра́йняя ха́та;

кра́йняя ле́вая полит. кра́йняя ле́вая;

кра́йние чле́ны пропо́рции мат. кра́йнія чле́ны прапо́рцыі;

2. (чрезвычайный) кра́йні, надзвыча́йны; (последний) апо́шні;

кра́йние ме́ры кра́йнія (надзвыча́йныя, апо́шнія) ме́ры (за́хады);

кра́йний срок апо́шні тэ́рмін;

кра́йняя цена́ апо́шняя цана́;

кра́йняя необходи́мость кра́йняя неабхо́днасць (пі́льная патрэ́ба);

в кра́йнем слу́чае у кра́йнім вы́падку;

к кра́йнему сожале́нию на вялі́кі жаль;

по кра́йней ме́ре прына́мсі, па кра́йняй ме́ры;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

паў...

Першая састаўная частка складаных слоў, якая абазначае:

1) палавіну чаго-н., у палавінным памеры, напр.: паўакружнасць, паўгадавы, паўвалока;

2) не зусім або амаль, напр.: паўдзікі, паўпісьменны, паўзабыты, паўстацыянар;

3) не да канца, не ў поўнай меры, напр.: паўляжаць, паўсядзець;

4) з прыметамі дзвюх розных уласцівасцей, двух відаў, дзвюх парод, напр.: паўкачэўнік, паўсабака-паўвоўк, паўюнак-паўпадлетак, паўшаўковы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

са́жань, -жня, мн. -жні, -жняў, м.

1. Старая беларуская і руская мера даўжыні, роўная 3 аршынам (2,13 м).

2. Колькасць чаго-н., роўная гэтай меры.

Тры сажні дроў.

3. Прылада для абмервання зямельных участкаў.

Памераць прысядзібны надзел сажнем.

◊

Касы сажань у плячах — пра шырокага ў плячах, высокага чалавека.

|| прым. сажнёвы, -ая, -ае.

Сажнёвыя крокі (вельмі вялікія).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ме́раць, -аю, -аеш, -ае; -аны; незак.

1. каго-што. Вызначаць велічыню, колькасць чаго-н. пры дапамозе якой-н. меры.

М. тэмпературу.

М. пакой.

2. што. Надзяваць што-н. для прымеркі.

М. чаравікі.

3. перан., што. Хадзіць, рухацца па якой-н. прасторы ўзад і ўперад або ў адным напрамку.

М. гарадскі брук.

|| зак. паме́раць, -аю, -аеш, -ае; -аны.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ко́лькі-не́будзь, займ. і прысл.

1. займ. і прысл. неазначальнае. Якая-небудзь колькасць, некалькі. У цябе ёсць колькі-небудзь грошай?

2. прысл. неазначальнае. У той або іншай меры, ступені. Хоць бы колькі-небудзь падумаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

недаацані́ць, ‑цаню, ‑цэніш, ‑цаніць; зак., каго-што.

Недастаткова, не ў поўнай меры ацаніць каго‑, што‑н., прызнаць чые‑н. якасці. Недаацаніць небяспеку. Недаацаніць чалавека. □ — Як гэта магло здарыцца? — прамовіў .. Туравец. — Недаацанілі можа сілу.. [ворага]? Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

узвінці́ць, ‑вінчу, ‑вінціш, ‑вінціць; зак., каго-што.

1. Разм. Прывесці ў стан нервовага ўзбуджэння; усхваляваць, раззлаваць. Узвінціць субяседніка. Узвінціць нервы.

2. Рэзка павялічыць выраб зброі; прыняць крутыя меры да павелічэння ўзбраення. Узвінціць гонку ўзбраення.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адно́лькавы gleich, gléichartig;

у адно́лькавай ме́ры in gléichem Máße, gléichermaßen;

адно́лькавыя адно́сіны gléichartiges Verhálten (да каго-н, чаго-н gegenüber D)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

правізо́рны

(ням. provisorisch, ад лац. provisor = які прадбачыць)

1) папярэдні, не канчатковы (напр. п-ае рашэнне);

2) часовы (напр. п-ыя меры).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

затамі́цца, ‑тамлюся, ‑томішся, ‑томіцца; зак.

Разм. Стаміцца, замарыцца. Калі браты дабеглі да Сцёпкі, то яны моцна затаміліся ад шпаркага бегу, але твары іх былі вясёлыя. Колас. Затаміўся конь без меры — Да лясніцтва не давёз. Непачаловіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)