зва́лка, ‑і, ДМ ‑лцы; Р мн. ‑лак; ж.
1. Дзеянне паводле дзеясл. звальваць — зваліць 1 (у 3, 5 знач.).
2. Беспарадкава накіданая куча чаго‑н. Аднаго разу Міхальчук ішоў каля РТС і ў звалцы старога жалеза заўважыў тры іржавыя карпусы ад жняярак. Карпюк.
3. Месца, куды звозяць, выкідваюць смецце, непрыгодныя рэчы. Гарадская звалка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
е́сці
1. éssen* vt; spéisen vt (высок); fréssen* vt (пра жывёл);
2. (выядаць, раз’ядаць) zerfréssen* vt;
◊ дым е́сць во́чы der Rauch beißt in den [die] Áugen;
іржа́ е́сць жале́за der Rost (zer)frísst das Éisen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
forge
I [fɔrdʒ]
1.
n.
1) кава́льскі го́ран
2) ку́зьня f.
2.
v.t.
1) кава́ць (жале́за)
2) выко́ўваць
3) падрабля́ць (дакумэ́нты, гро́шы, по́дпіс)
II [fɔrdʒ]
v.i.
паступо́ва пераганя́ць, апераджа́ць (пра бегуна́)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
sztabowy
I sztabow|y
штабны;
oficer ~y — штабны афіцэр;
mapa ~a — штабная карта
II
штабельны;
~e żelazo буд. паласавое жалеза
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
вы́каваць, ‑кую, ‑куеш, ‑куе; зак., што.
1. Куючы, зрабіць што‑н. Выкаваць серп. □ Нарэшце ён [бацька] выкаваў у кузні востры нож-кінжал і .. падаўся ў маёнтак пана Мазурскага. Якімовіч.
2. перан. Цярпліва стварыць, выхаваць што‑н. Выкаваць кадравую армію. □ Ты ў нас выкаваў мужнасць, Якая жалеза скрышыла; Ты ў нас выкаваў веру: Нам праца любая пад сілу. Панчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
іскры́ць, ‑рыць; незак.
1. Выпускаць, даваць іскры. Жалеза іскрыць пад наждаком. // Даваць іскры пры недастаткова поўным кантакце ў электраправодцы. Рубільнік іскрыць. Кантакты іскраць. □ — Сыплюцца іскры каторы дзень, і не бачаць. — Гм, хай іскрыць, — адмахваецца рукою тата. — Перагарыць, дык паладзяць. Мыслівец.
2. Тое, што і іскрыцца. На выкаўзаным снезе так іскрыла сонца, што аж рэзала ў вачах. Карпюк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мануфакту́ра, ‑ы, ж.
1. Першапачатковая форма капіталістычнай вытворчасці, характэрным для якой з’яўляецца надзел працы і ручная тэхніка.
2. Уст. Фабрыка, пераважна тэкстыльная. Перад вачамі паўставалі карціны мінулага — цяжкае жыццё ткачоў у дарэвалюцыйныя гады. Знясільваючая 14‑гадзінная праца рабочых і работніц на Марозаўскай мануфактуры. «Полымя».
3. зб. Тканіны. Замест сельскагаспадарчай [прадукцыі] грузілася на фурманкі прадукцыя прамысловая: жалеза, шкло, мануфактура. Дубоўка.
[Лац. manufactura ад manus — рука і factura — выраб.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падво́р’е, ‑я, н.
1. Падворак. Кузня ўжо была замкнёная, вакол на падвор’і валяліся старыя колы, бараны, кавалкі ржавага жалеза. Марціновіч.
2. Заезны двор.
3. Уст. Дом, які належыць загараднаму манастыру або архірэю. [Дзяўчына:] — Я не магу, я хачу на Дняпро... у Ліпецк, у Кіеў, на манастырскае падвор’е, дзе заўсёды спыняецца маці, і дзе грэцкія арэхі падаюць з дрэў!.. Караткевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
папрыбіра́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
1. каго-што. Прыбраць, прыгожа адзець усіх, многіх. // Упрыгожыць, аздобіць усё, многае.
2. Навесці парадак, чысціню ўсюды, у многіх месцах. [Харытоніха] ухадзілася па гаспадарцы, падмяла, папрыбірала. Місько.
3. што. Прыбраць, прыняць адкуль‑н. усё, многае. У снезе .. валяюцца кавалкі жалеза, нейкія адлітыя даўно ўжо дэталі. — Папрыбіраць варта, а то ржавее дарэмна, — праказаў.. [Сідар]. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
анама́лія
(гр. anomalia = няроўнасць)
адхіленне ад нармальнага, агульнапрынятага, ненармальнасць (напр. а. ў развіцці арганізма);
магнітная а. — адхіленне магнітнай стрэлкі пад уплывам скрытых у зямлі пакладаў жалеза.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)