бу́рці́шча Месца, дзе стаяў бурт бульбы, гною (Слаўг.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
кош, каша, м.
1. Плеценая з лазы, карэння і інш. круглая пасудзіна для складання і пераноскі чаго‑н. Плесці кош. Кош бульбы. Збіраць у кош баравікі. □ Вось цёткі ў вялікіх, абшытых зверху кашах прывезлі кіяўлянам дары палескіх лясоў — чарніцы і суніцы. Няхай.
2. Сплеценая з лазы скрыня, якая ўстанаўліваецца на возе для перавозкі бульбы, мякіны ці іншых сыпкіх рэчываў.
3. Скрынка ў млыне над жорнамі, у якую засыпаюць збожжа для памолу. Касмылю трэба было самому і засыпаць збажыну ў кош і выграбаць муку ў мяхі. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лушпа́йка, ‑і, ДМ ‑пайцы; Р мн. ‑паек; ж.
Разм. Тое, што і лупіна. Ля агню валяліся лушпайкі, крошкі белай.. бульбы. Кулакоўскі. Каб як-небудзь заманіць карову ў двор, мая маці вынесла з хаты ражку лушпаек. Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Земя́кі ’бульба’ (Сцяшк.). З польск. дыял. ziemiaki, літ. ziemniaki ’тс’, утворанага на базе калькі назвы бульбы ў некаторых еўрап. мовах са значэннем ’земляны яблык’ франц. pomme de terre з 1655 г. для абазначэння земляной грушы, тапінамбура, Helianthus tuberosus, а з другой палавіны XVIII ст. — бульбы, ням. дыял. Erdapfel, гал. aardappel) з прыметнікавай асновы ziem(‑ьn)‑ (ад ziem‑ia, гл. зямля) з суфіксам ‑iak.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Лату́шнік ’бабка з бульбы’ (Інстр. I, Шат.), ’каша з яек і пшанічнай мукі’ (чэрв., Жд. 2). Параўн. латухёя. Да латашыць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Матылі́ ’смажаная бульба’ (Вешт.). Не зусім ясна. Магчыма, паводле падабенства па колеру: жаўтавата-карычневыя падгарэлыя скрыгалікі бульбы падобныя да крылаў матылька.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Палю́х, палюхі, палюхе ’клёцкі з цёртай бульбы’ (Сл. Брэс.). Польск. paluch ’тс’. Паводле Варш. ел. (IV, 297), з paluch ’пальчык’ < раіес.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дадра́ць, ‑дзяру, ‑дзярэш, ‑дзярэ; ‑дзяром, ‑дзераце; зак., што.
Разм.
1. Скончыць драць (у 1–6 знач.). Дадраць паперы.
2. і чаго. Надраць дадаткова. Дадраць моху. Дадраць бульбы.
3. Разм. Канчаткова надраць, знасіць (адзенне, абутак і пад.). Дадраць боты.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абсы́пка, ‑і, ДМ ‑пцы; Р мн. ‑пак; ж.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. абсыпаць (у 1 знач.).
2. Разм. Высыпка, сып.
3. Вобмешка. [Рыгор:] Цяпер бы толькі кармы, хаця бульбы ўволю. Пра абсыпку я ўжо не кажу. Шашкоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скры́лік, ‑а, м.
Памянш. да скрыль; невялікі скрыль чаго‑н. для яды. Стол быў небагаты — тонкія скрылікі каўбасы на талерцы, падсмажаная на маргарыне бульба, крупнік, запраўлены кансервамі. Хадкевіч. Тонкія скрылікі бульбы зляталі з нажа ў гарачы тлушч. Савіцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)